Οι βομβαρδισμοί στη Δαμασκό ήταν κατά κοινή ομολογία μια σκέτη αποτυχία από στρατιωτική άποψη, αλλά είχαν ένα απροσδόκητο ανατρεπτικό αποτέλεσμα. Επανέφεραν στο προσκήνιο την προοπτική κυριαρχίας των δυο μεγάλων δυνάμεων, των ΗΠΑ και της Ρωσίας, και το διπολισμό. Οι άλλες Δυτικές δυνάμεις, συγκεκριμένα οι Άγγλοι και οι Γάλλοι, βρήκαν και τυπικά τη θέση που τους αξίζει: υπηρέτες των Αμερικανών. Οι Γερμανοί κρατήθηκαν μακριά (από τους βομβαρδισμούς) και από όλη αυτή τη θεατρική παράσταση βάζοντας υποθήκη (για τρίτη φορά…) για αυτόνομη παρουσία μελλοντικά. Ο Τραμπ θα πρέπει να αισθάνεται δικαιωμένος. Εξαρχής η διακηρυγμένη πρόθεσή του ήταν να τα βρει με τη Ρωσία. Ώστε να αντιμετωπίσει την Κίνα. Δικαιωμένος δεν σημαίνει νικητής. Απλώς έχει τώρα πιο ισχυρά επιχειρήματα έναντι των εσωτερικών του αντιπάλων.
Οι βομβαρδισμοί δικαίωσαν για μια ακόμα φορά τον στρατηγό Κλάουζεβιτς, που είχε πει ότι ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα.
Οι βομβαρδισμοί στρατιωτικά ήταν ένα μηδενικό αλλά πολιτικά εξυπηρέτησαν άριστα το στόχο. Και στόχος των συγκεκριμένων βομβαρδισμών ήταν:
- Να καθησυχάσουν τον Πούτιν ότι δεν επρόκειτο για μαζική επίθεση καταστροφής, κατάληψης της Συρίας, εξόντωσης ή ανατροπής του Άσαντ και εκδίωξης της Ρωσίας από την περιοχή, πράγμα που θα προκαλούσε πυρηνικό πόλεμο με πρωτοβουλία του ηγέτη του Κρεμλίνου.
- Να μην προκαλέσουν θύματα ή/και ζημίες, και αυτό να το κάνουν σαφές. Οι βομβαρδισμοί δεν είχαν στόχο να κάνουν επίδειξη στρατιωτικής ισχύος. Διότι όσο άσχετοι και ανίκανοι αν υποθέσουμε ότι είναι ΗΠΑ-Αγγλία και Γαλλία, είναι παράλογο να σκεφτούμε ότι δεν μπορούν να σκοτώσουν μερικούς στη Δαμασκό και δεν μπορούν να βρουν κάποιο εν ενεργεία εργοστάσιο να βομβαρδίσουν. Ακριβώς επειδή τίποτε από αυτά δεν έγινε, είναι πρόδηλο ότι η επιχείρηση σχεδιάστηκε έτσι ώστε να έχει αυτό το αποτέλεσμα: Να μην προσθέσει στην όξυνση. Δηλαδή έχουμε μια επιχείρηση σχεδιασμένη να αποτύχει στρατιωτικά αλλά να εντυπωσιάσει την φίλα προσκείμενη κοινή γνώμη και ταυτόχρονα να μεταδώσει ένα πολιτικό μήνυμα κατευνασμού στον αντίπαλο. Αν είναι έτσι, τότε η επιχείρηση ήταν άκρως επιτυχής και επακριβώς σχεδιασμένη.
Πολύ περισσότερο που για πλήρη εξασφάλιση αμέσως μετά τους βομβαρδισμούς ακολούθησαν διαβεβαιώσεις (κραυγαλέες) ότι δεν θα επαναληφθούν, για να μην υπάρξει η παραμικρή αμφιβολία για τις προθέσεις αποφυγής όξυνσης.
- Να σώσουν το γόητρο της Δύσης. Το πέτυχαν και αυτό, αφού οι βομβαρδισμοί είναι πραγματικό δεδομένο ενώ τα προηγούμενα είναι υποθέσεις και ερμηνείες. Όποιος πιστεύει τα ΜΜΕ (και δεν είναι λίγοι) και όποιος θέλει νίκη των Δυτικών (ούτε αυτοί είναι λίγοι) μπορεί να έχει την πεποίθηση ότι και πάλι η Δύση έκανε τη δουλειά της.
Αυτά, όμως, είναι μόνο η εισαγωγή στο κυρίως θέμα ότι δηλαδή:
- Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι ήταν σε αδυναμία να απαντήσουν στην απειλή Πούτιν ότι αν στριμωχτεί θα κάνει πυρηνικό πόλεμο. Φοβήθηκαν. Και επέλεξαν την πιο ήπια αντίδραση. Γαλλικά ιστολόγια υποστηρίζουν ότι ο Μακρόν ενημέρωσε τους Ρώσους προκαταβολικά για τους βομβαρδισμούς, ότι δηλαδή το γαλλικό κανάλι ήταν εν προκειμένω ο μεσολαβητής για αποφυγή μοιραίων παρεξηγήσεων.
- Η σχετική αναβάθμιση της Ρωσίας και η σχετική μείωση της ισχύος των ΗΠΑ τις έφερε εξ αντικειμένου σε μια ισορροπία, νέο στοιχείο στον ανταγωνισμό τους. Δημιουργήθηκαν από την περασμένη βδομάδα πολύ πιο ισχυρές συνθήκες που καθιστούν αναγκαία τη συνεννόησή τους. Επειδή η Ρωσία απόδειξε, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι ξέρει να διαπραγματευτεί με ακραίους όρους. Αυτούς που καταλαβαίνει η Δύση και ο κάθε αξιοπρεπής διαπραγματευτής.
Άνοιξε ο δρόμος, μακρύς και γεμάτος λακκούβες και νάρκες, για μια προσέγγιση έτσι ώστε να βρεθούν κάποιες αποδεκτές διέξοδοι στις εκκρεμότητες, από τη Συρία ως τη Β. Κορέα και την Ουκρανία. Αλλά και την Τουρκία. Τίποτε δεν είναι πιο λογικό από το να υποθέσουμε ότι ο Ερντογάν αποφάσισε να επισπεύσει τις εκλογές επειδή θέλει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει την περίπτωση να συνεννοηθούν ΗΠΑ και Ρωσία και αυτόν να τον έχουν για επιδόρπιο – όπως πριν από έναν αιώνα είχαν οι Άγγλοι τον Βενιζέλο. Κι αυτός εκλογές έκανε και ξέρουμε τη συνέχεια. Έχω ξαναγράψει –και δεν είμαι φυσικά ο μόνος– ότι αν Ρωσία-ΗΠΑ προσεγγίσουν, ένα θύμα θα είναι ο Ερντογάν.
Προσέγγιση ΗΠΑ-Ρωσίας δεν σημαίνει νέα Γιάλτα. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Σημαίνει απλώς ότι οι μεν έχουν λόγους να φοβούνται τους δε και τούμπαλιν.
Και άρα έχουν λόγους να φτάνουν σε συμβιβασμούς πριν καταλήξουν στις βόμβες αμοιβαίας καταστροφής. Σημαίνει επίσης ότι το «φιλοπόλεμο κόμμα» στις ΗΠΑ μπορεί να είναι, εν δυνάμει, το δεύτερο «θύμα» μετά τον Ερντογάν, εφόσον από τις ευνοϊκές συνθήκες για συνεννόηση περάσουμε σε πράξεις.
Ο τίτλος υπενθυμίζει τη συμμαχία («εγκάρδια συνεννόηση») Αγγλίας-Γαλλίας, μετέπειτα και των ΗΠΑ, εναντίον της Γερμανίας. Τίποτα δεν είναι το ίδιο αλλά μπαίνει στα υπόψη ότι η Γερμανία κράτησε αποστάσεις από τα δρώμενα. Τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα στον Α΄ Πόλεμο ήταν εξαρχής σαφή. Αλλά στον Β΄ Πόλεμο έγινε, ως γνωστόν, άγρια διπλωματική μάχη Ρωσίας και Αγγλογάλλων περί τη Γερμανία. Και η Τουρκία έχει δεσμούς με τη Γερμανία, αν και εσχάτως οι σχέσεις (αλλά όχι οι δεσμοί και τα συμφέροντα…) διέρχονται τρικυμίες.
Απόστολος Αποστολόπουλος
