Τι σχήμα μπορεί να πάρει η μνήμη; Τι χρώμα και ποια μορφή; Εκατό χρόνια μετά την έναρξη της δεύτερης και πιο σκληρής φάσης της Γενοκτονίας των Ποντίων, ο Δημήτρης Πουρσανίδης επιλέγει να δώσει τη δική του αφήγηση μέσα από μια ταινία κινουμένων σχεδίων (animation), η οποία είναι στο επίσημο πρόγραμμα του AnimaSyros, του διεθνούς φεστιβάλ που φέτος συμπληρώνει δώδεκα χρόνια ζωής. Lily girl (Το κορίτσ’ με τα κρίνα) είναι ο τίτλος του φιλμ, που αποτελεί μια αλληγορία πάνω στη Γενοκτονία των Ποντίων.
«Ο Χάμπος επιστρέφει στη χαμένη πατρίδα του Πόντου, εννέα χρόνια μετά τον ξεριζωμό. Είναι ήδη 1931 και ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να πάρει αυτό που άφησε πίσω», αναφέρεται στην περιγραφή.
Με σπουδές στο Άμστερνταμ στο 3D Interactive Animation, ο Δημήτρης Πουρσανίδης τα τρία τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στην Κατερίνη ως δημιουργός video games και ταινιών animation. Αυτή είναι η πρώτη του συμμετοχή στο AnimaSyros.
«Το Lily girl είναι η πρώτη μου ολοκληρωμένη ταινία μικρού μήκους, η πρώτη μου υποψηφιότητα σε φεστιβάλ και (ευτυχώς) η πρώτη μου διάκριση», λέει στο pontosnews.gr.
Μένοντας πιστός στην προσωπική του τεχνοτροπία, δημιούργησε μια ταινία που δίνει στον θεατή μόνο τις απαραίτητες πληροφορίες για να ξετυλιχθεί η ιστορία – στόχος είναι ο καθένας να «εξηγήσει» αυτά που βλέπει στην οθόνη με βάση τα όσα γνωρίζει και ενδεχομένως τα όσα είναι διατεθειμένος να ψάξει.
Παρ’ όλα αυτά, όπως εξηγεί ο δημιουργός, υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες που μπορεί να δείχνουν τυχαίες αλλά δεν είναι (π.χ. η κατεύθυνση των χαρακτήρων, από αριστερά προς τα δεξιά και αντιστρόφως, δηλαδή Ελλάδα-Δύση και Πόντος-Ανατολή), ενώ αρκετοί είναι και οι κρυμμένοι συμβολισμοί.
Το «Lily girl» έχει ενταχθεί στην ενότητα Greek Panorama του AnimaSyros 2019. Θα προβληθεί την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου στην Πλατεία Φοίνικα.
«Δεν ήταν καθόλου εύκολη η διαδικασία της δημιουργίας, διότι αποφάσισα να συμμετάσχω στο AnimaSyros δύο μήνες πριν από την προθεσμία. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχε ελάχιστος χρόνος για να προετοιμαστώ. Το σενάριο, η σκηνοθεσία, ο σχεδιασμός του animation και το μοντάζ έπρεπε να πραγματοποιηθούν σε αυτό το χρονικό διάστημα. Ήταν ένα πρότζεκτ που (για να είμαι ειλικρινής) δεν πίστευα πως θα το ολοκληρώσω στην ώρα του», αναφέρει ο Δημήτρης Πουρσανίδης.
Στο φιλμ παρουσιάζονται ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός της Θεσσαλονίκης, η Τραπεζούντα, η Παναγία Σουμελά του Πόντου και το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας. «Στόχος μου ως καλλιτέχνης είναι να αναδείξω στο διεθνές κοινό κομμάτια της ελληνικής κουλτούρας μέσω της τέχνης. Να δείξω ότι δεν είμαστε μόνο η αρχαία ιστορία. Πάντα είχα σκοπό να δημιουργήσω κάτι βασισμένο στο ποντιακό θέμα, και το AnimaSyros ήταν ένα πολύ καλό έναυσμα», σημειώνει.
Μετά την προβολή του το Lily girl θα αναρτηθεί στην επίσημη σελίδα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας συμμετοχής, όπου θα υπάρχουν και οι επιπλέον πληροφορίες και επεξηγήσεις. «Αρκετές από τις λεπτομέρειες έχουν συγκεκριμένο λόγο ύπαρξης και μπορεί να λειτουργήσουν ως “ανταμοιβή” στους ενδιαφερόμενους», εξηγεί ο Δημήτρης Πουρσανίδης.
Έχοντας μεγαλώσει μέσα σε ποντιακή οικογένεια, με γιαγιάδες και παππούδες που του έλεγαν ιστορίες για τον Πόντο, πιστεύει ότι για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων θα πρέπει να υπάρξει ένα άνοιγμα στον «έξω κόσμο», σε πολίτες που δεν γνωρίζουν τίποτα, και συνεπώς μια τέτοιου είδους δουλειά μπορεί να «μιλήσει» σε αυτό το κοινό.
Σε ό,τι αφορά τα… spoiler, ο Δημήτρης Πουρσανίδης αποκαλύπτει ότι το επίθετο του πρωταγωνιστή του, του Χάμπου, είναι μια αφιέρωση στον Θεόφιλο Χαλκίδη, έναν λόγιο ποντιακής καταγωγής που εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη.
Στο ημερολόγιό του κατέγραψε αρκετά από τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής. «Πριν από τέσσερα χρόνια, όταν άρχισα να ασχολούμαι με το θέατρο, ως μέλος της θεατρικής ομάδας της Ένωσης Ποντίων Πιερίας, υποδύθηκα τον Θεόφιλο Χαλκίδη. Ο ρόλος, αν και μικρός, ήταν αρκετός για να αναζητήσω περισσότερα στοιχεία για τη ζωή του. Όμως το γεγονός που με έδεσε πραγματικά με τον χαρακτήρα ήταν όταν στο τέλος της πρεμιέρας της παράστασης βρέθηκα μπροστά στα εγγόνια του, που συγκινημένα εξέφρασαν την τιμή τους που μνημονεύσαμε τον παππού τους. Επίσης το πατρικό επίθετο της γιαγιάς μου είναι Χαλκίδου, αλλά αυτό είναι απλή συνωνυμία», τονίζει.
Και επειδή το Lily girl είναι από την αρχή έως το τέλος δουλειά του Δημήτρη Πουρσανίδη, στο φιλμ μουσική παίζει ο ίδιος. Είναι ένας αυτοσχεδιασμός στο πιάνο που βασίζεται στο τραγούδι «Την πατρίδα μ’ έχασα» αλλά και σε ρυθμούς της μηλίτσας και του χαλάι.
«Θεώρησα συναρπαστική, ικανοποιητική και απολαυστική την ευκαιρία να χτίσω μια δημιουργία από το μηδέν, χρησιμοποιώντας όλες μου τις καλλιτεχνικές δυνατότητες», καταλήγει ο δημιουργός, ο οποίος προτού φτιάξει την ταινία για το AnimaSyros δεν είχε καμία εμπειρία με την τεχνική του κλασικού κινούμενου σχεδίου· ξεκινώντας το πρότζεκτ, όπως σημειώνει, έγιναν αρκετοί πειραματισμοί σε διάφορα στιλ, κάποια από τα οποία παρέμειναν στο τελικό αποτέλεσμα, ακόμα και όταν το τελικό στιλ απέκτησε συγκεκριμένη μορφή.
Γεωργία Βορύλλα
