pontosnews.gr
Σάββατο, 6/09/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • Videos
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Στρατόπεδο Σελιμιέ, το κολαστήριο της Κωνσταντινούπολης για τους Έλληνες πρόσφυγες

Τόπος υποχρεωτικής καραντίνας κατά την Ανταλλαγή, ο οποίος όμως δεν έχει αποτυπωθεί στον έντεχνο λαϊκό λόγο των Ποντίων, σε αντίθεση με τα Απολυμαντήρια της Καλαμαριάς

10/10/2022 - 5:30μμ
Το στρατόπεδο Σελιμιέ όπως φαίνεται σήμερα από τον Βόσπορο (φωτ.: commons.wikimedia.org)

Το στρατόπεδο Σελιμιέ όπως φαίνεται σήμερα από τον Βόσπορο (φωτ.: commons.wikimedia.org)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Στη συλλογική μνήμη του προσφυγικού ελληνισμού τα Απολυμαντήρια της Καλαμαριάς έχουν περάσει ως ένας τόπος μαρτυρίου. Μερίδιο όμως στη φρίκη για τους ξεριζωμένους και απελπισμένους είχε και το στρατόπεδο Σελιμιέ (τουρκικά: Selimiye Kışlası) στην Κωνσταντινούπολη.

Ανασυνθέτοντας την ιστορία του, η δρ Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Μυροφόρα Ευσταθιάδου συγκέντρωσε μαρτυρίες απογόνων προσφύγων που βρέθηκαν στα «καράβια του ξεριζωμού». Αυτά… ξεφόρτωσαν στο Σελιμιέ το 1920 Καυκάσιους από το Βατούμ. Δύο χρόνια αργότερα κίνησαν και πάλι, από την Τραπεζούντα. Όλοι οι πρόσφυγες είχαν τελικό προορισμό τη Θεσσαλονίκη.

Η μαρτυρία της Ρόζας Βιοπούλου (πηγή: Διεθνές συνέδριο ΙΑΠΕ / Μυροφόρα Ευσταθιάδου)

«Κόλαση παιδί μου, εμείς την κόλαση εδώ την είδαμε, άμα πεθάνουμε δεν ξέρω τι θα πάμε να δούμε… Τύφος, ψείρα, κακό, θάνατος. Εννέα μήνες κάτσαμε εκεί… Πάσχα εκεί μέσα. Χριστός Ανέστη, τα Πάθη του Χριστού παντρεύανε εκεί μέσα στο Σελιμιέ». Αυτή τη μαρτυρία της γεννημένης στον Πόντο Ρόζας Βιοπούλου μετέφερε μεταξύ άλλων μαρτυριών η Μυροφόρα Ευσταθιάδου στο ακροατήριο του διεθνούς συνεδρίου «Η επόμενη μέρα μετά την Καταστροφή»¹.

Μιλώντας την Πέμπτη, πρώτη ημέρα των εργασιών, στην 1η Συνεδρία με τίτλο «Διαδρομές διαφυγής», εξήγησε ότι το Σελιμιέ στην ανατολική πλευρά της Κωνσταντινούπολης λειτούργησε ως αυτοσχέδιο νοσοκομείο από τους Βρετανούς κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου, και στη συνέχεια έγινε τόπος υποχρεωτικής καραντίνας κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών με βάση τη Συνθήκη της Λοζάνης.

«Τα γεγονότα του Σελιμιέ αποτέλεσαν μέρος της οικογενειακής μνήμης διαμορφώνοντας σταδιακά και τη συλλογική μνήμη» ανέφερε. Αυτό δε που τόνισε είναι ότι οι νεότερες γενιές βιώνουν το τραύμα ως μια δεδομένη κληρονομιά· στις περισσότερες περιπτώσεις απαλείφεται ο αρχικός πόνος, ο οποίος μετατρέπεται σε οργή, αποκατάσταση ή διεκδίκηση.

Η μαρτυρία του Κωνσταντίνου Γαβρίδη (πηγή: Διεθνές συνέδριο ΙΑΠΕ / Μυροφόρα Ευσταθιάδου)

Η μαρτυρία του Συμεών Αλεξανδρίδη (πηγή: Διεθνές συνέδριο ΙΑΠΕ / Μυροφόρα Ευσταθιάδου)

Όλες πάντως οι περιγραφές που υπάρχουν συγκλίνουν, και δίνουν μια εικόνα ανέλπιστα απάνθρωπων καταστάσεων. «Τι είδανε τα μάτια μας εκεί και πώς βγήκαμε ζωντανοί. Το συσσίτιο ήταν ένα μαύρο ζουμί με μαϊμούδια μέσα και καμιά φορά κανένα φασόλι» είχε πει ο Ιπποκράτης Πετρίδης από τη Νεοκαισάρεια.

Ακόμα και δεκαετίες αργότερα, πρόσφυγες που έμειναν στο στρατόπεδο κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας έφεραν την τραυματική μνήμη σε τέτοιο βαθμό που κατά τη διάρκεια εκδρομής στην Κωνσταντινούπολη δεν μπορούσαν καν να κοιτάξουν προς την κατεύθυνση του Σελιμιέ. Μια τέτοια είναι η περίπτωση του πατέρα του δικηγόρου Κωνσταντίνου Γαβρίδη.

Ο τύφος ήταν μία από τις κύριες αιτίες θανάτου. Τον αδελφό του Ε.Γ. μέλη του Ερυθρού Σταυρού τον πήραν νεκρό από την αγκαλιά της κοιμισμένης μητέρας του, ενώ η γιαγιά του Συμεών Αλεξανδρίδη τού είχε πει για τις ημέρες στο Σελιμιέ: «Τους έπιασε εξανθηματικός τύφος. Κάθε μέρα πεθαίναν, ξυλιάζανε και όπως στοιβάζεις τα ξύλα, τους πετούσαν στα κάρα και τους μετέφεραν σε ομαδικούς τάφους».

Το Σελιμιέ φωτογραφημένο το 1854 από τον Τζέιμς Ρόμπερτσον, έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της φωτογραφίας του 19ου αιώνα (πηγή: Wikipedia)

Ο Κ.Α., πρόσφυγας τρίτης γενιάς, πήγε το 2017 στο στρατόπεδο αναζητώντας απαντήσεις. «Δύο αδέρφια του παππού μου χάσαμε εδώ. Νιώθω απέραντη συγκίνηση, σαν να είμαι μπροστά σε ένα απέραντο νεκροταφείο. Δεν υπάρχει όμως καμία αναφορά, μόνο για τους Άγγλους διάβασα το 1853. Έπρεπε να είναι εδώ τόπος μνήμης» είπε στη Μυροφόρα Ευσταθιάδου.

Η ίδια έχει καταγράψει και τη μαρτυρία του Απόστολου Γρηγοριάδη με την ιστορία της μικρής Σοφίας, η οποία βρέθηκε μόνη της στο Σελιμιέ καθώς αποκόπηκε από τους γονείς της που κατά την Ανταλλαγή παρέμειναν στο Βατούμ. «Ένας Ρωμιός της Κωνσταντινούπολης έριξε ένα σχοινί στο στρατόπεδο και την πήρε στο σπίτι του. Ύστερα από 7 χρόνια και μετά από αναζητήσεις των γονιών της μέσω του Ερυθρού Σταυρού, η Σοφία επανενώθηκε με τους δικούς της στον τόπο της νέας εγκατάστασής της, στο Μαγικό της Ξάνθης» ανέφερε.

Η Μυροφόρα Ευσταθιάδου κατά την εισήγησή της στο διεθνές συνέδριο «Η επόμενη μέρα μετά την Καταστροφή» (πηγή: YouTube / ΙΑΠΕ)

Το γενικό συμπέρασμα είναι, σύμφωνα με τη Μυροφόρα Ευσταθιάδου, η μη αποτύπωση στον έντεχνο λαϊκό λόγο των Ποντίων του τραύματος που άφησε το πέρασμα από το στρατόπεδο Σελιμιέ, σε αντίθεση με τα Απολυμαντήρια της Καλαμαριάς, τα οποία είναι σημείο αναφοράς.

«Το στρατόπεδο Σελιμιέ ήταν ένα πέρασμα, ένα μεταβατικό στάδιο του οποίου το τραύμα δεν πρόλαβε να επεξεργαστεί η συλλογική μνήμη, ήταν ένας έντονος ψυχικός συγκλονισμός που επέφερε μούδιασμα και ακολούθησε ένας δεύτερος αμέσως μετά, με τη ομαλή ένταξη των προσφύγων στον ελλαδικό χώρο, που επισκίασε τον πρώτο» υπογράμμισε η δρ Λαογραφίας.

Αναφερόμενη στις αφηγήσεις της τέταρτης προσφυγικής γενιάς σημείωσε ότι τείνουν να εκλείψουν και ότι σε αυτές παρατηρείται επίσης η συμβολοποίηση του στρατοπέδου ως τοπόσημου μνήμης.

«Ο ταξιδιώτης συγκινείται, κατανοεί κριτικά τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο παρελθόν. Παρατηρείται ακόμη μελαγχολική διάσταση, ιστορική νοσταλγία που υποκινεί το εμβληματικό βάρος του στρατοπέδου. Τόποι που συνδέονται με δυσάρεστα γεγονότα του παρελθόντος έλκουν τον ταξιδιώτη» είπε σημειώνοντας ότι ως προορισμός το στρατόπεδο Σελιμιέ θα μπορούσε να ενταχθεί στο είδος που βιβλιογραφικά ορίζεται ως dark tourism» κατέληξε.

—
1. Το διεθνές επιστημονικό συνέδριο διοργανώθηκε από τις 6 έως τις 9 Οκτωβρίου στην Καλαμαριά, από το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού και το Δήμο Καλαμαριάς. Το pontosnews.gr ήταν χορηγός επικοινωνίας.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Από τη συναυλία του «Όλοι Μαζί Μπορούμε» για τον Στέλιο Καζαντζίδη, στο Καλλιμάρμαρο. Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2025 (φωτ.: Γραφείο Τύπου Προεδρίας της Δημοκρατίας / Θοδωρής Μανωλόπουλος)
ΠΟΝΤΟΣ

Τα ποντιακά του Στέλιου Καζαντζίδη: Αδελφοί Τσαχουρίδη και Κλαυδία στο Καλλιμάρμαρο

6/09/2025 - 6:34μμ
(Φωτ. αρχείου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το φθινόπωρο με τα… λόγια της ποντιακής διαλέκτου

6/09/2025 - 5:27μμ
Ποντιακοί χοροί στο περιθώριο της τελετής εγκαινίων της ΔΕΘ (φωτ.: EUROKINISSI / Ραφαήλ Γεωργιάδης)
ΠΟΝΤΟΣ

100 χρόνια Απόλλων Καλαμαριάς στη ΔΕΘ – Χορός και μουσική πλημμύρισαν το περίπτερο!

6/09/2025 - 4:20μμ
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

«Οι Δόλοπες» υποδέχονται δυναμικά την πολιτιστική περίοδο 2025-2026

5/09/2025 - 8:05μμ
(Φωτ.: Αρχείο ΕΠΜ· εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

«Γλυκυτάτη μου Κλειώ»: Σαν σήμερα, 5 Σεπτεμβρίου 1921, ο Αλέξανδρος Ακριτίδης αποχαιρετά την οικογένειά του πριν οδηγηθεί στις αγχόνες της Αμάσειας

5/09/2025 - 4:42μμ
(Φωτ.: facebook.com/Σύλλογος Ποντίων Φυλής Τραπεζουντα)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Σύλλογος Ποντίων Φυλής «Η Τραπεζούντα»: Αρχίζουν οι εγγραφές και οι δραστηριότητες για τη νέα περίοδο

5/09/2025 - 2:45μμ
Τραπεζούντα, Ιούλιος 1916: Ο δήμαρχος Ιωάννης Τριφτανίδης  προσφωνεί τον Μέγα Δούκα της Ρωσίας Νικολάι Νικολάγιεβιτς που μόλις έχει φτάσει με τα στρατεύματά του. Στο κέντρο ο μητροπολίτης Χρύσανθος (φωτ.: Αρχείο ΕΜΠ. Εικ.: ΧΚ)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Τραπεζούντος Χρύσανθος: Θερμαίνωμεν εις τους κόλπους ημών τους Μουσουλμάνους, ίνα κατόπιν ως όφεις δήξωσι τους ευεργέτας

5/09/2025 - 10:40πμ
Στην αποβάθρα της Σμύρνης περιμένοντας τη σωτηρία. Πίσω διακρίνεται η καμένη πόλη (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ / Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Η Φιλιώ Χαϊδεμένου μάρτυρας στην Καταστροφή της Σμύρνης – «Κυνηγημένοι απ’ τον ίδιο τον Διάβολο»

4/09/2025 - 8:56μμ
Στιγμιότυπο από το «Μοθωπορί αροθυμίας» του 2022 (φωτ.: Facebook / Nikos Alvanoudis)
ΠΟΝΤΟΣ

Πόντιοι Ελευθερίου-Κορδελιού: Ξεκινά την Παρασκευή το 27ο «Μοθωπορί αροθυμίας»

4/09/2025 - 7:59μμ
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας είναι έτοιμη να υποδεχτεί τους «μαθητές» της – Όλα τα τμήματα της νέας περιόδου

4/09/2025 - 6:24μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην 89η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2025 (φωτ.: ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ / Βασίλης Βερβερίδης)

Σε δύο κατευθύνσεις η ομιλία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ – Παροχές με αιχμή τη φορολογία

7 λεπτά πριν
Παλαιστίνιοι εγκαταλείπουν την πόλη της Γάζας για να γλιτώσουν από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς (φωτ.: EPA / Mohammed Saber)

Γάζα: Το Ισραήλ εντείνει τους βομβαρδισμούς, πιέζει για μετακινήσεις προς «ανθρωπιστική» ζώνη

31 λεπτά πριν
Από τη συναυλία του «Όλοι Μαζί Μπορούμε» για τον Στέλιο Καζαντζίδη, στο Καλλιμάρμαρο. Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2025 (φωτ.: Γραφείο Τύπου Προεδρίας της Δημοκρατίας / Θοδωρής Μανωλόπουλος)

Τα ποντιακά του Στέλιου Καζαντζίδη: Αδελφοί Τσαχουρίδη και Κλαυδία στο Καλλιμάρμαρο

58 λεπτά πριν
Πυροσβεστικό ελικόπτερο και πυροσβεστικό όχημα (φωτ.: EUROKINISSI / Βασίλης Παπαδόπουλος)

Χειροπέδες σε άνδρα για 11 εμπρησμούς στην Ξάνθη

1 ώρα πριν
(Φωτ. αρχείου: EPA / Angelo Carconi)

Ιράν: Μία ακόμα εκτέλεση για τις μαζικές κινητοποιήσεις του 2022 για τα δικαιώματα των γυναικών

2 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου)

Το φθινόπωρο με τα… λόγια της ποντιακής διαλέκτου

2 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign