Τανέρ Ακτσάμ: Κούρδοι αλεβίτες και Αρμένιοι εξολοθρεύθηκαν με δηλητηριώδη αέρια αγορασμένα από τους Ναζί

Τουρκικά έγγραφα τα οποία ισχυροποιούν τις πληροφορίες ότι το 1938 η Τουρκία είχε αγοράσει δηλητηριώδες αέριο από τη ναζιστική Γερμανία για να σκοτώσει Κούρδους αλεβίτες και Αρμένιους έφερε στο φως ο δρ Τανέρ Ακτσάμ του αμερικανικού πανεπιστημίου UCLA.

Ειδικότερα, ο καθηγητής Ακτσάμ έγραψε ένα αποκαλυπτικό άρθρο στα τουρκικά για την αρμενική εφημερίδα Αγκός της Κωνσταντινούπολης, σχετικά με τη βάναυση σφαγή δεκάδων χιλιάδων μειονοτήτων από την τουρκική κυβέρνηση στο Ντερσίμ, μια ανατολική επαρχία της Τουρκίας, το 1938.

Το άρθρο είχε τίτλο: «Ο Μουσταφά Κεμάλ και ο Ισμέτ Ινονού διέταξαν τη χρήση δηλητηριωδών αερίων κατά τη σφαγή του Ντερσίμ».

Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτονται αυτές οι πληροφορίες, ο Ακτσάμ συμπεριέλαβε στο άρθρο του πρόσθετα τουρκικά έγγραφα που επιβεβαιώνουν τις λεπτομέρειες αυτής της φρικτής σφαγής, την οποία διέταξαν ο πρόεδρος Κεμάλ και ο πρωθυπουργός Ινονού.

Οι δύο Τούρκοι ηγέτες εξέδωσαν μυστικό διάταγμα το 1937 για την αγορά 20 τόνων δηλητηριώδους αερίου μουστάρδας και 24 δικινητήρων αεροπλάνων από τη ναζιστική Γερμανία, με στόχο την εξόντωση Κούρδων αλεβιτών και Αρμενίων, οι οποίοι κρύβονταν στις ορεινές σπηλιές του Ντερσίμ, με αεροψεκασμούς και βομβαρδισμούς. Οι χιλιάδες Αρμένιοι κάτοικοι του Ντερσίμ ήταν επιζήσαντες της Γενοκτονίας οι οποίοι είχαν καταφύγει εκεί και είχαν ασπαστεί τον Αλεβισμό, προκειμένου να σώσουν τη ζωή τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια έχουν δημοσιευτεί πολλά άρθρα και βιβλία που τεκμηριώνουν το θαυμασμό του Χίτλερ για τον Κεμάλ.

Η συνεργασία μεταξύ της τουρκικής κυβέρνησης και της ναζιστικής Γερμανίας είναι άλλη μια ένδειξη της εγκληματικής συνεργασίας αυτών των δύο κρατών. Ακόμη και σήμερα, ο τουρκικός στρατός συνεχίζει να χρησιμοποιεί δηλητηριώδες αέριο που αγόρασε από τη Γερμανία τα τελευταία χρόνια, κατά παράβαση της Σύμβασης για τα Χημικά Όπλα, για να εξοντώσει τους Κούρδους στην Τουρκία, καθώς και στο Βόρειο Ιράκ και τη Συρία, όπως φημολογείται.

Μία από τις τραγικές ειρωνείες της σφαγής του Ντερσίμ είναι η συμμετοχή της Σαμπίχα Γκιοκτσέν, ενός κοριτσιού από την Αρμενία που έμεινε ορφανό κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων και στη συνέχεια υιοθετήθηκε από τον Κεμάλ.

Έγινε η πρώτη γυναίκα πιλότος στην Τουρκία, και μάλιστα συμμετείχε στο βομβαρδισμό του Ντερσίμ, το οποίο μετονομάστηκε σε Τουντζελί. Δεν είναι γνωστό αν γνώριζε ότι συμμετείχε στη δολοφονία των ομογενών της Αρμενίων που επέζησαν της Γενοκτονίας, όπως και εκείνη.

Το τουρκικό κράτος, για να την τιμήσει, έδωσε το όνομά της ως «Ηρωίδας Πολέμου» σε ένα από τα δύο αεροδρόμια της Κωνσταντινούπολης.

Τον Μάρτιο του 2011, τουρκικό δικαστήριο αποφάσισε ότι η σφαγή στο Ντερσίμ δεν μπορούσε να θεωρηθεί γενοκτονία σύμφωνα με το νόμο, επειδή δεν στρεφόταν συστηματικά εναντίον μιας εθνοτικής ομάδας. Ωστόσο, ο τότε πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε δημόσια συγγνώμη.

Η συγγνώμη του μελλοντικού Τούρκου προέδρου αντιμετωπίστηκε με καχυποψία, ως οπορτουνιστική κίνηση, προκειμένου να κερδίσει τις ψήφους του πολυπληθούς κουρδικού πληθυσμού στην Τουρκία από το κύριο πολιτικό κόμμα της αντιπολίτευσης της κυβέρνησης, CHP, το οποίο αποτελεί την εξέλιξη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος του Κεμάλ.

Ο Ερντογάν χαρακτήρισε τη σφαγή στο Ντερσίμ «το πιο τραγικό γεγονός στην πρόσφατη ιστορία μας».

Παράλληλα, πρόσθεσε ότι, ενώ κάποιοι προσπάθησαν να δικαιολογήσουν τις δολοφονίες ως νόμιμη απάντηση σε όσα συνέβαιναν επί εδάφους, στην πραγματικότητα ήταν «μια επιχείρηση που σχεδιάστηκε βήμα προς βήμα… Είναι μια καταστροφή που τώρα πρέπει να εξεταστεί με θάρρος. Το κόμμα που πρέπει να έρθει αντιμέτωπο αυτό το περιστατικό δεν είναι το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Είναι το CHP, που βρίσκεται πίσω από αυτή την αιματηρή καταστροφή και πρέπει να αντιμετωπίσει αυτό το γεγονός».

Αποδέκτης αυτών των σχολίων ήταν εμμέσως ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος κατάγεται από το Τουντζελί και αποτελεί τον κύριο αντίπαλο του Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου 2023.

Θα μπορούσε όμως να αναρωτηθεί κάποιος αν ο Ερντογάν θα είχε ζητήσει συγγνώμη και για τη Γενοκτονία των Αρμενίων, στην περίπτωση που την παρούσα στιγμή ζούσαν εκατομμύρια Αρμένιοι ψηφοφόροι στην Τουρκία.

Σε μια από τις υποσημειώσεις του άρθρου, ο δρ Ακτσάμ αναφέρθηκε σε έγγραφο του γερμανικού Κοινοβουλίου στο οποίο αναφέρεται ότι το 2019 πολλοί βουλευτές ζήτησαν από τη γερμανική κυβέρνηση λεπτομέρειες για την τουρκική αγορά δηλητηριώδους αερίου, αλλά και αεροσκαφών από τη ναζιστική Γερμανία, ενώ έγινε γνωστό ότι Γερμανοί ειδικοί χημικών όπλων είχαν μεταφερθεί στην Τουρκία το 1938 για να εκπαιδεύσουν το στρατό στη χρήση του δηλητηριώδους αερίου.

Στην απάντησή της, η γερμανική κυβέρνηση αναγνώρισε «τα βάσανα των θυμάτων [στο Ντερσίμ] και των απογόνων τους» και πρόσθεσε: «Η ομοσπονδιακή [γερμανική] κυβέρνηση είναι έτοιμη να εξετάσει τη γερμανική συμμετοχή εάν τα γεγονότα εκείνης της εποχής ελεγχθούν από την Τουρκία».

Ενώ αυτές οι μαζικές δολοφονίες δεν μπορούν να δικαιολογηθούν σε καμία περίπτωση, είναι γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση προσπαθούσε τη δεκαετία του 1930 να καταστείλει την εγχώρια αντιπολίτευση και να επιβάλει την κυριαρχία της στην περιοχή του Ντερσίμ. Κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας στο κοινοβούλιο την 1η Νοεμβρίου 1936, ο Μουσταφά Κεμάλ είχε περιγράψει το Ντερσίμ ως «το πιο σημαντικό εσωτερικό πρόβλημα της Τουρκίας».

Ακολουθώντας μια πολιτική εκτουρκισμού των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, η τουρκική κυβέρνηση υιοθέτησε το 1936 τον «Νόμο για τη διοίκηση της Επαρχίας Τουντζελί», με στόχο την επανεγκατάσταση του τοπικού πληθυσμού σε άλλες περιοχές της Τουρκίας.

Πάνω από 50.000 Τούρκοι στρατιώτες στάλθηκαν τότε στο Ντερσίμ, όπου συνέλαβαν και κρέμασαν τους αρχηγούς της τοπικής εξέγερσης και βομβάρδισαν αδιακρίτως, σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους.

Παρόλο που η τουρκική κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι σκοτώθηκαν 13.806 κάτοικοι του Ντερσίμ, ορισμένοι ανέφεραν ότι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος και προσέγγιζε τις 70.000. Πολλοί επιζώντες μεταφέρθηκαν σε άλλα μέρη της χώρας και πολλά κορίτσια από κουρδικές οικογένειες δόθηκαν σε τουρκικές για υιοθεσία.

Η Τουρκία εξακολουθεί να αρνείται τα μαζικά εγκλήματα του παρελθόντος της. Η σφαγή του Ντερσίμ είναι μόνο ένα παράδειγμα των εξοντώσεων διαφόρων μειονοτήτων που άρχισαν στη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και συνεχίστηκαν την εποχή της Δημοκρατίας της Τουρκίας.

• Πηγή: armenianweekly.com.