Επίσημη αργία και γιορτή είναι στην Τουρκία η 19η Μαΐου, και μαύρη επέτειος για τον ποντιακό ελληνισμό· η χώρα επέλεξε να ορίσει την ημέρα απόβασης του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα (Αμισό), ως Ημέρα Μνήμης του και Γιορτή Νεολαίας και Αθλητισμού, κατά την οποία οι Τούρκοι τιμούν την αρχή του «Πολέμου Ανεξαρτησίας» που οδήγησε στην ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, το 1923.
Η Γιορτή Νεολαίας και Αθλητισμού αποτελεί μετεξέλιξη της γιορτής της γυμναστικής.
Είχε καθιερωθεί από το 1916 και επισημοποιήθηκε το 1938 βάσει νόμου που έφερε την έγκριση του Μουσταφά Κεμάλ. Εκείνος άλλαξε την ημερομηνία, διότι ήθελε η 19η Μαΐου να μνημονεύεται για τα κατορθώματά του.
Πιθανώς γιατί ο ίδιος θεωρούσε ότι τα γενέθλιά του ήταν εκείνη την ημέρα, και θέλησε με την αλλαγή ημερομηνίας να συνδεθεί με την έναρξη του «Πολέμου Ανεξαρτησίας».
Τελικά, η 19η Μαΐου καθιερώθηκε ως Ημέρα Μνήμης του Ατατούρκ και Γιορτή Νεολαίας και Αθλητισμού στις 12 Σεπτεμβρίου 1980, μετά την έλευση της χούντας του Κενάν Εβρέν.
Έκτοτε, πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχουν μαθητές και σπουδαστές. Συγκεντρώνονται στα στάδια της χώρας και απαγγέλουν ποιήματα προς τιμήν του Μουσταφά Κεμάλ, ψάλλουν τον εθνικό ύμνο και πραγματοποιούν γυμναστικές επιδείξεις, παρελάσεις, ακόμη και θεατρικές παραστάσεις.
Την ίδια ημέρα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι επισκέπτονται το μαυσωλείο του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας στην Άγκυρα.
Η συμμετοχή του Μουσταφά Κεμάλ στους εορτασμούς
Ο Μουσταφά Κεμάλ συμμετείχε για πρώτη και τελευταία φορά στους εορτασμούς της 19ης Μαΐου, το 1938, όπως γράφουν οι Κωνσταντίνος Φωτιάδης και Ευάγγελος Τσανάκας στο βιβλίο τους Το Ποντιακό Ζήτημα και η 19η Μαΐου εκείθεν και εντεύθεν του Αιγαίου.
«Ήταν η τελευταία γιορτή στην οποία συμμετείχε, καθώς δεν παρέστη στις εορταστικές εκδηλώσεις της 30ής Αυγούστου (Γιορτή της Νίκης) και της 29ης Οκτωβρίου (Γιορτή της Δημοκρατίας) της ίδιας χρονιάς. Πέθανε λίγες μέρες μετά, στις 10 Νοεμβρίου 1938», επισημαίνουν.
![Ο Παναγιώτης Νόρδας [όρθιος κάτω δεξιά] με την ομάδα προσκόπων που είχε ιδρύσει στην Μπάλια. Ήταν απόφοιτος Νομικής και εργαζόταν στην Οικονομική Επιτροπή της πόλης ως επόπτης. Πέθανε στην Ελλάδα το 1960 (φωτ.: Μπάλια Σύλλογος Μπαλιωτών Μ. Ασίας)](https://www.pontosnews.gr/wp-content/uploads/2025/09/balia-proskopoi-360x180.jpg)
