Ο γνωστότερος, ακόμα και στους μη Πόντιους, ποντιακός χορός, και ο πιο φημισμένος μετά τον πυρρίχιο χορό σέρρα. Στον Πόντο ο χορός κότσαρι ήταν τοπικός της ανατολικής περιοχής (της Αργυρούπολης, του Παϊπούρτ, αλλά κυρίως χορευόταν από τους Ποντίους των περιοχών του Καυκάσου).
Ήταν ακόμα γνωστός στην περιοχή της Άνω Ματσούκας. Στην περιοχή αυτή χορευόταν τις τελευταίες δεκαετίες πριν από τον ξεριζωμό, και μάλλον λέγεται ότι οι Ματσουκαίοι τον γνώρισαν και τον έμαθαν στα πανηγύρια της Παναγίας Σουμελά από προσκυνητές που προέρχονταν από την κοιτίδα του χορού, που είναι, όπως είπαμε, οι ανατολικότερες περιοχές του Πόντου και ο Αντικαύκασος.
Ο χορός κότσαρι, που χορεύεται μέχρι σήμερα από τους αρμενόφωνους μουσουλμάνους του Χεμσίν, στο νομό Ριζαίου, με το ίδιο όνομα και τον ίδιο μουσικό σκοπό, εντάσσεται στην ομάδα εκείνη των ίσιων κουτσών χορών, που χρησιμοποιούν δηλαδή τα κουτσά βήματα, και είναι γνωστοί στην Ελλάδα, τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά μας, την Κρήτη, και γενικότερα στους λαούς της Μικράς Ασίας, από τα πανάρχαια χρόνια.
Ο ρυθμός του είναι δίσημος, γρήγορος, αντίστοιχος με τη σούστα της Ρόδου και τον μαλεβιζιώτικο-καστρινό χορό της Κρήτης.
Οι χορευτές πιάνονται από τους ώμους σε κύκλο ή συνηθέστερα σε ημικύκλιο.
Τα βήματα-μέτρα του χορού είναι οκτώ και χωρίζονται σε δύο χορευτικές εικόνες. Τα τέσσερα πρώτα μέτρα ανά δύο, οι δύο επιτόπιες αναπηδήσεις, τα κουτσά δηλαδή βήματα, πάνω στην αριστερή φτέρνα, μας δίνουν την πρώτη χορευτική εικόνα. Τα επόμενα τέσσερα είναι απλά και μεταφέρουν το χορό προς τα δεξιά.
Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού
