Στα χωριά της Τόνιας, όπως και σε όλη την επαρχία της Τραπεζούντας, οι αγρότες ξεκίνησαν ήδη να λιχτρεύουν το χωράφ’. Ο Άνθιμος Παπαδόπουλος στο Ιστορικό λεξικό της ποντικής διαλέκτου αναφέρει ότι το ρήμα λιχτρεύω χρησιμοποιείται (από τους ελληνόφωνους) σε Τραπεζούντα και Χαλδία και σημαίνει οργώνω με τη λίχτρεν, αλλά και σκάβω.
Η (ε)λίχτρε (λίχτρα στη Χαλδία) είναι ένα οδοντωτό γεωργικό εργαλείο το οποίο με τη βοήθεια των ποδιών μπαίνει κάθετα και βαθιά στο χώμα. Η λέξη ίσως να προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό λίστρον, που σημαίνει σκαπάνη. Στην οφίτικη διάλεκτο το εργαλείο ονομάζεται λιχτρί, ενώ στην Κερασούντα αναγνωρίζεται ως λιχτρομάκελλον.
«Επέρα λιχτρομάκελλον κ’ εγώ ’ς σον Άδ’ επήγα, ελίχτρεψα κ’ εγρίζεψα και την αγάπη μ’ εύρα», λέει το δίστιχο που καταγράφει ο Άνθιμος Παπαδόπουλος.
Κάτοικος του ελληνόφωνου Σάιρατς της Τόνιας πριν από λίγες ημέρες
- Βρείτε, μάθετε και διαδώστε την έννοια ακόμα περισσότερων ποντιακών λέξεων και φράσεων στο λεξικό του pontos-news.gr.