Η ανθρωπότητα για πρώτη φορά θα επιχειρήσει να βγάλει από την τροχιά του έναν διαστημικό βράχο, κάτι που αν οι δεινόσαυροι το είχαν… σκεφτεί μπορεί να ζούσαν ακόμη, έχοντας αποφύγει να πέσει ένας μεγάλος αστεροειδής στη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια.
Το βράδυ της Δευτέρας (στις 2:14 ξημερώματα Τρίτης, ώρα Ελλάδας) θα δοκιμαστεί ακριβώς αυτό που έχουμε δει σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας: να «βομβαρδιστεί» ένας αστεροειδής με το διαστημικό σκάφος DART (Double Asteroid Redirection Test) της NASA.
Το DART κόστισε 330 εκατ. δολάρια. Ζυγίζει 550 κιλά και έχει κυβικό σχήμα.
Αφού διένυσε απόσταση περίπου 11 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη (εκτοξεύτηκε τον Νοέμβριο του 2021) προορίζεται να συντριβεί στον μικρό δορυφόρο Δίμορφο (διαμέτρου 160 μ.), ο οποίος ανήκει στον μεγαλύτερο αστεροειδή Δίδυμο (διαμέτρου περίπου 780 μ.).
Είναι η πρώτη κρίσιμη «πρόβα» πλανητικής άμυνας σε περίπτωση που ένας τέτοιος διαστημικός βράχος αποτελέσει απειλή για τη Γη στο μέλλον.
Η πρόσκρουση θα γίνει με περίπου 22.000 χλμ/ώρα· έχει ως στόχο να τον εκτρέψει ελαφρώς μέσω της κινητικής ενέργειας. Ο «βομβαρδισμός» του Δίμορφου αναμένεται να αλλοιώσει την τροχιά του κατά περίπου 1%, ώστε να περιφέρεται πέριξ του Δίδυμου λίγο πιο κοντά και πιο γρήγορα.
Επιπλέον αποστολές
Παράλληλα, το DART στις 11 Σεπτεμβρίου απελευθέρωσε την ιταλικής κατασκευής διαστημοσυσκευή LICIACube που θα πλησιάσει τον Δίμορφο σε απόσταση 55 χιλιομέτρων και με τις κάμερες της θα φωτογραφήσει τις επιπτώσεις της πρόσκρουσης. Το συμβάν θα παρακολουθούν επίσης διάφορα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια, μεταξύ των οποίων το James Webb.
Μετά την αμερικανική αποστολή το 2024 θα ακολουθήσει η ευρωπαϊκή αποστολή HERA του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA). Στον Δίδυμο και στον Δίμορφο θα σταλεί μια γερμανική κατασκευή συνοδευόμενη από δύο μικροδορυφόρους (τα cubesats Milani και Juventas) για να τους μελετήσει πιο προσεκτικά. Αν όλα πάνε βάσει σχεδίου, η HERA αναμένεται να φτάσει στον αστεροειδή και στο φεγγάρι του στο τέλος του 2026.
Η Κίνα ετοιμάζει μια παρόμοια αποστολή πλανητικής άμυνας στον αστεροειδή Μπενού το 2026.
Και αν δεν βρει στόχο;
Σε περίπτωση δε που το DART αποτύχει να βρει το στόχο του, διαθέτει αρκετά καύσιμα ώστε να έχει άλλη μια ευκαιρία μετά από δύο χρόνια, με κάποιον άλλο διαστημικό βράχο. Την ευθύνη της αποστολής έχει το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς της Βαλτιμόρης.
Η NASA έχει βρει περισσότερους από 27.000 αστεροειδείς διαφόρων μεγεθών με τροχιές που τους φέρνουν κοντά στη Γη. Παρά τις προόδους στον εντοπισμό τους, μέχρι στιγμής οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι έχει ανιχνευθεί μόνο το 30% έως 40% των κοντινών αντικειμένων με διάμετρο άνω των 140 μ.
Πάντως αν ποτέ χρειαστεί η ανθρωπότητα να βγάλει από την πορεία του έναν πολύ μεγάλο αστεροειδή σαν αυτόν που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, το διαστημικό σκάφος που θα πέσει πάνω του κατά πάσα πιθανότητα θα φέρει πυρηνική βόμβα ή άλλο πανίσχυρο εκρηκτικό.
