Από το χειρόγραφο του Κωνσταντίνου Ιορδανίδη «Η εξορία των χωριών Τρουψί και Μπάτσανα» (Αθήνα 1966).
Μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου του 1918 πέθαναν πολλοί, αι οικογένειαι διελύθησαν και επικρατούσε παντού το «ο σώζων εαυτώ σωθήτω». Ο καθένας μας κοίταζε πώς να βρη κάτι να φάγη δια να μην πεθάνη από την πείνα. Παντού επικρατούσε το ένστικτο της αυτοσυντηρήσεως: ποιος θα μπορούσε τελικά να επιζήση.
Εν τω μεταξύ μόλις ήλθε το θέρος, οι Τούρκοι βρήκαν την ευκαιρία να μας εκμεταλλευθούν. Δουλεύαμε εις τους αγρούς θερίζοντες κτλ. έναντι ολίγου φαγητού και ουχί και ημερομισθίου. Δεν ήμασταν μόνον εμείς οι υποφέροντες· σχεδόν όλα τα χωριά πεινούσαν και όλοι έτρεχαν στα τουρκικά χωριά δια να θερίσουν έναντι τροφής και μόνον και μάλιστα εις το πλησίον μεγάλο χωριό το λεγόμενον Αγουτμούς, όπου δουλεύαμε νύκτα και ημέρα, άνδρες και γυναίκες, δια να μπορέσουμε να στείλωμε και λίγη τροφή εις τους εν τω χωρίω πεινώντας δικούς μας. […]
Πολλά είδαμε και πολλά περάσαμε. Έβλεπες τους ανθρώπους να τρώνε ψοφίμια, πολλές φορές μάλιστα εγένοντο ομηρικαί μάχαι δια να κόψη κανείς ένα κομμάτι, ακόμα και από αυτά που έκειντο μέσα στον δρόμο.
Ευτυχώς το μόνον πράγμα που δεν δοκιμάσαμε, αν και υποφέραμε πολύ από την πείνα. Μερικοί αφήσανε τα μικρά παιδιά τους και κατέβηκαν στην Κερασούντα δια να φέρουν λίγα τρόφιμα αλλά έως ότου να επιστρέψουν πέθαιναν τα παιδιά τους από την πείναν, έμεναν άταφα και μάλιστα μερικά τα έφαγαν οι σκύλοι.
Ναι μάλιστα, αυτά πάθαμε, αυτά υποφέραμε και όμως στα ήθη και την θρησκείαν μας μείναμε ακλόνητοι· προτιμούσαμε τον θάνατο παρά να αλλαξοπιστήσουμε. Επίσης και οι γυναίκες το ίδιο παρά να παραδοθούν εις τους Τούρκους. Και εάν παρετηρήθησαν μερικά κρούσματα γυναικών που υπέκυψαν στη θέληση των Τούρκων καμία δεν υπέκυψε οικειοθελώς αλλ’ ηναγκάσθη κατόπιν εκβιασμού υπό την απειλήν της μαχαίρας των βαρβάρων Τούρκων. Τα ζήσαμε αυτά και τα εγνωρίσαμε και δεν πρέπει να είμεθα αυστηροί εις τας κρίσεις μας δια τα ελάχιστα τοιαύτα συμβάντα.
Όσοι δεν ευρέθησαν εκεί την εποχήν εκείνην δεν μπορούν να φαντασθούν τι υπέφεραν άνδρες και γυναίκες και το τι εξευτελισμούς και ταπεινώσεις υπέστησαν. […]
- Πηγή: Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης (επιμ.), Η Έξοδος, τόμ. Γ΄, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Αθήνα 2013, σ. 577.
![Από την Έξοδο των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης, τον Οκτώβριο του 1922. Περίπου 160.000 πρόσφυγες διέσχισαν τον Έβρο μεταφέροντας μέρος της κινητής περιουσίας τους (πηγή: Χρήστος Χατζηιωσήφ [επιμ.], «Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα. Ο Μεσοπόλεμος 1922-1940»)](https://www.pontosnews.gr/wp-content/uploads/2025/09/ekkenosi-anatolikis-thrakis-360x180.jpg)
