Τον περασμένο Μάιο ένα άρθρο στην εφημερίδα Ποντιακή γνώμη, που τυχαία διάβασε ένα άτομο από την ευρύτερη οικογένεια, ήταν η αφορμή για να βρούμε τους απογόνους της χαμένης αδερφής του πατέρα και παππού μας Νικόλαου Παλτόγλου. Ο Νικόλαος έχασε την αγαπημένη αδελφή του στον Πόντο και έμελλε σε εμάς, 100 χρόνια μετά, να ζήσουμε την επανένωση.
Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε όλα αυτά που έχουμε την τύχη να ζούμε από το καλοκαίρι μέχρι και τώρα.
Μετά από πολλές επαφές μέσω διαδικτύου, η πρώτη «πραγματική» συνάντηση έγινε στην Κωνσταντινούπολη όπου τέσσερα άτομα από εμάς βρέθηκαν στο σπίτι της εγγονής της Πελαγίας, Μινεβέρ Γιανάρ.
Το σπίτι ήταν κατάμεστο από συγγενείς, οι στιγμές συγκινητικές, δάκρυα χαράς και λόγια αγάπης – δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουμε αυτό που συνέβη εκείνη τη μέρα.
Οι επαφές συνεχίστηκαν με τη βοήθεια του διαδικτύου, μέχρι που ένα μήνυμα των αδελφών της Μινεβέρ, Αρσλάν Ντεμίρ και Νουράι Τσακίρ, ενάμιση μήνα μετά την πρώτη συνάντηση, το οποίο έλεγε ότι θα μας επισκεφτούν την επόμενη μέρα, μας γέμισε με χαρά και ανυπομονησία.
Οργανώσαμε ένα μικρό γλέντι υποδοχής στο χωριό του Νικόλα, το Ποντολίβαδο. Μας επισκέφτηκαν επτά άτομα από την οικογένεια, η ατμόσφαιρα ήταν φορτισμένη από τη συγκίνηση και κορυφαία στιγμή η εναπόθεση χώματος από τον τάφο της Πελαγίας στον τάφο των αδελφών της Νικόλα, Γιώργου και Δέσποινας. Εκείνη την ημέρα δόθηκε η υπόσχεση για την επόμενη συνάντηση τον Οκτώβριο, με στόχο να σμίξουμε όλοι μαζί και να συμπληρώσουμε το παζλ της επανασύνδεσης της οικογένειάς μας.
Σάββατο 17 Οκτωβρίου, στην Κεσσάνη της ανατολικής Θράκης, ορίστηκε το μεγάλο ραντεβού. Αφετηρία μας ήταν το Ποντολίβαδο, που για μας είχε μεγάλο συμβολισμό.
Με το λεωφορείο ξεκινήσαμε 43 άτομα, με σκοπό να συναντήσουμε τις ρίζες μας και να γίνουμε μια μεγάλη οικογένεια. Αυτή που είχε χωριστεί πριν από 100 χρόνια όταν η Πελαγία, κοριτσάκι, έμεινε πίσω στην Τουρκία.
Φτάσαμε πρώτοι στο μαγαζί Mira της Κεσσάνης που είχε οριστεί ως σημείο της συνάντησης. Ο σύζυγος της Μινεβέρ, o Ζέκι Γιανάρ, δεν θα μπορούσε να επιλέξει ιδανικότερο μέρος για την συνάντηση. Σιγά-σιγά άρχισαν να καταφθάνουν αυτοκίνητα γεμάτα συγγενείς.
Αυτό που ακολούθησε είναι πολύ δύσκολο να το περιγράψει κάποιος…
Συνολικά ήμασταν 110 άτομα. Μαζί μας είχαμε δύο μεταφραστές, καθώς και έναν συγγενή μας που γνώριζε αρκετά καλά τούρκικα, και μας διευκόλυναν στην επικοινωνία. Οι νεότεροι επικοινωνούσαν και στα αγγλικά.
Χωρίς αμφιβολία, ωστόσο, η καλύτερη επικοινωνία ήταν τα μάτια, η καρδιά, το συναίσθημα που ξεχείλιζε, οι σφιχτές παρατεταμένες αγκαλιές, τα πιασμένα χέρια. Για περίπου δύο ώρες, έξω στην αυλή του εστιατορίου, γνωριζόμασταν…
Τοιχοκολλήσαμε το γενεαλογικό μας δέντρο που φρόντισε να ετοιμάσει και να εκτυπώσει ο Νίκος Παλτόγλου, και μελετώντας το αντιληφθήκαμε ότι ο καθένας από εμάς αποτελούσε ένα ξεχωριστό κομμάτι στην ιστορία του άλλου. Η κάθε οικογένεια με φόντο την αφίσα του οικογενειακού μας δέντρου έβγαινε φωτογραφίες και συστηνόταν στους υπόλοιπους.
Στη συνέχεια καθίσαμε στα τραπέζια και τοποθετήσαμε σε ένα τραπέζι επάνω στην μικρή πίστα του μαγαζιού τις φωτογραφίες του Νικόλα, της Πελαγίας, του Ευθύμη (πατέρα της Πελαγίας), του Δημήτρη… ξέραμε ότι όλοι τους ήταν εκεί, μαζί μας.
Αφού φάγαμε, το λόγο πήρε ο Κώστας Παλτόγλου για να κάνει την παράδοση των αναμνηστικών που είχαμε ετοιμάσει, έναν για τον καθέναν. Οι πήλινες κρεμαστές πλακέτες απεικονίζουν ένα δέντρο, οι ρίζες τους είναι δυο χέρια που κρατάνε όλο το δέντρο και επάνω στο δέντρο υπάρχει μια πεταλούδα· αναφορά σε κάτι που έλεγε ο Νικόλας, ότι η αδελφή του η Πελαγία ήταν σαν πεταλουδίτσα!
Κάτω από το δέντρο υπάρχει στα τουρκικά και τα ελληνικά η επιγραφή: «Διαφορετικές ζωές, κοινές ρίζες». Τις πλακέτες κατασκεύασαν οι αγαπημένοι μας αγγειοπλάστες Μιχάλης και η Έρη Παλτόγλου .
Στη συνέχεια το λόγο πήρε η Μινεβέρ, η οποία με την βοήθεια του μεταφραστή Μιχάλη Καλλιμίδη μας διάβασε ένα κείμενο και κατάφερε να μας συγκινήσει όλους με τα υπέροχα λόγια καρδιάς, γεμάτα αγάπη και αλήθειες.
Μετά, κάθε παιδί της Πελαγίας και κάποια εγγόνια παρέδωσαν σε κάθε παιδί του Νικόλα, της Δέσποινας και του Γιώργου που βρίσκονταν εκεί, μια σακούλα με τοπικά προϊόντα. Ακολούθησε χορός, τραγούδια, φιλιά, αγκαλιές, υποσχέσεις.
Η ώρα πέρασε γρήγορα και έπρεπε να πάρουμε το δρόμο του γυρισμού. Συγκεντρωθήκαμε όλοι στην αυλή και σχηματίσαμε δυο σειρές.
Εμείς που βρισκόμασταν στη σειρά της «Ελλάδας» περνούσαμε μπροστά από τη σειρά της «Τουρκίας» και αποχαιρετούσαμε με αγκαλιές και φιλιά έναν προς έναν.
Μπήκαμε στο λεωφορείο και από κάτω οι συγγενείς μάς ακολουθούσαν όλοι μαζί για μερικά μέτρα. Αξέχαστη εικόνα που θα μείνει χαραγμένη στο μυαλό μας, μαζί με όλα αυτά που είχαμε την τύχη να ζήσουμε.
Νιώθουμε ευλογημένοι που το ζήσαμε όλο αυτό, και γεμάτοι στην ψυχή. Ίσως για κάποιους να ακούγεται υπερβολικό, αλλά ποιος πιστεύει ότι δεν είναι υπερβολικό το να σε ξεριζώνουν από την οικογένειά σου 10 χρόνων κοριτσάκι και να προσπαθείς σε όλη σου τη ζωή να κρατήσεις στη μνήμη σου μυρωδιές, εικόνες και λέξεις από την παλιά σου ζωή;
Ποιος πιστεύει ότι δεν είναι υπερβολικό το να χάνεις την αγαπημένη σου αδερφή με τον χειρότερο τρόπο και να μη μαθαίνεις νέα της ποτέ, να σκέφτεσαι ότι ίσως θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά τα πράγματα αν έφτανες λίγο νωρίτερα;
Μέσα από αυτούς τους μοναδικούς, τους πραγματικά καταπληκτικούς ανθρώπους, καταφέραμε να νιώσουμε τη θεία και γιαγιά μας Πελαγία.
Όσοι βρεθήκαμε εκεί, νιώσαμε ένα κομμάτι της ιστορίας των παππούδων μας. Ήταν τιμή μας και χρέος στους Πόντιους προγόνους μας. Ήταν το καλύτερο μνημόσυνο που μπορούσαμε να κάνουμε στη μνήμη των: Δημητρού, Σουλτάνας, Κωστή, Ευθύμη, Ησαΐας, Νικόλα, Πελαγίας, Δημητρού, Δέσποινας, Γιώργου, Σαμπάν. Ας αναπαύονται εν ειρήνη.
Τριάντα χρόνια μετά το θάνατό της, αυτή η γυναίκα ένωσε δύο οικογένειες!
Δώσαμε υπόσχεση για την επόμενη συνάντηση μας στα παρχάρια του Πόντου, στα πάτρια εδάφη. Η οικογένειά μας μεγάλωσε και δυνάμωσε από υπέροχους ανθρώπους για τους οποίους είμαστε πολύ περήφανοι και τους ευχαριστούμε από καρδιάς.
Κείμενο: Κική Τοματζίδου
(εγγονή του Νικόλα, αδελφού της Πελαγίας Παλτόγλου – Λουτφιγιέ Ντεμίρ)
