pontosnews.gr
Δευτέρα, 8 Μαρτίου, 2021
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Καλαντάρτ’ς, ο πρώτον μήνας τη χρονίας

Ο Ιανουάριος στην ποντιακή λαογραφία· τα ήθη και τα έθιμα από τη Γη του Πόντου

1/01/2016 - 8:11πμ
Καλαντάρτ’ς, ο πρώτον μήνας τη χρονίας - Cover Image

Επιστολικό δελτάριο από την Κερασούντα (πηγή: Συλλογή Στέργιου Θεοδωρίδη)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

φείλει το όνομά του στη λατινική λέξη «καλένδες» (calendae), στις πρώτες δηλαδή ημέρες των ρωμαϊκών μηνών. Περίφημοι ήταν οι καλένδες του Ιανουαρίου, καθώς σηματοδοτούσαν την έναρξη του νέου έτους.

Περίφημος και ο Καλαντάρτ’ς, ο Καλαντάρης, ο πρώτον μήνας τη χρονίας.

Οι μήνες στον Πόντο έπαιρναν το όνομά τους είτε από μια μεγάλη θρησκευτική γιορτή, είτε από τη σπουδαιότερη γεωργική εργασία. Ο Ιανουάριος λέγεται Καλαντάρτ’ς καθώς σηματοδοτεί την αρχή
του νέου έτους.

«Ας τερούμε, οφέτος ο Καλαντάρτ’ς ντο καλόν θα φέρ’…», συνήθιζαν να λένε στον Πόντο, μετά το 1821. Σύμφωνα με το αντίστοιχο λήμμα στην Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού με αυτό τον τρόπο οι απλοϊκοί άνθρωποι εξέφραζαν με αγωνία τον εθνικό τους πόθο για απελευθέρωση.

Τον Ιανουάριο στον Πόντο κανονίζονταν και οι περισσότεροι γάμοι καθώς τότε γύριζαν οι νέοι από την ξενιτιά. «Καλαντάρτ’ς και νέον έτος / κόρ’, θα παίρω ’σεν οφέτος», λέει το δίστιχο.

Ποδαρικό στα σπίτια έκαναν τα ίδια μέλη της οικογένειας. Το βράδυ κοιμόταν σε κάποιον συγγενή ή φίλο και το πρωί περνούσε το κατώφλι σκορπώντας καρπούς –όπως σιτάρι, καλαμπόκια, φασόλια, φουντούκια–, και λέγοντας την ευχή:

Κάλαντα, κάλαντα,
καλώς τον Καλαντάρην.
Αγούρα, παιδία και θελυκά μουσκάρα.
Έρθεν ο νεόχρονος κι εδάβεν ο παλαιόχρονος.

Ο Δ. Παπαδόπουλος με άρθρο του στην Ποντιακή Εστία του 1953 γράφει ότι από την 1η έως τις 6 Ιανουαρίου στους δρόμους των χωριών και των πόλεων έβγαιναν τα Μωμο’έρια. Τα αποκαλεί ποντιακό καρναβάλι ή σατιρική κωμωδία και θεωρεί ότι η γιορτή με τις μεταμφιέσεις, τα πανηγύρια, τους χορούς και τα γλέντια είναι απομεινάρι των ρωμαϊκών καλάντων.

Μέχρι και τα Θεοφάνια, τα βράδια στα σπίτια στον Πόντο τα φώτα έμεναν αναμμένα, τα τζάκια έκαιγαν, οι πόρτες, τα παράθυρα έκλειναν ερμητικά, στις εισόδους των σπιτιών και στα σταυροδρόμια χαράσσεται ένας σταυρός. Αιτία ήταν οι Καλικάντζαροι, τα ’πίζηλα. Πρόκειται για στοιχειά που εμφανίζονται με παράδοξες μορφές, παραμονεύουν και προσπαθούν να κάνουν κακό στους ανθρώπους.

Η Αθηνά Κορσαβίδου, σε μία ηχογράφηση του 1930 που περιλαμβάνεται στο Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο Μέλπως Μερλιέ, τραγουδά a capella στο θέατρο Αλάμπρα στην Αθήνα, «Καλαντάρτ’ς καλή χρονία», ένα σκωπτικό τραγούδι από την Κρώμνη.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Πόντιοι και Πόντιες από τη Σαμψούντα (φωτ.: αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου με ποντιακά δίστιχα: Το παράπονο, ο έρωτας, ο χωρισμός

14/02/2021 - 12:27μμ
Χαψία σε αγορά της Τραπεζούντας (φωτ.: Anadolu)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Φεβρουάριος και Μάρτιος οι μήνες των χαψίων στον Πόντο

8/02/2021 - 8:11μμ
(Πηγή: YouTube)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

«Εκάεν και το Τσάμπασιν» ερμηνεύει η Μερβέ Τανρίκουλου από την Τραπεζούντα (video)

7/02/2021 - 9:09πμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο χουτζήμπασης των ποντιακών γάμων

19/12/2020 - 11:36πμ
(Φωτ.: facebook / Χρήστος Αηδονίδης. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Τονάκ’ς και ο Τσάντζας

18/12/2020 - 9:10πμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική: Το σκόρδο στον Πόντο

14/12/2020 - 2:56μμ
Καρτ ποστάλ από το Καρς, του 1917 (συλλογή Κωνσταντίνου Παυλίδη)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Αε-Σπυρίδων και τα ημέρας

12/12/2020 - 5:19μμ
(Φωτ.: pixabay.com)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Τα κοσμήματα και τα δώρα του αρραβώνα στον Πόντο

9/12/2020 - 9:32πμ
(Φωτ.: commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική στον Πόντο: Τι ήταν και πώς θεραπεύονταν τα ανεμικά

26/11/2020 - 9:26πμ
Τα τρίτα, ένα ποντιακό έθιμο με ρίζες στην Αρχαιότητα - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Τα τρίτα, ένα ποντιακό έθιμο με ρίζες στην Αρχαιότητα

22/08/2020 - 12:13μμ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: EPA / Zoltan Mathe)

Επιταχύνονται οι εμβολιασμοί στην ΕΕ από τον Απρίλιο

7 ώρες πριν
Οικογένεια Ελλήνων Ποντίων, Κερασούντα, 1910 (πηγή: Eπιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας: Η υποταγή της νύφης στον Πόντο

8 ώρες πριν
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ευάγγελος Μπουγιώτης)

Χάθηκε η θάλασσα από το Καβούρι μέχρι την Κρήτη (video)

9 ώρες πριν
(Φωτ.: EPA / Etienne Laurent)

Γαλλία: Σκοτώθηκε ο δισεκατομμυριούχος Ολιβιέ Ντασό

10 ώρες πριν
(Φωτ.: Twitter / Super League / Reporter Images)

ΠΑΟΚ-Άρης 2-2: Ισοπαλία στο ντέρμπι της Θεσσαλονίκης

10 ώρες πριν
(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ευάγγελος Μπουγιώτης)

Covid-19: Αύξηση θανάτων και διασωληνωμένων σε 24 ώρες

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2021 pontosnews.gr
Made by minoanDesign