Η 9η Δεκεμβρίου έχει οριστεί ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης των θυμάτων των Γενοκτονιών. Η επιλογή της ημερομηνίας οφείλεται στο γεγονός ότι στις 9 Δεκεμβρίου 1948, με αφορμή το Εβραϊκό Ολοκαύτωμα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υιοθετήθηκε η Σύμβαση για την Πρόληψη και την Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας από τον ΟΗΕ.
Η σύμβαση ορίζει ως γενοκτονία οποιαδήποτε πράξη που διαπράττεται με πρόθεση να καταστρέψει, ολοκληρωτικά ή εν μέρει, μια εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα.
Οι πράξεις που ορίζουν μια κατάσταση ως γενοκτονία είναι οι εξής:
- Θανάτωση μελών της ομάδας
- Πρόκληση σοβαρών σωματικών και ψυχολογικών βλαβών στα μέλη της ομάδας
- Αυθαίρετη επιβολή συνθηκών ζωής που υπολογίζεται ότι θα επιφέρουν την καταστροφή της
- Επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση των γεννήσεων εντός της ομάδας
- Διά της βίας μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα
Βάσει της σύμβασης, είτε η γενοκτονία διαπράττεται σε καιρό ειρήνης είτε πολέμου, καταδικάζεται ως έγκλημα από το διεθνές δίκαιο. Η πρωταρχική ευθύνη για την πρόληψη μιας γενοκτονίας βρίσκεται στο κράτος στο οποίο έχει διαπραχθεί το έγκλημα το οποίο φυσικά έχει και την ευθύνη να αποζημιώσει τα θύματα.
Κάποιες από τις μεγαλύτερες Γενοκτονίες του 20ου αιώνα υπήρξαν αυτές των Ελλήνων της Ανατολίας και των Αρμενίων από τους Τούρκους, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων από τη ναζιστική Γερμανία, η Σφαγή των Τούτσι από τους Χούτου στη Ρουάντα και η Γενοκτονία των Βόσνιων από τους Σέρβους.
