Στη Eurovision του 1974 τη Μαρινέλλα στείλαμε, οι ABBA βγήκαν

Κακά τα ψέματα, μέχρι το 1966 που ήρθε η τηλεόραση στη χώρα μας το διαγωνισμό της Eurovision δεν τον ήξεραν παρά απειροελάχιστοι. Αλλά και όταν ως χώρα αποκτήσαμε τηλεόραση, πάλι το ενδιαφέρον ήταν μικρό. Άλλωστε υπήρχε τέτοια έκρηξη δημιουργίας και ειδών που  ποιος προλάβαινε να δει και την ευρωπαϊκή μουσική παραγωγή.

Ίσως τελικά το ενδιαφέρον να άρχισε να ανεβαίνει μετά τη νίκη της Βίκυς Λέανδρος  το 1972 για λογαριασμό του Λουξεμβούργο, με το «Apres toi».

Δύο χρόνια μετά, το 1974, και συγκεκριμένα στις 6 Απριλίου, η Ελλάδα έλαβε για πρώτη φορά μέρος, με τη Μαρινέλλα. Ο διαγωνισμός έγινε στο Μπράιτον της Αγγλίας.

Η «προφητεία» των Νοστράδαμος

Μπορεί να μας χωρίζει κάτι λιγότερο από μισό αιώνα από το 1974, αλλά βλέπουμε κάποιες ομοιότητες με τη σημερινή εποχή, όπως ένα πρώιμο MeeToo.

Αρχικά για την εκπροσώπηση της Ελλάδας είχε γίνει κλειστή επιλογή, από την οποία είχαν ξεχωρίσει οι Νοστράδαμος, το ποπ-ροκ συγκρότημα που τότε κυριαρχούσε. Ωστόσο το σκάνδαλο έναν χρόνο πριν στην Καβάλα, με αποπλάνηση ανήλικης θαυμάστριας από τον τραγουδιστή Ιπποκράτη Εξαρχόπουλο και τον ηχολήπτη της μπάντας, που οδήγησε σε πρωτοσέλιδα και απαγόρευση των τραγουδιών από τα ραδιόφωνα και την τηλεόραση, επέφερε την ακύρωση της συμμετοχής του γκρουπ, για να μην προκληθούν αντιδράσεις.

Ποιοι ήταν όμως οι Νοστράδαμος; Δημιουργήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’70 από τον Στέλιο Φωτιάδη (μπάσο, φωνητικά), τον Ιπποκράτη «Τσάρλι» Εξαρχόπουλο (κιθάρα, φωνητικά) και την Αγγλίδα Chris King (φωνητικά).

Τον Αύγουστο του 1972 προστέθηκε η Δέσποινα Γλέζου, η οποία είχε σκοπό να μείνει στο συγκρότημα μόνο για δύο μήνες, δηλαδή μέχρι τη συμμετοχή στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης. Εκεί με το τραγούδι «Δώσ’ μου το χέρι σου» προκάλεσαν αίσθηση και κέρδισαν το βραβείο του καλύτερου πρωτοεμφανιζόμενου συνθέτη και εκτελεστή.

Μετά από το σκάνδαλο αποχώρησαν ο Ιπποκράτης Εξαρχόπουλος και η Chris King. Αντικαταστάτες η Ρένα Παγκράτη και ο Μιχάλης Λαμπρόπουλος (μέλος των Harlems). Το 1974 οι Νοστράδαμος επέστρεψαν στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης με το τραγούδι «Και πρέπει», το οποίο αντιμετωπίστηκε με ψυχρότητα από το κοινό. Ήταν η αρχή του τέλους.

Πάμε Αγγλία

Ξέσπασε λοιπόν το σκάνδαλο και η ΕΡΤ έμεινε ξεκρέμαστη. Έτσι σχεδόν τελευταία στιγμή (έτερο διαχρονικό ελληνικό φαινόμενο) έγινε ανάθεση στον Γιώργο Κατσαρό. Εκείνος με τη σειρά του επέλεξε τη Μαρινέλλα.

Παραμένει απορίας άξιο πώς δέχτηκε μια τραγουδίστρια τέτοιας σπουδαιότητας να πει το «ναι» τελευταία στιγμή. (Εντάξει δεν διακινδύνευε και κάτι, αφού και το τραγούδι «Κρασί, θάλασσα και τ’ αγόρι μου» ήταν σπουδαίο και ο τίτλος της πρώτης ελληνικής συμμετοχής τιμητικός.)

Η αποστολή αναχώρησε για το Μπράϊτον πέντε ημέρες πριν από το διαγωνισμό. Στο συλλεκτικό βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να δείτε και τον Τόλη Βοσκόπουλο:

Το παρασκήνιο

Το 1974 βέβαια ήταν μία χρονιά με αρκετό παρασκήνιο – και ένας θάνατος άλλαξε τα πάντα. Συγκεκριμένα, η Γαλλία συμμετείχε με το τραγούδι «La vie à vingt-cinq ans» σε ερμηνεία της Ντανί, όμως σε ένδειξη σεβασμού στη μνήμη του προέδρου Ζορζ Πομπιντού (ο οποίος απεβίωσε στις 2 Απριλίου) ο γαλλικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας ORTF αποφάσισε να αποσύρει τη συμμετοχή. Η κηδεία έγινε την ημέρα του διαγωνισμού, 6 Απριλίου.

Ως φαβορί εμφανιζόταν η Ιταλία: Η Τζιλιόλα Τσινκουέτι δέκα χρόνια μετά την πρώτη –και μοναδική ως τότε νίκη της– κατέβαινε με το «Sì», που σημαίνει «ναι». Τότε όμως στη χώρα γινόταν δημοψήφισμα για το διαζύγιο και ο τίτλος θεωρήθηκε προπαγανδιστικός. Για περισσότερο από έναν μήνα το εν λόγω τραγούδι δεν παιζόταν από κρατικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς στην Ιταλία.

Επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετείχε με την Ολίβια Νιούτον Τζον, τέσσερα χρόνια προτού γνωρίσει τον Τζον Τραβόλτα και το Grease. Η τραγουδίστρια τελικά έκανε μια μοναδική καριέρα, αλλά όπως μαθεύτηκε εκ των υστέρων δεν της άρεσε το τραγούδι που ερμήνευσε. Παρ’ όλα αυτά τερμάτισε στην 4η θέση με το «Long Live Love»:

Τελικά κέρδισαν οι Σουηδοί ABBA με το «Waterloo». Και μην κοιτάτε που τα τελευταία χρόνια η Σουηδία θεωρείται η βασίλισσα του διαγωνισμού· τότε τους Σκανδιναβούς τους θεωρούσαν λίγο εξωτικούς, λίγο αλλιώς. Το γκρουπ έκανε μια σπουδαία καριέρα μέχρι το 1982, και πέρσι –ύστερα από πολλά σενάρια και εκατομμύρια ευρώ– ενώθηκε ξανά.

https://www.youtube.com/watch?v=h3yh_VbBQM8

Όσο για την Ελλάδα; Ναι η 11η θέση ήταν ολίγον ψυχρολουσία, αλλά είπαμε: Ήμασταν πρωτάρηδες. Για την ιστορία, πάντως, τους πρώτους βαθμούς τους πήραμε από τη Σουηδία.

https://www.youtube.com/watch?v=4DIOoPYY27w

Σπύρος Δευτεραίος