Από τη Συρία στη δολοφονία του Σουλεϊμανί, και τώρα στη Λιβύη, ο πόλεμος επεκτείνεται αλλά το ερώτημα είναι το ίδιο: Ποιος θα επικρατήσει στη Μέση Ανατολή και ποιος θα είναι ο ρόλος της Τουρκίας (αν της επιτρέψουν να έχει κάποιο ρόλο). Η αποτυχημένη πρόσφατη Διάσκεψη στο Βερολίνο επιβεβαίωσε ότι η Γερμανία παραμένει ανεπαρκής στο διεθνές πεδίο μετά τον Ότο φον Μπίσμαρκ (τέλη 1800) έως και σήμερα με την Άνγκελα Μέρκελ.
Τα πετρέλαια της Λιβύης τα ήθελε και ο Χίτλερ, αλλά ο Ρόμελ απέτυχε.
Αντιθέτως, είναι μία από τις σπάνιες φορές που οι ΗΠΑ παίζουν κυρίως παρασκηνιακά, αλλά ο άνθρωπός τους ο Χαφτάρ ξέρει να κάνει καλά τη δουλειά τους (και του Ισραήλ), και τη δική του φυσικά. Η Αθήνα –καθ’ υπόδειξη, κατ’ εντολή και μετά φόβου θεού–, προχωράει ακροποδητί στο ναρκοπέδιο της Λιβύης.
Είναι η πρώτη φορά, μετά την προ δεκαετίας ανάμιξή της στο Συριακό, που η Μόσχα (ο ίδιος ο Πούτιν) τρώει κυριολεκτικά πόρτα και μάλιστα από ένα δευτεροκλασάτο αντάρτη, μη αναγνωρισμένο διεθνώς. Ο Χαφτάρ προσκλήθηκε, παρουσιάστηκε, συζήτησε και μετά έφυγε αφήνοντας σύξυλους τους οικοδεσπότες στο Κρεμλίνο. Ο Λίβυος στρατάρχης έχει πλάτες (αμερικανικές-ισραηλινές), αλλά ως φαίνεται και τσαγανό, αλλιώς δεν θα ήταν έτσι προσβλητικός στέλνοντας ευθέως το μήνυμα στους Ρώσους ότι τα παιχνίδια και οι διπλωματικές ταχυδακτυλουργίες με τον Ερντογάν έχουν όρια. Είναι ο πρώτος και ο μόνος που το έχει κάνει.
Ο Χάφταρ ήταν, λέει, πρώην πράκτορας της CIA – το πρώην είναι σχήμα λόγου, σε τέτοιες αδελφότητες μπαίνεις αλλά δεν βγαίνεις, όσο ζεις. Ο Χαφτάρ μιλούσε στον Πούτιν ως παλιός συνάδελφος, αλλά και πάλι τέτοια… χλαπάτσα» πέφτει κάπως βαριά. Τα δυτικά ΜΜΕ παρέβλεψαν την προσβολή στον Πούτιν επειδή το Κρεμλίνο παίζει με τη Γερμανία, την ΕΕ και την Τουρκία, ενώ ο στρατάρχης με ΗΠΑ και Ισραήλ. Για την Ελλάδα, είναι θετικό χαρτί ως τώρα, εξαρτημένο, όμως, όπως και η Αθήνα. Περιττός κάθε ενθουσιασμός, θα κάνει ό,τι του πουν.
Ο Ερντογάν έμπλεξε μόνος του σε ένα παιχνίδι όπου οι ατιμίες τρέχουν σαν τις κατσαρίδες και οι «παίκτες- χωρίς-τιμή» είναι περισσότεροι, μεγαλύτεροι και πιο άπληστοι. Έφυγε, λένε, μουτρωμένος από το Βερολίνο. «Δεν θα στείλουμε στρατό», δήλωσε μοιρολατρικά ο Τσαβούσογλου. Ξεφούσκωτες οι τουρκικές απειλές για όποιον τις γράφει εκεί που αξίζουν (εκεί που δεν πιάνει μελάνι, όπως λένε). «Κάναμε μια τρύπα στο νερό», μουρμούρισε αναχωρώντας ο πολύπειρος Λαβρόφ.
Η Μέρκελ είδε στο λιβυκό ζήτημα την ευκαιρία να δώσει μια κλωτσιά κάτω από το τραπέζι στις ΗΠΑ του Τραμπ.
Η καγκελάριος νομίζει ότι ήρθε η ώρα να απαλλαγεί από τα αμερικανικά χαλινάρια που φοράει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και να διεκδικήσει ρόλο πρωταγωνιστή στα διεθνή, ειδικά στη Λιβύη. Στη Συρία κέρδισαν τα ρωσικά όπλα, όμως οι ΗΠΑ κερδίζουν τον πρώτο γύρο στη Λιβύη απέναντι στη σύμπραξη Ρωσίας-Γερμανίας. Αυτή η αναμέτρηση είναι η ουσία στα της Λιβύης, μεταφορά από Συρία-Ιράν.
Οι ΗΠΑ έχουν ανοιχτά μέτωπα με τη Συρία, το Ιράν και το Ιράκ, με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, τη Ρωσία, ακόμα και με την Κίνα. Ο Τραμπ έχει ανελέητο εσωτερικό πόλεμο, εκλογές στο τέλος του χρόνου και δεν ξέρει ποιον να εμπιστευτεί. Δεν θέλει να συγκρουστεί άμεσα ούτε με τη Ρωσία του Πούτιν, ούτε με τη Μέρκελ, ούτε με τον Ερντογάν. Βρήκε, λοιπόν, την Ελλάδα, εύκολη και υπάκουη, χωρίς απαιτήσεις. Έτσι θεωρήθηκε φυσικό η Αθήνα να φορέσει ξαφνικά τη στολή για επικίνδυνες αποστολές και να συμπράττει με τον Χαφτάρ, έναν περιβόητο παράνομο.
Η συντηρητική κυβέρνηση της ΝΔ κόπτεται για το Διεθνές Δίκαιο, αλλά πράττει ρεαλιστικά «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενη». Έλληνες και ξένοι ούτε βλέπουν ούτε ακούν. Υπό την σκέπη των ΗΠΑ, εξηγούνται όλα. Παλιοί δεσμοί της οικογένειας Μητσοτάκη με τη Γερμανία, μαραίνονται. Όσο για τη λεγόμενη αξιωματική αντιπολίτευση, όσα λέει ο Τσίπρας ακούγονται ως θόρυβος μεταμεσονύκτιων περαστικών εν ευθυμία.
Ο Ερντογάν, απογοητευμένος και θυμωμένος, βρίζει και απειλεί, αλλά ποιος τον ακούει. Ο Ερντογάν δεν είναι εγγυητής σε απολύτως τίποτα στη Λιβύη, παρά τα όσα λένε μερικοί στη λιπόψυχη Αθήνα που τον γιγαντώνουν ως άλλοθι για εθνοκτόνες υποχωρήσεις. Μόνη εγγύηση –όχι για ειρήνευση, αλλά για παράταση της εμπόλεμης κρίσης– είναι η ισορροπία δυνάμεων των ισχυρών.
Ίσως η ένοπλη σύγκρουση Σάρατζ-Χαφτάρ να δώσει αφορμή για επέμβαση των Ευρωπαίων με πρόσχημα την ειρήνη, όπως π.χ. στη Γιουγκοσλαβία. Προφανώς γι’ αυτό βιάζεται ο Χαφτάρ να μπει στην Τρίπολη, και θα το πετύχει αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να του δώσουν την απαραίτητη βοήθεια – εκτός αν ο Τραμπ θέλει να δει τους Ευρωπαίους να βουλιάζουν στην ανικανότητά τους, σε ενός είδους Βιετνάμ.
Για όλους αυτούς τους λόγους η ανάμιξη της Ελλάδας δίνει ελπίδες και κρύβει παγίδες. Και από επωφελής μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις αν δεν εξασφαλιστούν εγγυήσεις.
Ο Ερντογάν, το επαναλαμβάνω για νιοστή φορά, προσκρούει στο ότι όσα ζητάει ανήκουν σε άλλους πιο ισχυρούς ή σε αδύναμους (Άσαντ) με ισχυρό προστάτη. Το πρόβλημά του είναι ότι ζητάει από τους Δυτικούς να παρανομήσουν (σε Κύπρο-Ελλάδα) για χάρη του, έχοντας όμως πουλήσει στον αντίπαλο αυτό που τον έκανε ελκυστικό ή και απαραίτητο στα μάτια τους: Δηλαδή το ότι η Τουρκία ήταν βάση κύκλωσης και επίθεσης κατά της Ρωσίας. Ο Ερντογάν αυξάνει τις πιθανότητες να ξυπνήσει απότομα και άσχημα.
Απόστολος Αποστολόπουλος
