Τις στιγμές που γράφονται αυτές οι γραμμές, οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδος και Αιγύπτου, Δένδιας και Σιουκρί, υπέγραψαν τη συμφωνία μερικής οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ των δύο χωρών.
Η συμφωνία είναι μερική, γιατί η Αίγυπτος δεν θέλει να λάβει το βάρος της αναγνώρισης πλήρους επήρειας στο νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης, ενώ υπάρχουν και πληροφορίες –που μένει να επιβεβαιωθούν– ότι δεν αναγνωρίζει πλήρη επήρεια ούτε στα νησιά Ρόδος, Κάρπαθος και Κάσος, ακόμα και στην ίδια την Κρήτη.
Δεν γνωρίζουμε το πλήρες περιεχόμενο της Συμφωνίας, ούτε το πλήρες σκεπτικό πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η κυβέρνηση για να προχωρήσει στην υπογραφή συμφωνίας μερικής οριοθέτησης.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε της υπογραφής της συμφωνίας, ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ Σιουκρί, σύμφωνα με το skynewsarabia, δήλωσε ότι «η συμφωνία επιτρέπει τόσο στην Αίγυπτο όσο και στην Ελλάδα να προχωρήσουν, μεγιστοποιώντας το όφελος των διαθέσιμων πόρων στην ΑΟΖ για καθεμία από αυτές. […] Η συμφωνία ανοίγει νέους ορίζοντες για περαιτέρω περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία».
Επίσης, ο Αιγύπτιος αξιωματούχος είπε ότι «Υπογράψαμε συμφωνία με την Ελλάδα για τον καθορισμό της ΑΟΖ σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η σχέση μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη διατήρηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και για την αντιμετώπιση ανεύθυνων πολιτικών για την υποστήριξη της τρομοκρατίας, εκτός από την παρέκκλιση από τα θεμέλια του Διεθνούς Δικαίου».
Επειδή υπάρχει σαφής αναφορά του Σιουκρί στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, μας επιτρέπεται να συνάγουμε ότι αναγνωρίζεται το δικαίωμα στα νησιά να έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, όπως προβλέπει σαφώς το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, εξουδετερώνοντας κατά κάποιον τρόπο τον παράλογο ισχυρισμό της Τουρκίας ότι δεν διαθέτουν ούτε ΟΑΖ ούτε υφαλοκρηπίδα.
Κάτι που ισχυροποιείται με τη δήλωση που έκανε στη συνέντευξη Τύπου ο Ν. Δένδιας, η οποία, μεταξύ άλλων, λέει:
«Μετά την υπογραφή της σημερινής συμφωνίας μας, το ανύπαρκτο μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης έχει καταλήξει εκεί όπου ανήκει από την πρώτη στιγμή, στον κάλαθο των αχρήστων. Η σημερινή μας συμφωνία επιβεβαιώνει και κατοχυρώνει το δικαίωμα και την επήρεια των νησιών μας σε υφαλοκρηπίδα και σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Και από σήμερα οι σχέσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου περνούν σε μια νέα φάση στενότερων επαφών».
Φυσικά στη δήλωση του Ν. Δένδια λείπει η μαγική λέξη «πλήρης» (επήρεια), όμως, επειδή λείπει και το «μερική», περιμένουμε να δούμε το πλήρες κείμενο της συμφωνίας.
Εν πάση περιπτώσει, εν αναμονή της ανάγνωσης του πλήρους κειμένου της Συμφωνίας, μπορούμε να πούμε από τώρα ότι το τουρκολυβικό μνημόνιο όντως δέχεται ένα ισχυρό πλήγμα με την υπογραφή αυτής της συμφωνίας.
Άλλωστε αυτό φαίνεται και από την άμεση αντίδραση της εφημερίδας Yeni Şafak, που αποτελεί την επικοινωνιακή ναυαρχίδα του Ερντογάν και του ΑΚΡ, η οποία με έκτακτη είδηση επιτίθεται εναντίον του προέδρου της Αιγύπτου Σίσι, τον οποίον κατηγορεί για προδοσία.
Συγκεκριμένα η εφημερίδα ανέφερε ότι ο Σίσι με τη συγκεκριμένη συμφωνία παραχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα της Αιγύπτου και προσφέρει θαλάσσιες περιοχές ως δώρο στην Ελλάδα. Είναι προφανές ότι η τουρκική εφημερίδα προσπαθεί να επηρεάσει όχι μόνο την τουρκική αλλά και την αιγυπτιακή κοινή γνώμη, όπου, σημειωτέον η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι ισχυρή και περιμένει «στη γωνία» τον Σίσι.
Πάντως να σημειωθεί ότι το «χτύπημα» αυτό στο τουρκολυβικό μνημόνιο έρχεται σε μια δύσκολη στιγμή για τον Ερντογάν και την Τουρκία, για δύο κυρίως λόγους.
Ο πρώτος είναι η κακή πορεία της οικονομίας και η κατάρρευση της τουρκικής λίρας, που μπορεί να οδηγήσει τη χώρα ακόμα και στη χρεοκοπία. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία, με εντολή Ερντογάν, διασπάθισε ασυλλόγιστα τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας, σκορπώντας στους πέντε ανέμους δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει τη λίρα, με αποτέλεσμα σήμερα η Τουρκία να μην έχει τα μέσα να σταματήσει την κατρακύλα του νομίσματος αλλά και τις διεθνείς δανειακές της υποχρεώσεις. Σημειώνεται ότι ο Ντέσμοντ Λάχμαν, πρώην αναπληρωτής διευθυντής στο Τμήμα Ανάπτυξης και Αναθεώρησης Πολιτικής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μόλις προχθές έγραψε ότι «Μια πλήρης κρίση συναλλαγματικής ισοτιμίας της Τουρκίας θα μπορούσε να έχει ανεπιθύμητες συνέπειες για την υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία εν γένει, και για τις γαλλικές, ιταλικές και ισπανικές τράπεζες ειδικότερα», δήλωση που συνυπέγραψε και ο Τζον Κιρνς, βοηθός ερευνητής στο American Enterprise Institute, σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο The Bulwark την Κυριακή.
Άρα, πρέπει να περιμένουμε τις εξελίξεις τις αμέσως επόμενες ημέρες, σ’ αυτό το «καυτό» ζήτημα που θα κρίνει το πολιτικό μέλλον του Ερντογάν.
Ο δεύτερος λόγος, που επίσης θα κρίνει το μέλλον του Τούρκου προέδρου, είναι το μέτωπο της Λιβύης.
Ήδη η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης δηλώνει απώλειες εσόδων ύψους 8 δισ. δολαρίων, από τη διακοπή εξαγωγών πετρελαίου, μετά από σχετική απόφαση του Χαφτάρ (πιθανόν και όσων τον στηρίζουν).
Σε μια τέτοια περίοδο οικονομικής και συναλλαγματικής στενότητας της Τουρκίας, αν κυβέρνηση Σαράτζ πάψει λόγω αδυναμίας να χρηματοδοτεί τον πόλεμο που διεξάγει η Τουρκία στο έδαφος της Λιβύης, τότε ο πόλεμος αυτός θα είναι μια επιπλέον οικονομική αιμορραγία –και μάλιστα μεγάλη– για τον Ερντογάν, μετά από τους πολέμους που είναι σε εξέλιξη στα ανοικτά μέτωπα του Χαφτάνιν στο Νότιο Κουρδιστάν, της ζώνης «Γκίρε Σπι – Σερεκάνιγιε», της Αλ Μπαμπ – Τζαραμπλούζ, του Αφρίν και του Ιντλίμπ.
Αν δε αυτό τον οδηγήσει σε αδυναμία κατάληψης της Σύρτης – Αλ Τζούφρα, τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για μια στρατιωτική ήττα που θα επιβαρύνει πολιτικά τη θέση του Ερντογάν.
Προσοχή, λοιπόν, εισερχόμεθα σε μια πολύ κρίσιμη χρονική περίοδο και θα απαιτηθεί ενδελεχής ανάλυση των τεκταινομένων και των εξελίξεων στην Τουρκία αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, εύστοχες εκτιμήσεις και χειρουργικής ακρίβειας πολιτικοί και διπλωματικοί χειρισμοί, αφενός μεν για να μην αιφνιδιαστούμε από τις εξελίξεις και αφετέρου για να είμαστε έτοιμοι να αντιδράσουμε σε όλα τα πιθανά σενάρια.
Πάντως μια… χαρτορίχτρα μού είπε ότι οι επόμενοι έξι μήνες θα είναι πολύ κρίσιμοι για τον Ερντογάν, κυρίως για τους δύο λόγους που προανέφερα. Κι αυτό έγινε πριν από την κατάρρευση της τουρκικής λίρας που άρχισε αυτήν την εβδομάδα.
Εν αναμονή των τεκταινομένων και των εξελίξεων, λοιπόν.
