pontosnews.gr
Τρίτη, 15/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Πανωραία Χατζηκώστα: Η αρχόντισσα από το Αϊβαλί που θυμόμαστε ως «Ψωροκώσταινα»

8/03/2020 - 11:22πμ
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Με το παρατσούκλι Ψωροκώσταινα αναφέρεται η Πανωραία Χατζηκώστα (ή Χατζηκώσταινα), που κατάγονταν από αρχοντική οικογένεια των Κυδωνιών Μ. Ασίας (Αϊβαλί).

Μετά την καταστροφή του Αϊβαλιού από τον τουρκικό στρατό, που μπήκε στην πόλη στις 2 Ιουνίου 1821 για να εκδικηθεί την πυρπόληση τουρκικού δίκροτου στις 27 Μαΐου στην Ερεσό, κατέφυγε στο Ναύπλιο.

Σήμερα το παρατσούκλι της χρησιμοποιείται απαξιωτικά, για να αποδώσει την κακομοιριά και την άθλια οικονομική κατάσταση της χώρας.

Συχνά χρησιμοποιείται η λέξη «Ψωροκώσταινα» όταν γίνεται περιγραφή του ελληνικού κράτους ως κράτος φτωχό, που βασίζεται κυρίως στην εθελοντική συνδρομή και προσπάθεια των κατοίκων του, παρά στη σωστή οργάνωση και διαχείριση των εσόδων του.

Συχνά δε χρησιμοποιείται η έκφραση: «θα τα πληρώσει η Ψωροκώσταινα» με την έννοια της αναίτιας επιβάρυνσης του ελληνικού λαού που καλείται από το υστέρημά του να καλύψει υποχρεώσεις προερχόμενες από λανθασμένες ενέργειες και παραλείψεις των κυβερνώντων. Η ίδια όμως η Πανωραία Χατζηκώστα υπήρξε μια ηρωική και αξιέπαινη Ελληνίδα, που έζησε στα δύσκολα χρόνια της Επανάστασης.

Το 1821 μεγάλο μέρος του πληθυσμού του Αϊβαλιού σφαγιάστηκε, και όσοι σώθηκαν κατέφυγαν στα Ψαρά. Ο άντρας της, Κώστας Αϊβαλιώτης, που υπήρξε πλούσιος έμπορος της περιοχής, σφαγιάστηκε από τους Τούρκους μπροστά στα μάτια της άτυχης Πανωραίας, όπως ακριβώς και τα τέσσερα παιδιά της. Η ίδια ήταν η μόνη που σώθηκε απ’ τη μανία των Τούρκων, και κατέφυγε αρχικά στα Ψαρά, απ’ όπου απέκτησε και το προσωνύμιο Ψαροκώσταινα.

Εκεί βρέθηκε πάμφτωχη και ολομόναχη, όμως οι συντοπίτες της και κυρίως ο Βενιαμίν ο Λέσβιος (δάσκαλος της Ακαδημίας των Κυδωνιών – εικ. αριστερά) την βοήθησαν και την προστάτεψαν.

Η Πανωραία σύντομα άφησε τα Ψαρά και έφθασε στην τότε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, το Ναύπλιο. Εκεί την ακολούθησε κι εγκαταστάθηκε και ο Βενιαμίν ο Λέσβιος.

Στην αρχή όλα πήγαιναν καλά, αφού ζούσε από τις υπηρεσίες τις οποίες προσέφερε στον δάσκαλο και φιλόσοφο, ο οποίος παρέδιδε μαθήματα για να ζήσει. Τον Αύγουστο του 1824, όμως, ο προστάτης της πέθανε από τύφο. Από κει κι έπειτα την άλλοτε αρχόντισσα την περίμενε ένας αβάσταχτος αγώνας επιβίωσης. Εργάστηκε ως πλύστρα, ακόμα και ως αχθοφόρος και όπου αλλού την προσλάμβαναν, και παρά τα μεγάλα της προβλήματα, ανέλαβε την προστασία διαφόρων ορφανών παιδιών των αγωνιστών της Επανάστασης, για την ανατροφή των οποίων αναγκάστηκε να καταφύγει ακόμα και στην επαιτεία.

Στο κατόπι της ζητιάνας έτρεχαν συχνά τα χαμίνια της παραλίας που παραφράζοντας το προσωνύμιο που απέκτησε στα Ψαρά, την φώναζαν Ψωροκώσταινα.

Η «Ψωροκώσταινα» το 1826, παρά την άθλια οικονομική της κατάσταση, όταν έμαθε πως θα διενεργηθεί έρανος για την ενίσχυση των αποκλεισμένων μαχητών της πολιορκίας του Μεσολογγίου από τον Ιμπραήμ, πρώτη απ’ όλους πρόσφερε τα ελάχιστα υπάρχοντά της στον έρανο που έγινε στο Ναύπλιο για την ενίσχυση των πολιορκημένων του Μεσολογγίου, λέγοντας: «Δεν έχω τίποτε άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι».

Τότε κάποιος από το πλήθος αναφώνησε: «Για δείτε, η πλύστρα η Ψωροκώσταινα πρώτη πρόσφερε τον οβολό της», και τότε ξύπνησε το ελληνικό φιλότιμο και όλοι οι παρευρισκόμενοι άρχισαν να προσφέρουν στον έρανο ό,τι μπορούσε ο καθένας από το υστέρημά του.

Όταν ο Καποδίστριας ίδρυσε ορφανοτροφείο, προσφέρθηκε –γριά πια και με σαλεμένο το νου από τον πόνο και τις στερήσεις– να πλένει τα ρούχα των ορφανών χωρίς καμιά αμοιβή.

Η Ψωροκώσταινα από το πενάκι του Φωκίωνα Δημητριάδη

Κι εκεί που άρχισε να χαίρεται για τα «παιδιά της» που είχαν βρει ρούχα και φαγητό, λίγους μόλις μήνες μετά τη λειτουργία του ιδρύματος η Πανώρια πέθανε. Οι επίσημοι δεν την τίμησαν.

Την τίμησαν όμως με τον καλύτερο τρόπο τα παιδιά του ορφανοτροφείου, τα οποία μέσα σε λυγμούς την συνόδευσαν ως την τελευταία της κατοικία.

Με την ίδρυση του ελληνικού κράτους, κάποιος σε συνεδρίαση της συνέλευσης παρομοίασε το ελληνικό Δημόσιο με την Ψαροκώσταινα και εισήγαγε το συσχετισμό αυτόν, που παρέμεινε ως έκφραση. Αργότερα, επί βασιλείας του Όθωνα, οι αγωνιστές ειρωνεύονταν τη βαυαρική αντιβασιλεία αποκαλώντας την «Ψωροκώσταινα». Όμως και οι κύκλοι της αντιβασιλείας ειρωνευόμενοι συχνά ανταπαντούσαν σε κάθε έκκληση βοήθειας απ’ το κράτος: «όλοι από την Ψωροκώσταινα ζητούν να ζήσουν».

  • Πηγή: mnimesellinismou.com.
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Εργασίες για την τομή στην Καρυά υπό την επίβλεψη Γερμανού επόπτη (πηγή: ΥΠΠΟ)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Καρυά: Τα άγνωστα «αμελέ ταμπουρού» της Φθιώτιδας – Οι Γερμανοί το έκαναν όπως οι Τούρκοι

4/07/2025 - 10:30μμ
Πρωτόκολλο καταδίκης στο πλαίσιο της «Ελληνικής Επιχείρησης» στη Γεωργία (πηγή: βιβλίο Αχιλλέα Ζαφειρίδη)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Σταλινικές διώξεις στη Γεωργία: Ποιοι Έλληνες έμπαιναν στο στόχαστρο – Οι κατηγορίες

13/06/2025 - 2:35μμ
Μυτιλήνη 1914. Τμήμα των συσσιτίων του υπουργείου περιθάλψεως για τους πρόσφυγες των παραλίων της Μικράς Ασίας (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ–ΕΙΜ)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής πεινούσαν, την Πηνελόπη Δέλτα την κατηγορούσαν για προπαγάνδα

6/05/2025 - 2:14μμ
Στρατιώτες στολίζουν τον επιτάφιο, 1η Απριλίου 1922 (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Επιτάφιος στο Μικρασιατικό Μέτωπο – Μια φωτογραφία, μια μικρή ιστορία

18/04/2025 - 9:09πμ
(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Η οικογένεια Λεμονή της Λέσβου: «Σπουδαίοι πατριώτες που τα έδωσαν όλα για τη λευτεριά της πατρίδας»

25/03/2025 - 11:10μμ
Μέλη της οικογένειας Βελισσαρίδη στην αυλή του σπιτιού που ενοικίαζαν (οικία Μακρίδη). Τραπεζούντα, αρχές 20ού αιώνα (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Ελληνική Επανάσταση δεν άφησε αλώβητους τους Έλληνες του Πόντου – Τα αιματηρά φιρμάνια και τα τελικά αντίποινα

25/03/2025 - 11:08πμ
(Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης προτρέπει κάθε Έλληνα: «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος»

25/03/2025 - 10:07πμ
Οι πρόσφυγες με αυτοσχέδια εργαλεία ανοίγουν σούδες προς τη θάλασσα και καταφέρνουν να αποστραγγίσουν 5.000 στρέμματα, γλιτώνοντας έτσι την περιοχή από την κατάρα της ελονοσίας (πηγή: Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Νεοπυργιωτών Ευβοίας)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Ελονοσία, η κατάρα των προσφύγων κατά την οικιστική αποκατάσταση

5/03/2025 - 10:08πμ
Παιδιά σε προσφυγικό συνοικισμό (πηγή: Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Τι είδε ο Χένρι Μόργκενταου το 1924 στην Αθήνα των προσφύγων

5/02/2025 - 1:07μμ
(Πηγή: youtube.com/@Gagauzis)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Γκαγκαούζοι: Η οδύσσεια των τουρκόφωνων Ρωμιών των Βαλκανίων – Το αφήγημα που προπαγανδίζει η Τουρκία

28/01/2025 - 10:19πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

O Φρανσουά Μπαϊρού ανακοινώνει τα μέτρα για τη διάσωση της γαλλικής οικονομίας (φωτ.: X / 
François Bayrou)

Γαλλία: Μέτρα-σοκ για τη μείωση του ελλείμματος – Περικοπές, μείωση του Δημοσίου, κατάργηση αργιών

8 λεπτά πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Μάρκος Χουζούρης)

Τρομερή κίνηση των Ελλήνων διεθνών – Δίνουν μέρος του πριμ στην οικογένεια του Μπάλντοκ

34 λεπτά πριν
Το αγόρι με την ποντιακή λύρα που κοιτάζει ψηλά αποτελεί μέρος της σύνθεσης που δημιούργησε ο Γιώργος Κικώτης, στο μνημείο της Λαμίας για τη Γενοκτονία των Ποντίων (φωτ.: Facebook / Ένωση Ποντίων Φθιώτιδας)

«Πόντος, έν’ άστρον φωτεινόν» στο Δημοτικό Θέατρο Καρπάθου

58 λεπτά πριν
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν ανταλλάσσει χειραψία με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ (φωτ.: Γραφείο Τύπου Πρωθυπουργού της Αρμενίας)

Ο Πούτιν φίλιωσε δύο ορκισμένους εχθρούς – Πώς η Ρωσία «χάνει» τον Νότιο Καύκασο

1 ώρα πριν
Ο ευρωβουλευτής Νίκος Παπανδρέου σε εκδήλωση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών στο Ζάππειο, 22 Δεκεμβρίου 2023 (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Αλέξανδρος Μπελτές)

Γενοκτονία των Αρμενίων: Απάντηση του Ν. Παπανδρέου και ευρωβουλευτών στον Τούρκο πρέσβη

2 ώρες πριν
Το ψηφιδωτό που έκλεψε από την Πομπηία ο αξιωματικός των Ναζί (φωτ.: Facebook / Pompeii - Parco Archeologico)

Στην Πομπηία επέστρεψε (ερωτικό) ψηφιδωτό – Το έκλεψε αξιωματικός των Ναζί

2 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign