Με γνώμονα τα όσα προστάζει η ποντιακή παράδοση και έχοντας κατά νου το πρόσωπο στο οποίο αφιερώνεται, τον πολιτικό και συγγραφέα Μιχάλη Χαραλαμπίδη, θα διεξαχθεί το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2025, το 19ο Πανελλαδικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος.
Στο Φεστιβάλ, που διοργανώνεται με τη συνεργασία του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Κεντρικής Μακεδονίας & Θεσσαλίας, στο Κλειστό Γυμναστήριο Καρδίτσας «Γιάννης Μπουρούσης», οι καλύτερες χορεύτριες και οι καλύτεροι χορευτές των ΣΠΟΣ θα παρουσιάσουν διαφορετικούς ποντιακούς χορούς.
«Είναι γενιές που σμίγουν αρμονικά, και ως μια αδιάσπαστη ενότητα μας παρέχουν την ευκαιρία να συμμετέχουμε μαζί τους στο ταξίδι για τη διατήρηση και διάδοση των ηθών, των εθίμων και εν γένει του πολιτισμού μας. Ξεδιπλώνοντας το νήμα της μνήμης, δίνουν τον δικό τους αγώνα ενάντια στη λήθη», αναφέρεται στο δελτίο Τύπου της ΠΟΕ για το Φεστιβάλ.
Τι θα δούμε από τους ΣΠΟΣ
Οι χοροί που θα παρουσιαστούν στο 19ο Πανελλαδικό Φεστιβάλ Ποντιακών χορών είναι οι εξής:
ΣΠΟΣ Νομού Θεσσαλονίκης
1. Κοτσαγκέλ’
2. Ούτσαϊ
3. Καλόν κορίτσ’
4. Πατούλα
5. Λετσίνα
ΣΠΟΣ Νοτίου Ελλάδος & Νήσων
1. Ομάλι
2. Ομάλ’
3. Σαρίκουζ
4. Τυρφών
5. Τρομαχτόν
ΣΠΟΣ Δυτικής Μακεδονίας & Ηπείρου
1. Καβαζίτας
2. Σαρίκουζ Πάφρας
3. Αρχουλαμάς
4. Τερς
5. Κότσαρι
ΣΠΟΣ Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης
1. Φόνα
2. Τίκ’ διπλόν
3. Τρυγόνα
4. Έτερε
5. Τέκ’ καϊτέ
ΣΠΟΣ Κεντρικής Μακεδονίας & Θεσσαλίας
1. Διπάτ’
2. Τίκ’ μονόν
3. Εμπροπίσ’
4. Κότσ’
5. Σερανίτσα
Οδηγίες για την εμφάνιση των χορευτών
Απαραίτητη προϋπόθεση η εμφάνιση των χορευτών των ΣΠΟΣ να συμβαδίζει με την παράδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Χορεύτριες
Καταρχάς όλα τα εξαρτήματα της φορεσιάς πρέπει να είναι επιμελώς φορεμένα. Όχι σκουλαρίκια στη μύτη ή άλλα εμφανή σημεία του προσώπου, πλην ενός σε κάθε αυτί και να είναι παραδοσιακού τύπου. Ενδεικτικά αναφέρεται: φλουράκι, μαργαριτάρι, χρυσό ή ασημένιο σκαλιστό κρεμαστό.
Όχι κρίκοι, φο μπιζού ή άλλα σύγχρονα κοσμήματα. Στην περίπτωση αυτή καλύτερα η κοπέλα να μην φέρει σκουλαρίκια.
Κόμμωση σε κάθε περίπτωση περιποιημένη και παραδοσιακή, δηλαδή μαλλιά μαζεμένα σε απλή πλεξούδα ή κότσο παραδοσιακό (χαμηλό). Δεν ενδείκνυνται μαλλιά απεριποίητα, λυτά, κουρεμένα ασύμμετρα, βαμμένα σε εκκεντρικό χρώμα πέραν των φυσικών χρωμάτων. Στις παραπάνω περιπτώσεις η χορεύτρια προτιμότερο είναι να καλύψει το κεφάλι με μαντίλι.
Η χορεύτρια φέρει τάπλα με ή χωρίς μαντίλα, ή μόνο μαντίλα, πάντα παραδοσιακά δεμένη. Το κοντό μαλλί σε καμία περίπτωση δεν απαντάται στην παράδοση και σε αυτή την περίπτωση καλό είναι να καλύπτεται με μαντίλα.
Μακιγιάζ σε κάθε περίπτωση ελαφρύ. Ας προτιμώνται τα «φυσικά» χρώματα που απλώς τονίζουν ελαφρά τα χαρακτηριστικά του προσώπου και όχι έντονα χρώματα που «ταιριάζουν με τη ζουπούνα».
Η περιοχή του στήθους όσο το δυνατόν καλυμμένη (αφορά τις χορεύτριες με «ανοιχτό» καμίσ’) και μπορεί να φέρει επιστήθια παραδοσιακού τύπου ποντιακά κοσμήματα.
Απαραίτητα πάνω από τη ζουπούνα στη μέση «λαχώρ’» ή «ταραπουλούζ».
Νύχια άβαφα. Πλεκτά, δερμάτινα, πλαστικά και άλλα σύγχρονα βραχιόλια ή δαχτυλίδια δεν ταιριάζουν με τη φορεσιά. ΜΟΝΟ παραδοσιακά ποντιακά κοσμήματα.
Το μήκος της «κλασικής» ζουπούνας με όριο τον αστράγαλο της χορεύτριας και να καλύπτει το «σαλβάρ’», δηλαδή το σαλβάρι να μην κρέμεται κάτω από τη ζουπούνα.
Όχι παπούτσια με πολύ ψηλό και λεπτό τακούνι.
Χορευτές
Καταρχάς όλα τα εξαρτήματα της φορεσιάς να είναι επιμελώς φορεμένα. Ομοίως και το «πασλούκ’», σε κάθε περίπτωση καλό είναι να μην είναι ακάλυπτο το κεφάλι. Όχι σκουλαρίκια στη μύτη ή άλλα εμφανή σημεία του προσώπου.
Προτιμάται πουκάμισο τύπου «ιερατικό» (χωρίς γιακά), καλά κουμπωμένο και τα μανίκια κατεβασμένα.
Όχι ωρολόγια χειρός ή καδένες εμφανείς στο λαιμό με ανοιχτό πουκάμισο. Μόνο παραδοσιακά ποντιακά κοσμήματα, ενδεικτικά: εγκόλπιο, ώρα, φυλαχτό, αλυσίδες. Ζωνάρι (υφαντό ή ταραπουλούζ) επιμελώς δεμένο, ώστε να μην ξετυλίγεται κατά τη διάρκεια του χορού.
Στα πόδια πέραν των παραδοσιακών υποδημάτων, όχι αθλητικά, ιδιαίτερα με χρώματα. Διαφορετικά, ας φορά μαύρο στρωτό παπούτσι. Για το χορό Σέρρα χάριν ομοιομορφίας προτείνεται ζίπκα και πουκάμισο σκούρου χρώματος, ιδιαίτερα αν ο χορευτής δεν φορά «πανωφόρι».
∴
Φέτος καλούνται να πλαισιώσουν τις χορευτικές ομάδες των συλλόγων, χορευτές άνω των 16 ετών.
Υπεύθυνοι για την άρτια εμφάνιση των χορευτών είναι οι συντονιστές χοροδιδάσκαλοι, οι οποίοι θα πρέπει να φροντίσουν στα σωματεία για την πιστή εφαρμογή του χορευτικού προγράμματος, της φορεσιάς και την πιστή απόδοση των χορών από τους χορευτές καθώς και μια λίστα όπου θα αναφέρεται η επωνυμία του συλλόγου και το τηλέφωνο, ονοματεπώνυμο χορευτή και ηλικία, ονοματεπώνυμο χοροδιδασκάλου και τηλέφωνο.
«Παρακαλούμε για την πιστή εφαρμογή των ανωτέρω ώστε και φέτος να πραγματοποιήσουμε ένα επιτυχημένο Φεστιβάλ» αναφέρεται στο δελτίο Τύπου που συνυπογράφουν για την ΠΟΕ ο πρόεδρος Γιώργος Βαρυθυμιάδης και η γενική γραμματέας Αθηνά Σωτηριάδου.
