10 Ιουνίου 1944 – 10 Ιουνίου 2024: 80 χρόνια από τη Σφαγή του Διστόμου

Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη Σφαγή του Διστόμου, και η μνήμη παραμένει ζωντανή γιατί φροντίζουν γι’ αυτό οι απόγονοι των 228 εκτελεσθέντων. Τόσοι καταγράφηκαν επισήμως, εκ των οποίων 117 γυναίκες, 111 άντρες και ανάμεσά τους και 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων, ακόμα και βρέφη.

Οι επιζώντες έχουν περιγράψει ξανά και ξανά τα όσα έζησαν εκείνη τη φριχτή μέρα, μα όσες φορές κι αν ακούσει κανείς τις μαρτυρίες τους, το ίδιο θα ανατριχιάσει. Γιατί όσα συνέβησαν δεν τα χωράει ο νους.

Οι επιζώντες του Διστόμου, τα φαντάσματα, μαυροντυμένα τριγυρίζανε στα σοκάκια του χωριού, βλέπανε απορώντας τα γινόμενα, αναγκάζονταν κάθε τόσο να επαναλαμβάνουν το χρονικό στους ξένους που τους ρωτούσαν έγραφε ο Ηλίας Βενέζης το 1951.

^{Μαρτυρία της Ελένης Σφουντούρη, επιζήσασας της Σφαγής, το 2020}

Τιμώντας τη μαύρη επέτειο, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους δημοσίευσαν πριν από λίγα χρόνια σελίδες από το φάκελο «Θύματα Κατοχής Δ/48 Εγκύκλιος 1308 πε. Περί εγκλημάτων υπό αρχών κατοχής ετών 1945, 1946 και 1947», [αρχείο Νομαρχίας Βοιωτίας (1945-1947)].

Όπως αναφέρεται στη σχετική ανάρτηση, «Πρόκειται για έναν και μοναδικό φάκελο στον οποίο περιέχεται αλληλογραφία της Νομαρχίας Βοιωτίας με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το Ελληνικόν Εθνικόν Γραφείον Εγκλημάτων Πολέμου, το Επαρχείο Θηβών και διάφορες κοινότητες του νομού Βοιωτίας σε εκτέλεση της υπ’ αρίθμ. 3805/42/22.3.1945 εγκυκλίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης και του Γραφείου που αφορούσε στην εξακρίβωση εγκλημάτων πολέμου στην περιοχή».

Στην πρώτη σελίδα του κατάστιχου διαβάζουμε: «[…] Εμφαίνουσαν το ονοματεπώνυμον κ.λ.π. στοιχεία εκτελεσθέντων περιφερείας Βοιωτίας υπό των Γερμανών κ.λ.π. προς παραδειγματισμόν δια εκτελέσεις Γερμανών υπό ανταρτών κ.λ.π.».

Στην ίδια σελίδα είναι καταγεγραμμένα διάφορα ονόματα από διάφορα χωριά, π.χ. Οινόφυτα, Μαυρομμάτι, Δρίτσα, Α. Βλάσης κ.ά., και διάφορες ημερομηνίες. Στις δύο επόμενες, όμως, κυριαρχεί αποκλειστικά ένα τοπωνύμιο –το Δίστομο– και μία ημερομηνία –η 10 Ιουνίου 1944–, και σε συντριπτική πλειονότητα ένα επώνυμο: Σφουντούρης.