Η αλιεία στον Πόντο – Τα έμνοστα χαψία

Χαψία, ξάν, χαψία,
και ντ’ έμορφα μαγ’ρεύ’ ατα,
η θεία μ’ Ευδοξία.

Με τη γνωστή τούτη επωδό εκφράζεται η νοσταλγία των Ποντίων για τα εύγευστα χαψία και το εξαίρετο μαγείρεμά τους.

Οι παλουκτζήδες¹ τη Τρίπολης ουντές έβγαιναν για τα χαψία είχαν την νύχταν ’ς σα καΐκια τουν μασιαλάδες² δαδία.

Πριν να σύρ’νε τα τόρια³ ’ς σην θάλασσαν έφτιναν τα μασιαλάδες, εποίναν τρανόν φως κι αέτς τα χαψία τουσέκα, τουσέκα⁴ ετοπλαέφκουνταν⁵ ολόγερα ’ς σα καΐκια και με τ’ ατό τον τρόπον επίαναν πολλά χαψία. Άμα, ’ς σα περιγιάλια δαδίν ’κ’ εβρίουτον. Τα τεζία⁶ ’ς σην ανεφορίαν⁷ έταν κι απ’ εκεί εκατέβαιναν τα δαδία.

Έναν ημέραν εκατέβαν ανεφορέτ’⁸ γατουρτζήδες⁹ με τα γομάρια¹⁰ τουν δαδία, να πουλούν’ ατα και ν’ αγοράζ’νε χαψία.

Oι παλουκτζήδες εσούμωσαν ατ’ς κ’ ερωτούν:

— Πόσον δίτεν τα δαδία;
— Όσον δίτεν τα χαψία, πέρετεν και τα δαδία, είπεν ανεφορέτες.

___
1. Ψαράδες ǀ 2. Πυρολαβίδα, μασιά ǀ 3. Τα δίχτυα ǀ 4. Ευθύς αμέσως ǀ 5. Μαζεύονταν ǀ 6. Τα πεύκα ǀ 7. Τα μεσόγεια μέρη, σε αντίθεση με τα παράλια ǀ 8. Κάτοικοι των μεσογείων ǀ 9. Αγωγιάτες ǀ 10. Τα φορτία

ΠΗΓΗ
Ανάρτηση της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών στο facebook: Αποσπάσματα από τη μελέτη του Αλέξανδρου Μ. Κοντοειδή «Η αλιεία στον Πόντο» (δημοσιεύτηκε στο Αρχείον Πόντου, τ. 38, 1984).