Την αρχαιότερη καταγεγραμμένη ηλιακή έκλειψη πιστεύουν ότι εντόπισαν Βρετανοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, που βασίστηκαν σε απόσπασμα βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης.
Και πότε έγινε αυτή; Στις 30 Οκτωβρίου 1207 π.Χ.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τον καθηγητή Κόλιν Χάμφρεϊς, σε άρθρο τους στην επιστημονική επιθεώρηση Astronomy & Geophysics της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας, προσδιόρισαν τη συγκεκριμένη ημερομηνία αξιοποιώντας απόσπασμα από το βιβλίο του Ιησού του Ναυή της Παλαιάς Διαθήκης. Εκεί αναφέρεται πως, καθώς οι Ισραηλίτες εισέβαλαν στη γη Χαναάν, ο Ήλιος και η Σελήνη ακινητοποιήθηκαν, ώσπου οι επιτιθέμενοι εξόντωσαν τους εχθρούς τους.
Σύμφωνα με τη Βίβλο, «και είπεν Ιησούς· στήτω ο ήλιος κατὰ Γαβαὼν και η σελήνη κατὰ φάραγγα Αιλών. Και έστη ο ήλιος και η σελήνη εν στάσει, έως ημύνατο ο Θεὸς τους εχθροὺς αυτών. Και έστη ο ήλιος κατὰ μέσον του ουρανού, ου προεπορεύετο εις δυσμὰς εις τέλος ημέρας μιας». Δηλαδή, «Είπε τότε ο Ιησούς προς τον Κύριον· “ας σταθεί ο ήλιος επάνω από την Γαβαών και η σελήνη επάνω από την κοιλάδα Αιλών”. Και πράγματι εστάθη ο ήλιος και έμεινεν εις την θέσιν της η σελήνη, μέχρις ότου ο Θεός απέκρουσε τελείως τους εχθρούς των Ισραηλιτών. Ο ήλιος εσταμάτησεν ακίνητος στο μέσον του ουρανού. Δεν επροχώρει προς δυσμάς επί μίαν ολόκληρον ημέραν».
(Φωτ.: NASA)
Ανατρέχοντας στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο, οι ερευνητές πρότειναν ως πιο σωστή την εναλλακτική ερμηνεία ότι τα δύο ουράνια σώματα απλώς έπαψαν να λάμπουν με τον συνηθισμένο τρόπο. Με αυτό το σκεπτικό, υποστήριξαν ότι επρόκειτο για ένα πραγματικό αστρονομικό φαινόμενο, μια ηλιακή έκλειψη.
Η ερμηνεία τους αυτή, όπως υποστηρίζουν, ενισχύεται από το ότι η εβραϊκή λέξη που μεταφράσθηκε «έμειναν ακίνητα», έχει την ίδια ρίζα με τη βαβυλωνιακή λέξη που χρησιμοποιείται στα αρχαία αστρονομικά κείμενα για να περιγράψει τις εκλείψεις.
Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιος επιστήμονας υποστήριξε ότι το συγκεκριμένο βιβλικό απόσπασμα παραπέμπει σε έκλειψη, είναι η πρώτη φορά που, μετά από υπολογισμούς, κάποιος εκτίμησε ότι η εν λόγω έκλειψη δεν ήταν μια ολική ή μερική έκλειψη, αλλά σχετικά ασυνήθιστη δακτυλιοειδής έκλειψη, δηλαδή σχηματίσθηκε ένα ηλιακό «δαχτυλίδι φωτιάς» γύρω από το σκοτεινό σώμα της Σελήνης. Τέτοιου είδους έκλειψη ορατή από την αρχαία Χαναάν (σημερινή περιοχή Ισραήλ και Παλαιστίνης), σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορούσε να έχει συμβεί μόνο το απόγευμα της 30ής Οκτωβρίου 1207 π.Χ.
Με δεδομένο ότι οι ηλιακές εκλείψεις χρησιμοποιούνται ως σταθερά σημεία στο χρόνο για τη χρονολόγηση διαφόρων συμβάντων, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η έκλειψη του 1207 π.Χ. βοηθά να χρονολογηθεί καλύτερα η βασιλεία του φαραώ Ραμσή του Μέγα και των διαδόχων του. Με βάση τις εκτιμήσεις τους, ο Ραμσής βασίλεψε από το 1276 έως το 1210 π.Χ (συν/πλην ένα έτος).
