pontosnews.gr
Πέμπτη, 28/08/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Το θάμαν τ’ Αε-Δημητρί’

Του Σάββα Πορφ. Παπαδόπουλου

26/10/2023 - 6:20μμ
Άποψη του Καρς (φωτ.: levantineheritage.com/kars)

Άποψη του Καρς (φωτ.: levantineheritage.com/kars)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Είνας Ορωμαίος είχεν είναν γειτονάν Τούρκον. Κι Ορωμαίον κάθαν Σάββαν έφτυνεν την καντήλαν εμπροστά ‘ς σην εικόναν τ’ Αε-Δημητρί. Κι ο Τούρκον είπεν ατον:

— Ατο ντο φώσ’ εν’ ατουκά το πϊάν’1 τρις την ώραν;

Ορωμαίον πα είπεν ατον:

— Ατός φυλάττ’ τ’ οσπίτι μ’.

Ο Τούρκον είπεν ατον ξάν:

— ‘Κί πας μετ’ εμέν, να παίρωμε έναν εικόναν, να φυλάττ’ και τ’ εμόν τ’ οσπίτ’;

Ορωμαίον επήεν μετ’ εείνον εντάμαν κ’ επήρεν την εικόναν τ’ Αε-Δημητρί’. Κ’ επήρεν κ’ έναν πάγκαν2 ελάδ’ και κάθαν ημέραν τη Τούρκονος η καντήλα επίανεν.

Έναν ημέραν ο Τούρκον επήρεν τ’ αργάτας και την φαμέλιαν ατ’ κ’ εχπάστεν να πάνε ‘ς σο χωράφ’. Ο Τούρκον την πόρταν ατ’ ‘κ’ εκλείδωσεν α. Η γαρή ατ’ λέει ατον:

— Νέπε, ασπάλ’,3 κλείδωσον καλά την πόρταν και χάιτε!

Εείνος λέει:

— Έχομε αδαπέσ’ άρθεπον πη φυλάττ’ τ’ οσπίτ’, ντ’ άναγκην έν’;

Ατώρα επήγαν ‘ς σο χωράφ’… Το βράδον οντές εκλώσταν κ’ έρθαν, η γαρή τερεί, να χαλία, απέσ’ να τ’ έναν και τ’ άλλο… Έρθαν πέντε νομάτ’ κλεφτάντ’ κι όλα επήραν ατα… Λέει η γαρή τον άντραν ατς:

— ‘Κ’ είπα σε εγώ κλείδα τα πόρτας; Είδες τ’ εποίκαν έμας; Όλα έκλεψαν ατα.

Είπεν άντρας ατς:

— Ξάι τάρτ’4 μη θήκ’ς α…5 Ατώρα τέρεν ντ’ ‘ά’ ίνεται…

Επήεν ‘ς σην εικόναν τ’ Αε-Δημητρί εμπροστά και λέει:

— ‘Σ εσέν ινάνεψα6 όλα κ’ εσύ εφέκες ατς κι όλα έρθαν επήραν ατα. Ατόσον και ‘κ’ είδες ατς;

Αε-Δημήτρης εσ’κώθεν, επήρεν την γάμψην7 άτ κ’ επήεν εύρεν τοι κλεφτάντας ‘ς σον ύπνον ατουν απάν’ εντώκεν εντώκεν, εποίκεν ατς πόστ’8 κι ατείν’ εφογώθαν, εσ’κώθαν έγκαν όλα τ’ επήραν ας σ’ οσπίτ’ τη Τούρκονος εμπροστά. Κ’ εείντς πα εποίκεν ατς λιθάρα, αμον αγάλματα…

Ο Τούρκον επαρακάλεσεν ατον άμον τ’ είδεν τ’ εποίκεν κ’ είπεν:

— Για αφς ατς, ας πάνε χάν’ταν…9

Ατσ’ πα Αε-Δημήτρης εφέκεν ατς κ’ έφυγαν επήγαν εχάθαν. Κι ο Τούρκον τον πουρνόν ‘ς σο χωράφ’ ‘κ’ επήεν. Επήεν εύρεν τον φίλον ατ’ κ’ είπεν ατον όλα πώς ένταν. Και είπεν ατον:

— Εγώ ‘ά πάγω βαπτίουμαι… Κ’ είπεν α πα κ’ εποίκεν α πα… Δημήτρης τη Γαράκεϊσ’.

Σάββας Πορφ. Παπαδόπουλος

[1. Ανάβει (ΙΛΠ) Ι 2. Τενεκές (ΙΛΠ) Ι 3. Κλείσε, ασφάλισε (ασπαλίζω, ΙΛΠ) Ι 4. Καημός (ΙΛΠ) Ι 5. Καθόλου μη στεναχωριέσαι (ξάι τάρτ’ μη θηκ’ς α) Ι 6. Πίστεψα (ινανεύω, ΙΛΠ) Ι 7. Μαστίγιο (ΙΛΠ) Ι 8. Τους έδειρε καλά (εποίκεν ατς πόστ’) Ι 9. Να χαθούν (χάμαι, ΙΛΠ)]

• Πηγή: «Παραδόσεις-θρύλοι της περιοχής Καρς», Αρχείον Πόντου, τόμ. 42 (1988-1989), σ. 121.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Ακουαρέλα του Χρήστου Γ. Δημάρχου με θέμα τη γαμήλια πομπή
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ποντιακά έθιμα και τραγούδια του γάμου

24/08/2025 - 11:05πμ
Στις καλαμένιες καλαθούνες οι σοδειές (φωτ.: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Οι Αύγουστοι των Ποντίων είχαν λεφτοκάρυα, καπνά και κοκκύμελα

10/08/2025 - 3:48μμ
Στην περιοχή που περικλείεται από τη Ματσούκα, τα Πλάτανα και τη Τόνγια, και σήμερα ονομάζεται Ντούζκιοϊ βρίσκονταν τα μοναστήρια Καραπτάλ και Χωνευτέρ' (πηγή: facebook.com/bdeveci61)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το μυστικό του Γιακούπ-αγά: Τα μοναστήρια όπου πήγαιναν Τούρκοι αγάδες από Ματσούκα, Πλάτανα και Τόνγια αλλά όχι χριστιανοί

1/08/2025 - 3:02μμ
(Πηγή: YouTube/ Kostis Vasiliadis)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κωστής Βασιλειάδης, Κώστας Ορφανίδης και Γιώργος Ζήγος ενώνουν τις φωνές τους για το «Ε! κορτσόπον, ντο τερείς»

23/07/2025 - 1:30μμ
Ο ναός του Προφήτη Ηλία στην ενορία Πινατάντων της Σάντας (φωτ.: Facebook / Ψηφιακή Σάντα / Christos Xenidis)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Προφήτης Ηλίας και ο θρύλος για τη βροχή – Από το Καρς, στην ποντιακή διάλεκτο

20/07/2025 - 11:34πμ
Η παρχαρομάνα ατενίζει τον παρχάρη της (φωτ.: Θωμαΐς Κιζιρίδου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Παρχαρομάνα, ρωμάνα, αρνομάνα, νεράιδα ή μήπως απλώς μάνα του παρχαριού;

8/07/2025 - 9:05μμ
Άποψη της Τραπεζούντας από τον νότο, το 1833 (πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Trabzon/ Godfrey Thomas Vigne)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κιθάρενα – Αργαλί: «Εικόνες» από την αγροτική ζωή στα δροσόλουστα σιμοχώρια της Τραπεζούντας

29/06/2025 - 9:44πμ
Η Αυλήαννα (Gümüstug) στη Μεσοχαλδία του Πόντου (φωτ.: facebook.com/ ayeser29 Vehbi Yalçın)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δράκοι σκορπούσαν τον τρόμο στην Αυλήαννα και την Άδυσσα – Ο Άγιος Γεώργιος και κάτοικοι έδιωξαν την απειλή

22/06/2025 - 10:35πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το παραθέρισμα στα Κοτύωρα – Το θέρετρο που διάλεγαν Έλληνες, Αρμένιοι και Τούρκοι

16/06/2025 - 10:16πμ
Ο ερειπωμένος ναός της Αγίας Τριάδας και ο τάφος του μητροπολίτη Κωνστάντιου στο προαύλιο της Μονής Παναγίας Θεοσκεπάστου Τραπεζούντας (φωτ.: Μουσείο Ποντιακού Ελληνισμού της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών / Δωρεά Αθηνάς Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Φύλλα καρυδιάς στους ναούς, μαγειρική στο ύπαιθρο και ο θρύλος της τρυγόνας

8/06/2025 - 9:05μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Πηγή φωτ.: facebook.com/efxsinospontos)

Αγιασμό για την νέα ακαδημαϊκή χρονιά θα κάνουν οι Πόντιοι της Μεταμόρφωσης

5 ώρες πριν
Ο πρόεδρος του συλλόγου Ποντίων Κω Χαράλαμπος Ναβροζίδης (φωτ. αρχείου: facebook.com/babisnav)

Πρόεδρος συλλόγου Ποντίων Κω: Η αναγνώριση της Γενοκτονίας από τον Νετανιάχου αν και έγινε γιατί εξυπηρετεί και το Ισραήλ είναι αυτό που διεκδικούμε

6 ώρες πριν
(Πηγή φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠ)

Εξοπλίζονται με απινιδωτές οι σταθμοί του μετρό στην Αθήνα – Θα τοποθετηθούν εθελοντικά και σε ταξί

6 ώρες πριν

Χειροπέδες σε 62χρονο αλλοδαπό που φέρεται να έβαλε χθες τη φωτιά στην Παιανία

7 ώρες πριν
(Πηγή φωτ.: odelalis.gr)

Τραγικό τροχαίο στην Ε.Ο Κατερίνης-Δίου με θύμα 9χρονο κοριτσάκι

7 ώρες πριν
«Ο Στέλιος δεν έλεγε ότι είναι Έλληνας, έλεγε ότι είναι Πόντιος. Θεωρούσε ότι το να είσαι Πόντιος ήταν σπουδαιότερο από το να είσαι Έλληνας», είπε ο δημοσιογράφος Γιώργος Λιάνης (πηγή: «Στέλιος Καζαντζίδης: Δεν με σβήνει κανένας»/ Εκδόσεις «Ινφογνώμων»)

«Στέλιος Καζαντζίδης: Δεν με σβήνει κανένας»: Ο Πόντιος καλλιτέχνης που κατάφερε όσα κανείς, χωρίς να έχει ανάγκη κανέναν – Η ιστορία ενός θρύλου

8 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign