Υπάρχει μια παράξενη σύμπτωση στον ελληνικό-βαλκανικό περίγυρο, άξια προσοχής. Από όλα τα Βαλκάνια, η Ελλάδα έχει προβληματικές σχέσεις και –κατά καιρούς– απειλείται, ή «απειλείται» από τρεις γειτονικές της χώρες των οποίων οι ηγέτες έχουν κάτι κοινό.
Στην Τουρκία προεδρεύει ο Ταγίπ Ερντογάν. Κατάγεται από ένα χωριό της Ριζούντας του Πόντου, το οποίο, ακόμη και σήμερα, λέγεται Ποταμιά. Στο χωριό αυτό το 98% των κατοίκων ήταν Έλληνες.
Στα Σκόπια, πρωθυπουργός είναι ο Νίκολα Γκρούεφσκι. Στο χωριό Αχλάδα της Φλώρινας υπάρχει ένα μνημείο Ηρώων. Σε περίοπτη θέση αναγράφεται το όνομα του παππού τού σημερινού πρωθυπουργού της γειτονικής χώρας, Νικόλαου Γρόιου.
Στην Αλβανία πρωθυπουργός είναι ο Έντι Ράμα. Η μητέρα του ήταν Ελληνίδα από την Κέρκυρα. Και με τις τρεις αυτές χώρες η Ελλάδα έχει προβληματικές σχέσεις. Με τις άλλες βαλκανικές χώρες τα πράγματα πηγαίνουν καλά.
Η εξέλιξη της βαλκανικής ιστορίας ήταν πολύπλοκη. Ίσως, ακόμη παραμένει.
Δεν ήσαν άμοιρες ευθυνών και οι ελληνικές κυβερνήσεις τις κρίσιμες περιόδους της Ιστορίας. Θα σας διηγηθώ ένα περιστατικό το οποίο μου αφηγήθηκε ο ίδιος ο πρωταγωνιστής του.
Την δεκαπενταετία, περίπου, που κάλυπτα τις βαλκανικές εξελίξεις, επισκεπτόμουν στα Σκόπια έναν «συγχωριανό» μου, ο οποίος λίγο πολύ ανήκε στην τοπική νομενκλατούρα και συνέβαλε σημαντικά στην παραχάραξη της Ιστορίας.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πηγή, ένα συνοικισμό της Αξιούπολης. Όταν κηρύχθηκε επιστράτευση στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Θοδωράκης, 16 χρονών τότε, πήγε να καταταγεί. Διακριτικά –είναι αλήθεια– τον έδιωξαν. Ο Θοδωράκης, ο οποίος τώρα δεν βρίσκεται εν ζωή, άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι τον θεωρούσαν κάτι διαφορετικό από τους άλλους. Και οι διεργασίες μέσα του ξεκίνησαν. Ο πρωταγωνιστής μας ήταν δίγλωσσος. Και η εμπειρία αυτή καταγράφηκε στη συνείδησή του.
Είναι πολύ σύνθετο πράγμα η άσκηση κρατικής πολιτικής, ιδίως στα Βαλκάνια. Γι αυτό, όταν βλέπω παιδικές επιλογές στην τοποθέτηση κρατικών αξιωματούχων, ανησυχώ. Και σήμερα η ανησυχία επιδεινώνεται, όχι μόνο στην οικονομία.
Παντελής Σαββίδης
