pontosnews.gr
Τετάρτη, 2/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Εμπροπίσ’

Ανήκει στην ίδια κατηγορία χορών με το συρτό, το συρτομπάλο, τον καλαματιανό

30/09/2014 - 6:31μμ
Εμπροπίσ' - Cover Image

Μέλη του Συλλόγου Ποντίων Πετρούπολης & Ιλίου «Μανουήλ Κομνηνός» (φωτο: Βαλεντίνα Ουσταμπασίδου)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Ευρύτατα διαδομένος παμποντιακός χορός. Ανήκει στην ίδια κατηγορία χορών με το συρτό, το συρτομπάλο, τον καλαματιανό, χορούς δηλαδή που χορεύει η πλειονότητα των Ελλήνων και τους συναντάμε σχεδόν παντού όπου υπήρχαν ή υπάρχουν Έλληνες.

Ο ρυθμός των μελωδιών του χορού είναι εννιάσημος (9/8) και διαφέρει από τους ρυθμούς που χρησιμοποιούν οι υπόλοιποι Έλληνες (συνήθως δίσημους και επτάσημους), εκτός των Θρακιωτών, που έχουν, επίσης, ρυθμό εννιάσημο στον δικό τους συρτό συγκαθιστό.

Στις μελωδίες του χορού τραγουδιούνται δεκάδες τραγούδια και δίστιχα, που αρκετές φορές τα συναντάμε και σε άλλους χορούς (όπως στο διπάτ’, το ομάλ’ και το τίκ’).

Η διάδοση κάποιων από αυτά τα τραγούδια είναι τέτοια που ταυτίζονται με τον ίδιο το χορό, με πιο χαρακτηριστικό από όλα το τραγούδι «Λάχανα», γνωστό τραγούδι της περιοχής Κερασούντας, που σε αρκετές περιοχές δίνει το όνομά του στο χορό.

Οι ονομασίες που βρίσκουμε σε διάφορες περιοχές του Πόντου είναι αρκετές. Έτσι, ξεκινώντας από τα ανατολικά έχουμε τσαϊνικίας στο Καρς, κοτσιχτόν ομάλ’ και φούλουρ φούλουρ σε Τραπεζούντα και Αργυρούπολη, ομάλ’ στην Κερασούντα, ομάλι(ν) στη Νικόπολη, τσαραχότ’ στο Ακ Νταγ Ματέν, διπλόν ομάλ’ στο Κιουμούς Ματέν, ικιλεμέ, κιζλάρ και αρχουλαμάς στην Πάφρα.

Το χορευτικό μοτίβο αποτελείται από δύο τριάδες βημάτων (που αν τα αναλύσουμε με βάση το ρυθμό του χορού έχουν αξίες 4/8-2/8-3/8) ή ακόμη και δύο τετράδες, όταν ο χορός γίνεται πιο ζωηρός με χαρακτηριστική άρση στο πρώτο βήμα (και με ρυθμική ανάλυση 2/8-2/8-2/8-3/8).

Ο κύκλος στη διάρκεια του χορού παραμένει ανοιχτός με κίνηση προς τα δεξιά αλλά και, συγχρόνως, μέσα (προς το κέντρο του κύκλου) και έξω – ή αλλιώς μπροστά και πίσω, εξού και η ονομασία εμπροπίσ’.

Το κράτημα των χεριών γίνεται με λυγισμένους τους αγκώνες, ενώ οι χορευτές είναι κοντά ο ένας στον άλλο. Σε κάποιες περιοχές (όπως σε χωριά της Ματσούκας) τα χέρια είναι κάτω, ενώ συνήθως, όταν ο χορός γίνεται πιο ζωηρός, μπορούν και να σηκωθούν ψηλά.

Οι διαφοροποιήσεις που εντοπίζονται από περιοχή σε περιοχή είναι αρκετές, και μερικές φορές προσδίδουν στο χορό τελείως διαφορετική χορογραφία από την προαναφερόμενη.

Οι πιο σημαντικές διαφοροποιήσεις είναι οι ακόλουθες:

Στο ομάλι(ν) της Νικόπολης (Γαράσαρης) υπάρχει πολύ μεγάλη ποικιλία στον τρόπο εκτέλεσης των βημάτων, με το σώμα να συμμετέχει ενεργά στην κίνηση. Πολλές φορές δεν γίνονται καθόλου (ή γίνονται ελάχιστα) βήματα, παρά μόνο κινήσεις ρυθμικές από όλο το σώμα, που κινείται μπροστά και πίσω.

Ο κύκλος κινείται ελάχιστα προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά ή και καθόλου, ανάλογα με την επιθυμία του πρώτου (κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε άλλους χορούς, βλ. γιουβαλαντούμ).

Όταν ο χορός χορεύεται με αυτό τον τρόπο, οι χορευτές έχουν συνήθως τα χέρια τους μπλεγμένα (αγκαζέ) και πιασμένα. Τα χέρια μπορούν ακόμη να είναι και κάτω, οπότε ο χορός κινείται προς το κέντρο του κύκλου με την πρώτη τριάδα βημάτων και προς τα έξω με τη δεύτερη, ή κινείται συνεχώς προς τα δεξιά· τα βήματα εδώ γίνονται πιο καθαρά και το σώμα συμμετέχει λιγότερο. Προς τα δεξιά κινείται ο χορός και όταν οι χορευτές έχουν τα χέρια σηκωμένα και εκτελούν τα βήματα πιο ζωηρά (σε τετράδες, όπως προαναφέρθηκε).

Ο χορός είναι τόσο διαδεδομένος στα χωριά της Νικόπολης ώστε είναι ένας από τους δύο (ο άλλος είναι ο καρσιλαμάς) βασικούς στο εθιμικό και στο γλέντι του γάμου. Υπάρχει μάλιστα και ειδική μελωδία που χορεύεται στο δρόμο για την εκκλησία μπροστά από τη νύφη. Ο σκοπός λέγεται «μαντιλικός», διότι ο πρωτοχορευτής κρατά απαραίτητα μαντίλι, το οποίο και κινεί ρυθμικά.

Στο τσαραχότ του Ακ Νταγ Ματέν δεν υπάρχουν βασικές διαφοροποιήσεις, εκτός ίσως από τη φιγούρα που γίνεται από τον πρωτοχορευτή ή και άλλους καλούς χορευτές μέσα στον κύκλο. Στη φιγούρα αυτή η πρώτη τριάδα βημάτων είναι ίδια, όπως περιγράφηκε πριν, στη δεύτερη όμως τα βήματα δεν ακολουθούν τη ρυθμική αγωγή της μελωδίας (είναι δηλαδή άρρυθμα!).

Το αριστερό λοιπόν πόδι σταυρώνει μπροστά από το δεξί σαν πρώτο βήμα (με αξία 2/8), κάνει το δεύτερο βήμα χωρίς να περνάει μπροστά από το δεξί (αξία 2/8), και τέλος κάνει το τελευταίο βήμα παραμένοντας μπροστά από το δεξί (με αξία 5/8). Η ονομασία του τσαραχότ προέρχεται από την κωμόπολη Τσαγράκ, στα ορεινά της Κερασούντας.

Στο διπλόν ομάλ’ του Κιουμούς Ματέν ο χορός χορεύεται γενικά ζωηρά, με τα χέρια ελαφρώς ανασηκωμένα, τα βήματα δεν διαφέρουν σε σχέση με αυτά που περιγράφηκαν για το χορό γενικά, μπορούν όμως να χορευτούν και επιτόπου. Είναι όμως μια άλλη παραλλαγή του χορού που τον διαφοροποιεί σε σχέση με το γενικό μοτίβο.

Στην παραλλαγή αυτή ο χορός έχει τρεις τριάδες βημάτων και κίνηση ανάλογη του χορού διπάτ’, δηλαδή στην πρώτη τριάδα οι χορευτές εκτελούν τα βήματα επιτόπου (με τον πρωτοχορευτή κάποιες φορές να χτυπάει τα πόδια δυνατά στο έδαφος), στη δεύτερη συγκλίνουν προς το κέντρο του κύκλου, στην τρίτη τριάδα τον ανοίγουν, κάνοντας μάλιστα και κίνηση με τα χέρια τους προς τα πίσω, ενώ στο τρίτο βήμα γίνεται άρση του δεξιού ποδιού.

https://www.youtube.com/watch?v=EsCKRxm6rAo

Στα ικιλεμέ και αρχουλαμά της Πάφρας δεν έχουμε κάποιες διαφοροποιήσεις, εκτός ίσως του ότι χορεύονται και επιτόπου. Στο κιζλάρ (καϊτεσί) ο χορός χορεύεται μόνο επιτόπου.

Kυριάκος Mωυσίδης
Από την Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Άποψη της Τραπεζούντας από τον νότο, το 1833 (πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Trabzon/ Godfrey Thomas Vigne)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κιθάρενα – Αργαλί: «Εικόνες» από την αγροτική ζωή στα δροσόλουστα σιμοχώρια της Τραπεζούντας

29/06/2025 - 9:44πμ
Η Αυλήαννα (Gümüstug) στη Μεσοχαλδία του Πόντου (φωτ.: facebook.com/ ayeser29 Vehbi Yalçın)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δράκοι σκορπούσαν τον τρόμο στην Αυλήαννα και την Άδυσσα – Ο Άγιος Γεώργιος και κάτοικοι έδιωξαν την απειλή

22/06/2025 - 10:35πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το παραθέρισμα στα Κοτύωρα – Το θέρετρο που διάλεγαν Έλληνες, Αρμένιοι και Τούρκοι

16/06/2025 - 10:16πμ
Ο ερειπωμένος ναός της Αγίας Τριάδας και ο τάφος του μητροπολίτη Κωνστάντιου στο προαύλιο της Μονής Παναγίας Θεοσκεπάστου Τραπεζούντας (φωτ.: Μουσείο Ποντιακού Ελληνισμού της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών / Δωρεά Αθηνάς Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Φύλλα καρυδιάς στους ναούς, μαγειρική στο ύπαιθρο και ο θρύλος της τρυγόνας

8/06/2025 - 9:05μμ
Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών

1/06/2025 - 8:00πμ
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση της 19ης Μαΐου 2025 για τη Γενοκτονία των Ποντίων, στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη (φωτ.: Κατερίνα Κατωπόδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Με το «’Πάρθεν η Ρωμανία» ο ποντιακός λαός θρηνεί την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

29/05/2025 - 3:25μμ
(Φωτ.: pexels / Taryn Elliott. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Η θεραπεία της βασκανίας – Προλήψεις και δεισιδαιμονίες

28/04/2025 - 10:10πμ
Κόκκινα πασχαλινά αυγά (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Το τυχερό παιχνίδι με τα πασχαλινά αυγά και τα τεχνάσματα σε Τούρκους και Αρμένηδες

21/04/2025 - 10:43πμ
Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαμπρή – Ποίημα του Φίλωνα Κτενίδη

20/04/2025 - 7:29μμ
Η επτάκωμος Σάντα. Με το [1] πάνω δεξιά η ενορία Ισχανάντων. Σχέδιο του Κ. Σπυράντη, 1896, δημοσιεύθηκε με το άρθρο του Μ. Νυμφόπουλου στην «Ποντιακή Εστία» για το Πάσχα στη Σάντα
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ένα Πάσχα στη Σάντα: Από την… εκρηκτική Ανάσταση, στα ανίκητα αυγά και στους πυροβολισμούς στον Ιούδα

19/04/2025 - 9:55μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Χορεύοντας πιτσάκ' στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ (φωτ.: facebook/Pontian Society «Pontos» of Norwalk)

Ομογένεια: Τα Ποντιάκια του Νόργουοκ έβγαλαν τα …μαχαίρια τους

5 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Αχιλλέας Χήρας)

Ωραιόκαστρο: Σε εξέλιξη φωτιά στο Μεσαίο – Σε ετοιμότητα οι κάτοικοι μετά από μήνυμα του 112

5 ώρες πριν
Εικόνα από βίντεο στην ιστοσελίδα της NASA που αναγράφει «η ζωντανή μετάδοση θα αρχίσει σε λίγο» (φωτ.: NASA)

NASA: Διαστημικοί περίπατοι αστροναυτών και εκτοξεύσεις πυραύλων σε ζωντανή μετάδοση στο… Netflix

6 ώρες πριν
(Φωτ.: EPA / ANSA / Ciro Fusco)

Καύσωνας στην Ευρώπη: Παιδί πέθανε μέσα σε αυτοκίνητο στην Ισπανία – Νεκρούς μετρά και η Ιταλία

6 ώρες πριν
(Φωτ,: facebook/ Ξενιτέας Ποντίων Σταυρού)

Ο «Ξενιτέας» ετοιμάζεται να γλεντήσει ποντιακά και λαϊκά στον Σταυρό

7 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: EYROKINISSI / Γιάννης Παναγόπουλος)

Λεωφόρος Συγγρού: Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις λόγω εργασιών, Τετάρτη και Πέμπτη

7 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign