pontosnews.gr
Κυριακή, 14/09/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Το θάμαν τ’ Αε-Δημητρί’

Του Σάββα Πορφ. Παπαδόπουλου

26/10/2023 - 6:20μμ
Άποψη του Καρς (φωτ.: levantineheritage.com/kars)

Άποψη του Καρς (φωτ.: levantineheritage.com/kars)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Είνας Ορωμαίος είχεν είναν γειτονάν Τούρκον. Κι Ορωμαίον κάθαν Σάββαν έφτυνεν την καντήλαν εμπροστά ‘ς σην εικόναν τ’ Αε-Δημητρί. Κι ο Τούρκον είπεν ατον:

— Ατο ντο φώσ’ εν’ ατουκά το πϊάν’1 τρις την ώραν;

Ορωμαίον πα είπεν ατον:

— Ατός φυλάττ’ τ’ οσπίτι μ’.

Ο Τούρκον είπεν ατον ξάν:

— ‘Κί πας μετ’ εμέν, να παίρωμε έναν εικόναν, να φυλάττ’ και τ’ εμόν τ’ οσπίτ’;

Ορωμαίον επήεν μετ’ εείνον εντάμαν κ’ επήρεν την εικόναν τ’ Αε-Δημητρί’. Κ’ επήρεν κ’ έναν πάγκαν2 ελάδ’ και κάθαν ημέραν τη Τούρκονος η καντήλα επίανεν.

Έναν ημέραν ο Τούρκον επήρεν τ’ αργάτας και την φαμέλιαν ατ’ κ’ εχπάστεν να πάνε ‘ς σο χωράφ’. Ο Τούρκον την πόρταν ατ’ ‘κ’ εκλείδωσεν α. Η γαρή ατ’ λέει ατον:

— Νέπε, ασπάλ’,3 κλείδωσον καλά την πόρταν και χάιτε!

Εείνος λέει:

— Έχομε αδαπέσ’ άρθεπον πη φυλάττ’ τ’ οσπίτ’, ντ’ άναγκην έν’;

Ατώρα επήγαν ‘ς σο χωράφ’… Το βράδον οντές εκλώσταν κ’ έρθαν, η γαρή τερεί, να χαλία, απέσ’ να τ’ έναν και τ’ άλλο… Έρθαν πέντε νομάτ’ κλεφτάντ’ κι όλα επήραν ατα… Λέει η γαρή τον άντραν ατς:

— ‘Κ’ είπα σε εγώ κλείδα τα πόρτας; Είδες τ’ εποίκαν έμας; Όλα έκλεψαν ατα.

Είπεν άντρας ατς:

— Ξάι τάρτ’4 μη θήκ’ς α…5 Ατώρα τέρεν ντ’ ‘ά’ ίνεται…

Επήεν ‘ς σην εικόναν τ’ Αε-Δημητρί εμπροστά και λέει:

— ‘Σ εσέν ινάνεψα6 όλα κ’ εσύ εφέκες ατς κι όλα έρθαν επήραν ατα. Ατόσον και ‘κ’ είδες ατς;

Αε-Δημήτρης εσ’κώθεν, επήρεν την γάμψην7 άτ κ’ επήεν εύρεν τοι κλεφτάντας ‘ς σον ύπνον ατουν απάν’ εντώκεν εντώκεν, εποίκεν ατς πόστ’8 κι ατείν’ εφογώθαν, εσ’κώθαν έγκαν όλα τ’ επήραν ας σ’ οσπίτ’ τη Τούρκονος εμπροστά. Κ’ εείντς πα εποίκεν ατς λιθάρα, αμον αγάλματα…

Ο Τούρκον επαρακάλεσεν ατον άμον τ’ είδεν τ’ εποίκεν κ’ είπεν:

— Για αφς ατς, ας πάνε χάν’ταν…9

Ατσ’ πα Αε-Δημήτρης εφέκεν ατς κ’ έφυγαν επήγαν εχάθαν. Κι ο Τούρκον τον πουρνόν ‘ς σο χωράφ’ ‘κ’ επήεν. Επήεν εύρεν τον φίλον ατ’ κ’ είπεν ατον όλα πώς ένταν. Και είπεν ατον:

— Εγώ ‘ά πάγω βαπτίουμαι… Κ’ είπεν α πα κ’ εποίκεν α πα… Δημήτρης τη Γαράκεϊσ’.

Σάββας Πορφ. Παπαδόπουλος

[1. Ανάβει (ΙΛΠ) Ι 2. Τενεκές (ΙΛΠ) Ι 3. Κλείσε, ασφάλισε (ασπαλίζω, ΙΛΠ) Ι 4. Καημός (ΙΛΠ) Ι 5. Καθόλου μη στεναχωριέσαι (ξάι τάρτ’ μη θηκ’ς α) Ι 6. Πίστεψα (ινανεύω, ΙΛΠ) Ι 7. Μαστίγιο (ΙΛΠ) Ι 8. Τους έδειρε καλά (εποίκεν ατς πόστ’) Ι 9. Να χαθούν (χάμαι, ΙΛΠ)]

• Πηγή: «Παραδόσεις-θρύλοι της περιοχής Καρς», Αρχείον Πόντου, τόμ. 42 (1988-1989), σ. 121.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

(Πηγή: mus.gen.tr)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Εντίλ εκούζ: Με νταούλια και… πονηριές οι αγώνες των βοδιών στον Πόντο

12/09/2025 - 8:47μμ
(Φωτ. αρχείου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το φθινόπωρο με τα… λόγια της ποντιακής διαλέκτου

6/09/2025 - 5:27μμ
Σταυρίτες, ο μήνας της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Σταυρίτες, ο μήνας της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού

1/09/2025 - 8:38πμ
Στο παρχάρι, αποχαιρετισμός των παραθεριστών από την Τραπεζούντα (φωτ.: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών / δωρήτρια: Αθηνά Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

31η Αυγούστου, η κλειδοχρονιά της ποντιακής παράδοσης

31/08/2025 - 8:36πμ
(Φωτ.: Richard Bartz / commons.wikimedia.org)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Λαϊκή ιατρική στον Πόντο: Οι χίλιες και δύο χρήσεις των προϊόντων της μέλισσας – Από το μέλι μέχρι το κερί

30/08/2025 - 8:00μμ
Ακουαρέλα του Χρήστου Γ. Δημάρχου με θέμα τη γαμήλια πομπή
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ποντιακά έθιμα και τραγούδια του γάμου

24/08/2025 - 11:05πμ
Στις καλαμένιες καλαθούνες οι σοδειές (φωτ.: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Οι Αύγουστοι των Ποντίων είχαν λεφτοκάρυα, καπνά και κοκκύμελα

10/08/2025 - 3:48μμ
Στην περιοχή που περικλείεται από τη Ματσούκα, τα Πλάτανα και τη Τόνγια, και σήμερα ονομάζεται Ντούζκιοϊ βρίσκονταν τα μοναστήρια Καραπτάλ και Χωνευτέρ' (πηγή: facebook.com/bdeveci61)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το μυστικό του Γιακούπ-αγά: Τα μοναστήρια όπου πήγαιναν Τούρκοι αγάδες από Ματσούκα, Πλάτανα και Τόνγια αλλά όχι χριστιανοί

1/08/2025 - 3:02μμ
(Πηγή: YouTube/ Kostis Vasiliadis)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κωστής Βασιλειάδης, Κώστας Ορφανίδης και Γιώργος Ζήγος ενώνουν τις φωνές τους για το «Ε! κορτσόπον, ντο τερείς»

23/07/2025 - 1:30μμ
Ο ναός του Προφήτη Ηλία στην ενορία Πινατάντων της Σάντας (φωτ.: Facebook / Ψηφιακή Σάντα / Christos Xenidis)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Προφήτης Ηλίας και ο θρύλος για τη βροχή – Από το Καρς, στην ποντιακή διάλεκτο

20/07/2025 - 11:34πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

14 Σεπτεμβρίου 2025, ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Μικρασιατών. Στην οδό Μητροπόλεως με προορισμό το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη (φωτ.: Facebook / Σύλλογος Τριγλιανών Ραφήνας)

Η μνήμη των γενοκτονιών των Ελλήνων, η ταυτότητα και η εξωτερική πολιτική

18 λεπτά πριν
(Φωτ.: Pixabay / www_slon_pics)

Γιατί ανησυχεί το βαθύ κράτος της Τουρκίας;

43 λεπτά πριν
Συνέντευξη Τύπου του Νίκου Ανδρουλάκη στο πλαίσιο της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (φωτ.: EUROKINISSI / Ραφαήλ Γεωργιάδης)

Ο Ανδρουλάκης αφήνει ανοιχτό το θέμα των συνεργασιών

1 ώρα πριν
Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Μονή Σινά: Νέος ηγούμενος ο αρχιμανδρίτης Συμεών Παπαδόπουλος

1 ώρα πριν
Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας η φωτιά στο διυλιστήριο έχει κατασβεστεί (φωτ.: Χ/EMPR.media)

Ουκρανία: Πυρκαγιά σε διυλιστήριο από drones που εξαπέλυσε στη Ρωσία

2 ώρες πριν
Αναμνηστική φωτογραφία από την εκδήλωση μπροστά στο Μνημείο Προσφυγικού Ελληνισμού (φωτ.: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας)

«Η εικόνα της Σμύρνης να φλέγεται είναι χαραγμένη στη μνήμη ως η μεγαλύτερη συμφορά του ελληνισμού»

2 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • VIDEOS
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign