Τι φοβάται η Τουρκία στην Τραπεζούντα;

Ο Ερντογάν έδωσε για πρώτη φορά άδεια για να τελεστεί Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα του Πόντου το 2010, τον Δεκαπενταύγουστο. Μάλιστα τότε θεωρήθηκε γεγονός παγκόσμιας σημασίας, αφού ήταν παρόντα και μετέδωσαν εικόνες συνεργεία από τους μεγαλύτερους τηλεοπτικούς σταθμούς.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι κάτοικοι του νομού Τραπεζούντας –ανεξάρτητα από το κόμμα που ψηφίζουν– είναι σκληροί εθνικιστές, αφού το τουρκικό κράτος εκεί κατέβαλε εργώδεις προσπάθειες να καλύψει την ελληνική τους καταγωγή, με το ισλάμ και τον τουρκικό εθνικισμό.

Όταν δόθηκε η πρώτη άδεια για Θεία Λειτουργία, η τοπική κοινωνία στο νομό Τραπεζούντας ήταν μοιρασμένη. Όπως προκύπτει από τη μελέτη των σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι μισοί ήταν υπέρ και οι μισοί ήταν κατά.

Προϊόντος του χρόνου, τα ποσοστά άλλαξαν δραματικά υπέρ εκείνων που θεωρούσαν ότι ορθώς γίνεται η Λειτουργία, αφού μόνο θετικά ήταν τα αποτελέσματα από την παρουσία χιλιάδων προσκυνητών στο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά που λειτουργεί ως μουσειακός χώρος.

Σ’ αυτή τη μεταστροφή, εκτός από τις επαφές που είχαν οι κάτοικοι της Τραπεζούντας με τους εξ Ελλάδος επισκέπτες, για τη Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά, καθώς για άλλους λόγους, ας πούμε αναψυχής, έπαιξαν ρόλο και διάφορα γεγονότα και εξελίξεις που έλαβαν χώρα αυτά τα 14 χρόνια.

Πολλές χιλιάδες πολίτες της περιοχής έκαναν τεστ DNA, φροντίζοντας κάποιοι απ’ αυτούς να ανοίγουν το φάκελο με τα αποτελέσματα για πρώτη φορά μπροστά στην κάμερα – και να αποκαλύπτεται ότι η καταγωγή τους είναι ελληνική. Το γεγονός αυτό άρχισε να δημιουργεί ερωτηματικά για την καταγωγή των κατοίκων του Πόντου, και ειδικά εκείνων του νομού Τραπεζούντας.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έριξαν τα… τείχη και έτσι άρχισαν να επικοινωνούν απ’ ευθείας οι κάτοικοι της περιοχής με τους ποντιακής καταγωγής Έλληνες. Ειδικά εκείνοι που μιλούν την ποντιακή διάλεκτο, από τα χωριά της Τόνιας, του Κατοχωρίου, των Σουρμένων, της Ματσούκας, άρχισαν τις επαφές με τους Έλληνες, και ξεκίνησε ένας αδιαμεσολάβητος διάλογος.

Μεγάλο μερίδιο για το ενδιαφέρον των κατοίκων της Τραπεζούντας για τα ελληνικά ποντιακά δρώμενα έχουν οι Πόντιοι καλλιτέχνες, με τα τραγούδια που αναρτούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως στο YouTube. Τα  σχόλια που μπορεί να διαβάσει κανείς είναι πραγματικά απίστευτα.

Όμως αυτό που άλλαξε δραματικά την άποψη των κατοίκων της Τραπεζούντας για τους Έλληνες και την Ελλάδα ήταν η παρουσία του Μπακασέτα στην Τράμπζονσπορ, αφού ο ποδοσφαιριστής με την απόδοσή του έφερε το πρωτάθλημα μετά από τρεις δεκαετίες. Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι σύσσωμη η κοινωνία του νομού στηρίζει την ομάδα με πάθος και πείσμα. Για τους Τραπεζούντιους η Τράμπζονσπορ μπορεί να είναι ως αξία και πάνω από την ίδια την πατρίδα.

Τότε παρακολουθούσα τον επίσημο λογαριασμό της ομάδας στο Τwitter σε κάθε αγώνα και διάβαζα χιλιάδες σχόλια. Η μεταστροφή του κόσμου ήταν εκπληκτική. Τότε είχε ευλογήσει την ομάδα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο εκλιπών μητροπολίτης Δράμας κυρός Παύλος. Έχουν γραφτεί άρθρα που απέδιδαν το γεγονός ότι η Τράμπζονσπορ πήρε το πρωτάθλημα στην ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχη.

Μετά απ’ όλα αυτά άρχισε να ξυπνά το τουρκικό βαθύ κράτος που θεωρεί ότι αυτές οι αναζητήσεις των κατοίκων της Τραπεζούντας για την εθνική τους ταυτότητα και οι επαφές τους με τους Έλληνες μπορεί να δημιουργήσουν ένα ιδιότυπο μειονοτικό πρόβλημα στην Τουρκία, στην εν λόγω περιοχή.

Για το λόγο αυτό το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας πήρε απόφαση να απαγορευθεί η είσοδος στην Τουρκία σε Έλληνες πολίτες που έχουν επαφές με κατοίκους στην Τραπεζούντα. Γι’ αυτό δεκάδες Έλληνες είτε απελάθηκαν από το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης είτε δεν τους επετράπη η είσοδος από τη συνοριακή πύλη των Υψάλων.

Τα «κόλπα» που κάνει το τουρκικό κράτος τα τελευταία χρόνια και η φετινή αλλαγή της ημερομηνίας για τη Θεία Λειτουργία, αντί για τις 15 στις 23 Αυγούστου, είναι αποτέλεσμα αυτών των ενδοιασμών του τουρκικού βαθέος κράτους. Και οι πιέσεις θα συνεχιστούν.