Μαζί με τους νομάδες που έφτασαν στην κεντρική Ευρώπη από τις στέπες μεταξύ του Εύξεινου Πόντου και της Κασπία Θάλασσας, πριν από 4.800 έως 3.700 χρόνια, έφτασαν για πρώτη φορά στη Γηραιά Ήπειρο και τα βακτήρια της πανώλους (πανούκλας). Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν επιστήμονες του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Επιστήμη της Ιστορίας στη Λειψία. Στη μελέτη, για τις ανάγκες της οποίας αναλύθηκε γενετικό υλικό από 500 δόντια και οστά, συμμετείχε και η Ελληνίδα ερευνήτρια Μαρία Σπύρου.
Τα δόντια και τα οστά που αναλύθηκαν προέρχονταν από τη Γερμανία, τη Ρωσία, την Ουγγαρία, την Κροατία, τη Λιθουανία, την Εσθονία και τη Λετονία.
Σε έξι άτομα βρέθηκαν τα βακτήρια της πανώλους (Yersinia pestis) και αναλύθηκε πλήρως το γονιδίωμά τους. Η αρχαιογενετική ανάλυση δείχνει ότι η τρομερή λοιμώδης νόσος έφθασε πιθανότατα στην Ευρώπη στη διάρκεια της ύστερης Νεολιθικής Εποχής, αρκετές χιλιάδες χρόνια προτού καταγραφεί στην ιστορία η πρώτη επιδημία της. Τον 14ο αιώνα η πανούκλα, ή αλλιώς ο «Μαύρος Θάνατος», σκότωσε το 30-60% του μεσαιωνικού ευρωπαϊκού πληθυσμού.
Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Γιοχάνες Κράουζε διευθυντή του Τμήματος Αρχαιογενετικής του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ, δεν είναι ακόμη σίγουροι εάν οι νομάδες από τα εδάφη της σημερινής Ουκρανίας και Ρωσίας έφεραν μαζί τους το μικρόβιο μία ή περισσότερες φορές. Γνωρίζουν, ωστόσο, ότι το βακτήριο αφού έφτασε στην Ευρώπη επέστρεψε στην Κεντρική Ευρασία.
Ασαφές παραμένει ακόμα το πότε ακριβώς έγιναν οι μεταλλάξεις, ώστε το βακτήριο να μπορεί να προκαλεί επιδημίες μεγάλης κλίμακας. Οι ερευνητές, όπως αναφέρουν σε δημοσίευση που έκαναν στο περιοδικό βιολογίας Current Biology, δεν αποκλείουν ότι ήδη από την Εποχή του Λίθου αυτό ήταν δυνατό να συνέβη. Στο μέλλον, εξηγούν, σκοπεύουν να μελετήσουν περισσότερα γενετικά δείγματα από αρχαίους σκελετούς απ’ όλη την Ευρώπη.
