Μόλις κατέρρευσε ο εχθρός –η ΕΣΣΔ και ο κομμουνισμός–, οι ΗΠΑ άρχισαν να παίρνουν την κάτω βόλτα, σέρνοντας πίσω τους την Ευρώπη. Οι παλιές ευρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις ήταν, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ρετάλια κραταιού παρελθόντος. Κρατιούνται στην επιφάνεια μόνο χάρη στις ΗΠΑ. Μόνες τους, είτε μία-μία είτε ως ΕΕ, είναι ασήμαντες στρατιωτικά, ανυπόληπτες πολιτικά, εξαρτημένες οικονομικά, με βιομηχανία και οικιακή οικονομία που λειτουργούν χάρη στο φτηνό ρωσικό αέριο και πετρέλαιο. Για τη Δύση ο εχθρός, η Ρωσία αντί για την ΕΣΣΔ, παραμένει ίδιος. Αλλά χωρίς το σκιάχτρο του κομμουνισμού, χωρίς εσωτερικό εχθρό, η απειλή έχει μετατραπεί σε σκιαμαχία. Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει πως η Δύση ισχυρίζεται ότι νίκησε και ταυτόχρονα τρέμει τον ηττημένο. Όχι μόνο τον τρέμει αλλά του αποδίδει πλέον υπερφυσικές ιδιότητες. Η Ρωσία είναι ικανή να βγάζει πρόεδρο των ΗΠΑ όποιον θέλει, αν πιστέψουμε τις κατηγορίες εναντίον του Τραμπ, μπορεί να δολοφονεί πράκτορες στη μέση του Λονδίνου (υπόθεση Σκριπάλ) κάτω από τη μύτη των πολύπειρων βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, και ναι μεν ήταν παρανόηση ότι ανακατεύεται στις ελληνικές εκλογές, αλλά αναμιγνύεται στις υποθέσεις του Πατριαρχείου της Πόλης, λέει ατάραχος ο Πάιατ.
Για ένα σιωπούν στη Δύση: τη στρατιωτική (και πολιτική) υπεροχή της Ρωσίας στον πόλεμο στη Συρία. Για το πραγματικό γεγονός ότι η Ρωσία είναι ικανή πλέον να δίνει ισχυρά χτυπήματα, χωρίς να φοβάται στρατιωτικά αντίποινα.
Οι Ευρωπαίοι είναι υποχρεωμένοι να κρατάνε ισορροπία με τη Ρωσία όσο και αν τους πιέζουν οι Αμερικάνοι. Αν σπάσουν την ισορροπία, οι ελίτ θα δουν το χάρο με τα μάτια τους από τους ξεπαγιασμένους, κατά τα άλλα φιλήσυχους, αστούς. Τα Κίτρινα Γιλέκα θα μοιάζουν με βαρετή σύναξη γονέων και κηδεμόνων. Η εναλλακτική του πολέμου εναντίον της Ρωσίας δεν υπάρχει για την ΕΕ. Μόνο ως κολαούζοι των Αμερικανών μπορεί να συρθούν, κλαίγοντας για την μοίρα τους, σε στρατιωτική αντιπαράθεση με τους Ρώσους. Για να γίνουν στάχτη άσχετα με το ποιος, ΗΠΑ ή Ρωσία, θα νικήσει. Όσο υπήρχε η ΕΣΣΔ η σύγκρουση ήταν στα λόγια, εκ του ασφαλούς, ανάμεσα σε δυο περιχαρακωμένα στρατόπεδα. Τώρα το «παιχνίδι» είναι ανοιχτό, ρευστό και επικίνδυνο.
Ειδικά η Γερμανία, για τρίτη φορά, έχει αυτοκρατορικές φαντασιώσεις. Στην πραγματικότητα είναι πιο αδύναμη από κάθε άλλη φορά. Ο απαραίτητος σύμμαχος, η Γαλλία, παραπατάει, ενώ η Ιταλία βγάζει γλώσσα. Υπάρχει όντως μια ισχυρή μερίδα της γαλλικής ελίτ που θεωρεί ότι έχει γερμανική καταγωγή και κουλτούρα, ανώτερη των ντόπιων, των gaullois (εξού ο Αστερίξ). Και με τον Μακρόν είναι πρόθυμοι υπηρέτες του Βερολίνου με την ψευδαίσθηση ότι είναι συνοδοιπόροι, όχι υποτελείς. Οι ξεσηκωμένοι, τα Κίτρινα Γιλέκα, δεν ανατρέπουν αλλά επιμένουν. Ισορροπία φόβου, χωρίς ορατή ημερομηνία λήξης. Οι αιτίες που γέννησαν τα Κίτρινα Γιλέκα πυροδοτούν διαρκώς τη θράκα, όποια και αν είναι η τύχη του συγκεκριμένου κινήματος. Η Γαλλία είναι σε κρίση, η Ιταλία είναι σε κρίση, η Ουγγαρία είναι σε κρίση, η Ισπανία και η Πορτογαλία μόνο φαινομενικά έχουν βγει από την κρίση, η Ελλάδα βυθίζεται στην κρίση κι ας λένε ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας ό,τι θέλουν.
Στα απομεινάρια της Αριστεράς αλά ΣΥΡΙΖΑ μπήκαν καθεστωτικά χαλινάρια αλλά ξεφύτρωσαν λαϊκές δυνάμεις νεοφανείς όπου οι κατηγορίες περί φασισμού κυλάνε όπως το νερό στο λάδι.
Το επιμύθιο είναι ότι η Γερμανία κυριαρχεί σε ένα άρρωστο σώμα που παριστάνει τη φοβερή και τρομερή Ενωμένη Ευρώπη. Η Γερμανία επιχειρεί να επανεξοπλιστεί με προκάλυμμα έναν Ευρωπαϊκό Στρατό και δηλωμένο στόχο την ευρωπαϊκή –δηλαδή τη γερμανική– ανεξαρτησία έναντι των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Αλλά επίφοβος είναι ο εσωτερικός εχθρός, οι λαϊκές δυνάμεις, όλο και πιο ατίθασες. Δεν μπορούν ακόμα να νικήσουν, αλλά και δεν εγκαταλείπουν. Η ισορροπία είναι πρόσκαιρη.
Στην πραγματικότητα, μετά τη Γιάλτα ο «κομμουνιστικός κίνδυνος» ήταν ανύπαρκτος αλλά η εξαφάνιση των ευρωπαϊκών ΚΚ είχε καταστροφικές συνέπειες. Οι ευρωπαϊκές ελίτ έχασαν το πιο ισχυρό όπλο συνοχής του αστικού χώρου. Όσο η σύγκρουση φαινόταν να είναι πρωτίστως ιδεολογική (και όχι γεωπολιτική), όλα πήγαιναν μια χαρά. Ο καθένας ήταν στον κόσμο του, μερικοί στην κοσμάρα τους – όπου βρίσκονται ακόμα βυθισμένοι σε αντικομμουνιστικές ονειρώξεις. Τώρα, όμως, αντί να είναι ενωμένοι, «λαός και Κολωνάκι» στον αντικομμουνιστικό αγώνα, απελευθερώθηκαν από τον (νεκρό πια) κομμουνιστικό εφιάλτη και χώρισαν τα τσανάκια τους σ’ όλη την Ευρώπη. Πότε τα Κίτρινα Γιλέκα, πότε ο Όρμπαν, πότε ο Σαλβίνι και οι «5 Αστέρες», ξεφυτρώνουν συνεχώς δηλητηριώδη μανιτάρια, ανεξέλεγκτα.
Η αχόρταγη απληστία των ελίτ, η ανεξέλεγκτη αλαζονεία του κυρίαρχου αμερικάνικου ιμπεριαλισμού συνδυάζεται με πολιτική αφέλεια και απουσία ιστορικής πείρας της ηγεσίας των ΗΠΑ.
Δύο ενδεικτικά παραδείγματα: Ο Κίσινγκερ θεωρείται κορυφαίος διπλωμάτης και αναλυτής αλλά αποδεικνύεται κοντόθωρος.
- Πρώτον, για να εξισορροπήσει τη Ρωσία έκανε το άνοιγμα των ΗΠΑ στην Κίνα. Αυτό θεωρήθηκε ιδιοφυής τακτικός ελιγμός, αλλά στην πραγματικότητα άνοιξε το δρόμο για να γίνει η Κίνα ο σημαντικότερος οικονομικός αντίπαλος των ΗΠΑ. Ο Κίσινγκερ υπολόγιζε ότι Κίνα και Ρωσία θα ήταν αντίπαλοι, αλλά συμπράττουν εναντίον των ΗΠΑ.
- Δεύτερον, βοήθησε την Τουρκία να καταλάβει τμήμα της Κύπρου. Έτσι πολλαπλασίασε τις δυνατότητες της Τουρκίας να εκβιάζει τις ίδιες τις ΗΠΑ και συνολικά τη Δύση.
Παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν το Σύστημα θα καταρρεύσει απότομα, όπως η ΕΣΣΔ. Αν θα «λιώσει» αργά-αργά, όπως η Ρωμαϊκή και η Βρετανική Αυτοκρατορία. Ή αν θα οδηγήσει σε μοιραία σύγκρουση.
Απόστολος Αποστολόπουλος
