Σαν σήμερα η δολοφονία Καποδίστρια, το 1831 – Ντοκουμέντα της εποχής

Κυριακή, 27 Σεπτεμβρίου 1831. Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ακολουθώντας το συνηθισμένο πρόγραμμά του, ξεκίνησε για την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Προτού φτάσει είδε τον Γιωργάκη και τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη να στέκονται αριστερά και δεξιά της κεντρικής πύλης, εμποδίζοντας την είσοδο στον ναό.

Λέγεται ότι κοντοστάθηκε, αφού θυμήθηκε τις προειδοποιήσεις των συνεργατών του σχετικά με τις φήμες πως ορισμένα στελέχη της αντιπολίτευσης σχεδίαζαν να τον δολοφονήσουν. Αποφάσισε όμως να μην οπισθοχωρήσει.

Όταν πλησίασε στην είσοδο του ναού, οι Μαυρομιχαλαίοι έκαναν την κίνησή τους. Ο Κωνσταντίνος πυροβόλησε τον κυβερνήτη στο κεφάλι και ο Γεώργιος τον μαχαίρωσε στην κοιλιά. Ο θάνατος του Ιωάννη Καποδίστρια ήταν ακαριαίος.

Τι προηγήθηκε

Ο Ιωάννης Καποδίστριας με την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας, τον Ιανουάριο του 1828, προσπάθησε να συγκροτήσει έναν κρατικό μηχανισμό που θα ασκούσε αποτελεσματική κεντρική διοίκηση και θα εξασφάλιζε πόρους για την ανασυγκρότηση της χώρας και τη συνέχιση του αγώνα για την απελευθέρωσή της.

Οι προθέσεις του αυτές συγκρούονταν με τα περιφερειακά κέντρα στην επαναστατημένη Ελλάδα, όπως κοτζαμπάσηδες, πλοιοκτήτες, προεστούς και οπλαρχηγούς που είχαν συνηθίσει να έχουν προνόμια και να νέμονται την εξουσία.

Παράλληλα, στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο και τις εμφύλιες συγκρούσεις χώρα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστεί ένα σύστημα δημοκρατικής διακυβέρνησης, όπως όριζαν οι αποφάσεις των Εθνοσυνελεύσεων – άλλωστε ο Καποδίστριας ήταν θιασώτης της πεφωτισμένης δεσποτείας. Επιπλέον, ο κυβερνήτης είχε να αντιμετωπίσει και την καχυποψία της Γαλλίας και της Αγγλίας που τον θεωρούσαν όργανο της Ρωσίας.

Στο πλαίσιο αυτό, η αντίδραση στην πολιτική του έλαβε διαστάσεις ανταρσίας και εμφύλιας διαμάχης με πρωταγωνιστές την Ύδρα και την οικογένεια Μαυρομιχάλη στη Μάνη.

Δείτε μέσα από τεκμήρια των αρχειακών συλλογών της Κεντρικής Υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους:

⇒ Έγγραφα της ανακριτικής διαδικασίας που διενεργήθηκε για τη διαλεύκανση της δολοφονίας του Κυβερνήτη, Οκτώβριος 1831.

⇒ Ψήφισμα ΙΑ΄ της Ε΄ Εθνοσυνέλευσης για τους δολοφόνους Καποδίστρια.

⇒ Ψήφισμα 258 της Γερουσίας με το οποίο αποφασίζεται η σύσταση Διοικητικής Επιτροπής για την προσωρινή διακυβέρνηση της χώρας μετά τη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια, 27 Σεπτεμβρίου 1831.

⇒ Χειρόγραφο κατάλογο της βιβλιοθήκης και της οικοσκευής του Καποδίστρια στην κατοικία του στην Αίγινα, λίγο μετά τη δολοφονία του (13 Απριλίου 1832).

Διαβάστε ακόμα
• «Ιωάννης Καποδίστριας, Ρωξάνδρα Στούρτζα: Ένας ανεκπλήρωτος έρωτας στα χρόνια της Επανάστασης»
• «Σαν σήμερα, 6 Ιουλίου 1827: Η Συνθήκη του Λονδίνου – Ο ρόλος του Κάνινγκ, η πρόβλεψη του Καποδίστρια»