pontosnews.gr
Τετάρτη, 10/08/2022
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Καλαντάρτ’ς, ο πρώτον μήνας τη χρονίας

Ο Ιανουάριος στην ποντιακή λαογραφία· τα ήθη και τα έθιμα από τη Γη του Πόντου

1/01/2016 - 8:11πμ
Καλαντάρτ’ς, ο πρώτον μήνας τη χρονίας - Cover Image

Επιστολικό δελτάριο από την Κερασούντα (πηγή: Συλλογή Στέργιου Θεοδωρίδη)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

φείλει το όνομά του στη λατινική λέξη «καλένδες» (calendae), στις πρώτες δηλαδή ημέρες των ρωμαϊκών μηνών. Περίφημοι ήταν οι καλένδες του Ιανουαρίου, καθώς σηματοδοτούσαν την έναρξη του νέου έτους.

Περίφημος και ο Καλαντάρτ’ς, ο Καλαντάρης, ο πρώτον μήνας τη χρονίας.

Οι μήνες στον Πόντο έπαιρναν το όνομά τους είτε από μια μεγάλη θρησκευτική γιορτή, είτε από τη σπουδαιότερη γεωργική εργασία. Ο Ιανουάριος λέγεται Καλαντάρτ’ς καθώς σηματοδοτεί την αρχή
του νέου έτους.

«Ας τερούμε, οφέτος ο Καλαντάρτ’ς ντο καλόν θα φέρ’…», συνήθιζαν να λένε στον Πόντο, μετά το 1821. Σύμφωνα με το αντίστοιχο λήμμα στην Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού με αυτό τον τρόπο οι απλοϊκοί άνθρωποι εξέφραζαν με αγωνία τον εθνικό τους πόθο για απελευθέρωση.

Τον Ιανουάριο στον Πόντο κανονίζονταν και οι περισσότεροι γάμοι καθώς τότε γύριζαν οι νέοι από την ξενιτιά. «Καλαντάρτ’ς και νέον έτος / κόρ’, θα παίρω ’σεν οφέτος», λέει το δίστιχο.

Ποδαρικό στα σπίτια έκαναν τα ίδια μέλη της οικογένειας. Το βράδυ κοιμόταν σε κάποιον συγγενή ή φίλο και το πρωί περνούσε το κατώφλι σκορπώντας καρπούς –όπως σιτάρι, καλαμπόκια, φασόλια, φουντούκια–, και λέγοντας την ευχή:

Κάλαντα, κάλαντα,
καλώς τον Καλαντάρην.
Αγούρα, παιδία και θελυκά μουσκάρα.
Έρθεν ο νεόχρονος κι εδάβεν ο παλαιόχρονος.

Ο Δ. Παπαδόπουλος με άρθρο του στην Ποντιακή Εστία του 1953 γράφει ότι από την 1η έως τις 6 Ιανουαρίου στους δρόμους των χωριών και των πόλεων έβγαιναν τα Μωμο’έρια. Τα αποκαλεί ποντιακό καρναβάλι ή σατιρική κωμωδία και θεωρεί ότι η γιορτή με τις μεταμφιέσεις, τα πανηγύρια, τους χορούς και τα γλέντια είναι απομεινάρι των ρωμαϊκών καλάντων.

Μέχρι και τα Θεοφάνια, τα βράδια στα σπίτια στον Πόντο τα φώτα έμεναν αναμμένα, τα τζάκια έκαιγαν, οι πόρτες, τα παράθυρα έκλειναν ερμητικά, στις εισόδους των σπιτιών και στα σταυροδρόμια χαράσσεται ένας σταυρός. Αιτία ήταν οι Καλικάντζαροι, τα ’πίζηλα. Πρόκειται για στοιχειά που εμφανίζονται με παράδοξες μορφές, παραμονεύουν και προσπαθούν να κάνουν κακό στους ανθρώπους.

Η Αθηνά Κορσαβίδου, σε μία ηχογράφηση του 1930 που περιλαμβάνεται στο Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο Μέλπως Μερλιέ, τραγουδά a capella στο θέατρο Αλάμπρα στην Αθήνα, «Καλαντάρτ’ς καλή χρονία», ένα σκωπτικό τραγούδι από την Κρώμνη.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Φωτ.: Burkhard Mücke / commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική: Με «γέν’» καταπολεμούσαν στον Πόντο το στομαχόπονο

7/08/2022 - 10:01μμ
(Φωτ.: Αρχείο ΕΠΜ – Επεξεργασία: ΧΚ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Αργατεία, ένας σημαντικός θεσμός της αγροτικής ζωής των Ποντίων

6/08/2022 - 5:58μμ
Θαλασσινά μπάνια στη Σαμψούντα
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο καλύτερος μήνας στον Πόντο ήταν ο Αύγουστος!

1/08/2022 - 10:00πμ
Σκίτσο του Χρ. Γ. Δημάρχου από την έκδοση «Ο ελληνικός Πόντος – Μορφές και εικόνες ζωής», Αθήνα 1947
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Αλωνάρτ’ς, ο μήνας του αλωνίσματος στον Πόντο

1/08/2022 - 12:01πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το θέρισμα των χορταριών στα παρχάρια του Πόντου

30/07/2022 - 9:07πμ
Η μεγάλη αγορά χαψίων στην Τραπεζούντα (πηγή: «Αρχείον Πόντου», τ. 38, 1984)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η αλιεία στον Πόντο – Τα έμνοστα χαψία

24/07/2022 - 2:53μμ
Όψεις της ποντιακής διαλέκτου - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Όψεις της ποντιακής διαλέκτου

10/07/2022 - 6:12μμ
Βουτιά στα παρχάρια του Πόντου και την ιστορία τους - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Βουτιά στα παρχάρια του Πόντου και την ιστορία τους

9/07/2022 - 1:06μμ
(Αρχείο Επιτροπής Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Χορτοθέρτ’ς, ο μήνας του θερισμού στα λιβάδια του Πόντου

1/07/2022 - 8:00πμ
(Φωτ.: EUROKINISSI)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Του Αϊ-Γιαννιού, το έθιμο του Κλήδονα στον Πόντο και αλλού

23/06/2022 - 8:57πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ. αρχείου: EPA / Oliver Contreras / POOL)

ΗΠΑ: Πολιτική θύελλα μετά την έρευνα στο σπίτι του Τραμπ

15 λεπτά πριν
(Φωτ. αρχείου)

Επιχείρηση διάσωσης μεταναστών νότια της Ρόδου – Στο σκάφος που βυθίστηκε επέβαιναν περίπου 80 άτομα

42 λεπτά πριν
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ευάγγελος Μπουγιώτης)

Καιρός: Αίθριος με πρόσκαιρες νεφώσεις και ανέμους έως 7 μποφόρ

1 ώρα πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI)

ΕΥΠ: Τι προβλέπει η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για τη λειτουργία της υπηρεσίας

9 ώρες πριν

Ποντιακό γλέντι στο Τσοτύλι Κοζάνης, από τον Ποντιακό Σύλλογο Τσοτυλίου

10 ώρες πριν
(Φωτ.: Anadolu)

Συρία: Τέσσερις Κούρδοι νεκροί σε επιδρομή τουρκικού drone

11 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign