pontosnews.gr
Πέμπτη, 10/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

‘Σ σον Ιορδανοπόταμον ο ουρανόν ενοί(γ)εν! Θεοφάνια στον Πόντο

6/01/2015 - 9:15πμ
Θεοφάνια 2018: Ο Μέγας Αγιασμός στα Δωδεκάνησα
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Τα Φώτα ή Θεοφάνια ήταν και είναι μία από τις πιο λαμπρές γιορτές της Χριστιανοσύνης. Με τη γιορτή αυτή κλείνει και το Δωδεκαήμερο, που στον Πόντο το έλεγαν: τα Καλαντόφωτα. Στον Πόντο, όταν επρόκειτο να δηλώσουν κάποια γνωστά πράγματα σε κάποιον που απορούσε, του απαντούσαν: «’Σ σην έμπαν είναι τα Κάλαντα και ‘ς σ’ έξ τα Φώτα», δηλαδή: Στην είσοδο του Γενάρη είναι η Πρωτοχρονιά και στις έξι τα Θεοφάνια.

Στον Πόντο, όπως και στη μητροπολιτική Ελλάδα, στις 5 Γενάρη, παραμονή των Φώτων, ο αγιασμός των υδάτων γινότανε μέσα στην εκκλησία. Πίστευαν δε ότι αυτή τη μέρα στον Ιορδάνη ποταμό άνοιξε ο ουρανός και το άγιο φως κατέβηκε σαν πουλί πάνω από το Χριστό.

‘Σ σον Ιορδανοπόταμον ο ουρανόν ενοί(γ)εν
και τ’ αεφώς άμον πουλίν ‘ς σον Χριστόν εκατήβεν
.

Στον Πόντο, ανήμερα τα Φώτα, θα γινότανε ο φωτισμός των υδάτων στην ύπαιθρο. Με μεγάλη λαμπρότητα γινότανε αυτό στις παράλιες πόλεις.

Αυτή τη μέρα όλος ο πληθυσμός των πόλεων της ενδοχώρας κατέβαινε στη θάλασσα για να παρακολουθήσει την κατάδυση του Σταυρού, και είχε ένα ασύγκριτο και επιβλητικό μεγαλείο η πομπή, η τελετή, η παράσταση, το θέαμα.

Η μέρα αυτή και στον Πόντο είχε ξεχωριστή σημασία και ήταν και είναι μια από τις σπουδαιότερες Δεσποτικές γιορτές της Χριστιανοσύνης. Πρώτον, γιατί γίνεται αναπαράσταση του λυτρωτικού γεγονότος της Βάφτισης του Κυρίου, και δεύτερον, της Αποκάλυψης (Θεοφανίας και Επιφανίας) του τριαδικού Θεού.

Με την κατάδυση του Σταυρού αμολούσανε περιστέρια και σε αρκετά μέρη έριχναν «φουσέκια» (ρουκέτες). Οι νέοι έπεφταν στη θάλασσα για να πιάσουν το Σταυρό. Αυτός που έπιανε το Σταυρό τον έδινε στον Παπά και στη συνέχεια τον περιέφεραν στα σπίτια ή οι επίτροποι της εκκλησίας ή ομάδα νέων ή κατ’ άλλους τρόπους (που δεν είναι του παρόντος). Τα χρήματα, που μάζευαν, συνήθως πήγαιναν στο κοινοτικό ταμείο ή αλλού, για το καλό του τόπου, ή κάπου διαφορετικά.

Τα Θεοφάνια στο Νοβοροσίσκ

Κατά πληροφορίες του ποιητού μας Ηλία Α. Τσιρκινίδη, με τον ίδιο τρόπο γινότανε ο εορτασμός των Θεοφανίων και στη Ρωσία, και συγκεκριμένα στο Νοβοροσίσκ, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια.

Όπως λοιπόν θυμάται «ασ’ σα παιδότας ή μικροθέας», δηλαδή από τα παιδικά του χρόνια, στο Νοβοροσίσκ, τη μέρα των Θεοφανίων, τον πήρε ο πατέρας του και πήγαν στην παραλία. Θυμάται ότι τη μέρα εκείνη είχε φοβερή παγωνιά, η θάλασσα ήταν πολύ τρικυμισμένη από έναν τρομερό σορόκο.

Η τοποθεσία που θα έριχναν το Σταυρό στη θάλασσα ήταν κοντά σε μια αποθήκη για ναυαγοσωστικές βάρκες. Εκεί βέβαια υπήρχαν και οι σχετικοί υπάλληλοι, που τότε τους είδε, με τα παιδικά του μάτια, χοντρούς, υψηλούς, θεόρατους, σαν κύκλωπες, που είχαν ετοιμαστεί να πέσουν την κατάλληλη στιγμή στο νερό για να πιάσουν το Σταυρό.

Πράγματι, όταν έριξε ο παπάς το Σταυρό στη θάλασσα, τότε έπεσε ένας θεόρατος άντρακλας τσάτσαλος (γυμνός, κατά την έκφραση του ποιητή) και πήρε το Σταυρό.

Αυτό το γεγονός έγινε πηγή έμπνευσης για τον ποιητή και μας έδωσε το υπέροχο θρησκευτικό του ποίημα «Θεοφάνια».

Εμέν ψηλά εκράτ’νε με ο κύρη μ’, να ελέπω
τα πέραν και τη θάλασσαν άσ’ σην πολυκοσμίαν
και πώς θ’ αγιάζ’νε τα νερά με το «Εν Ιορδάνη…».

[…]

  • Έλσα Γαλανίδου-Μπαλφούσια Λαογραφικά Πόντου – Απ’ όσα μου είπαν και… άλλα, εκδ. Κυριακίδη,
    Θεσσαλονίκη 2010, σ. 159-161.
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Εργασίες για την τομή στην Καρυά υπό την επίβλεψη Γερμανού επόπτη (πηγή: ΥΠΠΟ)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Καρυά: Τα άγνωστα «αμελέ ταμπουρού» της Φθιώτιδας – Οι Γερμανοί το έκαναν όπως οι Τούρκοι

4/07/2025 - 10:30μμ
Πρωτόκολλο καταδίκης στο πλαίσιο της «Ελληνικής Επιχείρησης» στη Γεωργία (πηγή: βιβλίο Αχιλλέα Ζαφειρίδη)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Σταλινικές διώξεις στη Γεωργία: Ποιοι Έλληνες έμπαιναν στο στόχαστρο – Οι κατηγορίες

13/06/2025 - 2:35μμ
Μυτιλήνη 1914. Τμήμα των συσσιτίων του υπουργείου περιθάλψεως για τους πρόσφυγες των παραλίων της Μικράς Ασίας (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ–ΕΙΜ)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής πεινούσαν, την Πηνελόπη Δέλτα την κατηγορούσαν για προπαγάνδα

6/05/2025 - 2:14μμ
Στρατιώτες στολίζουν τον επιτάφιο, 1η Απριλίου 1922 (πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Επιτάφιος στο Μικρασιατικό Μέτωπο – Μια φωτογραφία, μια μικρή ιστορία

18/04/2025 - 9:09πμ
(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Η οικογένεια Λεμονή της Λέσβου: «Σπουδαίοι πατριώτες που τα έδωσαν όλα για τη λευτεριά της πατρίδας»

25/03/2025 - 11:10μμ
Μέλη της οικογένειας Βελισσαρίδη στην αυλή του σπιτιού που ενοικίαζαν (οικία Μακρίδη). Τραπεζούντα, αρχές 20ού αιώνα (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Η Ελληνική Επανάσταση δεν άφησε αλώβητους τους Έλληνες του Πόντου – Τα αιματηρά φιρμάνια και τα τελικά αντίποινα

25/03/2025 - 11:08πμ
(Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης προτρέπει κάθε Έλληνα: «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος»

25/03/2025 - 10:07πμ
Οι πρόσφυγες με αυτοσχέδια εργαλεία ανοίγουν σούδες προς τη θάλασσα και καταφέρνουν να αποστραγγίσουν 5.000 στρέμματα, γλιτώνοντας έτσι την περιοχή από την κατάρα της ελονοσίας (πηγή: Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Νεοπυργιωτών Ευβοίας)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Ελονοσία, η κατάρα των προσφύγων κατά την οικιστική αποκατάσταση

5/03/2025 - 10:08πμ
Παιδιά σε προσφυγικό συνοικισμό (πηγή: Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Τι είδε ο Χένρι Μόργκενταου το 1924 στην Αθήνα των προσφύγων

5/02/2025 - 1:07μμ
(Πηγή: youtube.com/@Gagauzis)
ΙΣΤΟΡΙΑ

Γκαγκαούζοι: Η οδύσσεια των τουρκόφωνων Ρωμιών των Βαλκανίων – Το αφήγημα που προπαγανδίζει η Τουρκία

28/01/2025 - 10:19πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

17α Τενεδίων Δρώμενα: Ο Σύλλογος Απανταχού Τενεδίων τιμά τη μνήμη του Αγίου Αβούδιμου

7 ώρες πριν
Πυροσβέστης επιχειρεί στην κατάσβεση πυρκαγιάς που ξέσπασε λίγο πριν τις 18.00 το απόγευμα σε αγροτοδασική έκταση στο Ασπροχώρι Ωρωπού (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ορέστης Παναγιώτου)

Φωτιά στον Ωρωπό: Δύο τα δύσκολα μέτωπα – Μάχη με τις φλόγες δίνουν οι πυροσβέστες – Ενισχύθηκαν οι δυνάμεις

8 ώρες πριν
Στιγμιότυπο από παλαιότερο Φεστιβάλ Παράδοσης (φωτ.: facebook / Δήμος Θέρμης)

Με έντονη ποντιακή παρουσία το 4ο Φεστιβάλ Παράδοσης του Δήμου Θέρμης

8 ώρες πριν
(Φωτ.: slgr.gr)

Super League: Κλήρωση για νέο πρωτάθλημα με βράβευση Ποστέκογλου – Το πρόγραμμα της πρεμιέρας

9 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ορέστης Παναγιώτου)

Τέσσερις Κινέζοι υπήκοοι συνελήφθησαν για κατασκοπεία – Την Πέμπτη οδηγούνται στον εισαγγελέα

9 ώρες πριν
Μαθήτριες σε ελληνικό σχολείο της Φάτσας (φωτ.: «Η Έξοδος», τόμ. ΙΑ')

Μαρτυρία Ευστράτιου και Μελέτιου Σιδηρόπουλου: Το σύνταγμα ήταν το δηλητήριο που μας κρυφοπότισαν οι Τούρκοι

10 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign