Ακαδημαϊκός δάσκαλος, απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής, σπουδαίο πνεύμα
ο Κωνσταντινουπολίτης Νεοκλής Σαρρής, έφυγε σαν σήμερα πριν από τρία χρόνια.
Στη μνήμη του ο –και φοιτητής του– Θεοφάνης Μαλκίδης* γράφει:
Αγαπητέ μου Νεοκλή,
Υπήρξα ένας από τους χιλιάδες φοιτητές σου και συνδέθηκα μαζί σου, όπως άλλωστε το συνήθιζες, γιατί έτσι ήταν η παιδεία σου, με δεσμούς (εκ)παίδευσης, εκτίμησης και φιλίας.
Είναι πολλές οι στιγμές που πραγματοποιήσαμε συζητήσεις για απλά και σύνθετα ζητήματα που απασχολούν κάθε άνθρωπο και Έλληνα. Οι ώρες που πέρασα μαζί σου μου άνοιξαν έναν διαφορετικό κόσμο σκέψης, λόγου και έργου. Τα χαρακτηριστικά σου αναλλοίωτα – ελληνικά, ρωμαίικα, οικουμενικά, του Γένους μας.
Με στήριξες, με βοήθησες, μου έδωσες τα εφόδια να κατανοήσω πολλά από αυτά που ο ίδιος και πρώτος είχες μιλήσει και γράψει στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Είναι βέβαιο ότι στη ζωή κάθε ανθρώπου η γνωριμία με ορισμένους συνανθρώπους του έχει σαν αποτέλεσμα να αλλάξει την πορεία του. Διαμορφώνεται μια νέα στάση ζωής και αναδεικνύεται λόγος και πράξη που μέχρι πρότινος ούτε καν είχε σκεφτεί η ανθρώπινη οντότητα. Και από τότε φανερώνεται ένας άλλος κόσμος και ο σπόρος βγάζει καρπούς.
Για μένα είσαι ένας από τους ανθρώπους που άλλαξαν τη ζωή μου, με τους οποίους άνοιξε μια νέα πραγματικότητα ιδεών και πολιτισμού, πολιτικής και ανθρώπινης δραστηριότητας. Η γνωριμία με σένα, με τον Κωνσταντινουπολίτη δάσκαλο στα αμφιθέατρα, στις αίθουσες εκδηλώσεων, όπου πολλές φορές αξιώθηκα να μιλήσουμε μαζί σε κοινές επιστημονικές και άλλες συναντήσεις, σε ανθρώπινες και φιλικές στιγμές, μου έδωσε τη δυνατότητα να κατανοήσω πολλά από τα ζητήματα που απασχόλησαν και απασχολούν τους Έλληνες και τις Ελληνίδες εδώ και αιώνες. Η Κωνσταντινούπολη, η Ίμβρος και η Τένεδος, η Μικρά Ασία, η Θράκη, ο Πόντος και η Καππαδοκία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Οθωμανικό κράτος και η Τουρκία, η Γενοκτονία και η αναγνώριση, η ελληνική κοινωνία και η συνέχεια του Ελληνισμού.
Για καθένα από τα παραπάνω θέματα είχες ολοκληρωμένη, τεκμηριωμένη, εμπεριστατωμένη άποψη και θέση, αλλά ταυτόχρονα άκουγες όπως όφειλε και οφείλει να κάνει κάθε επιστήμονας και άνθρωπος του μεγέθους σου.
Η επιστημονική σου κατάρτιση συνδυαζόταν με βαθιά ανθρώπινα και ελληνικά συναισθήματα. Πολλά από αυτά βεβαίως, που ανέδειξες τουλάχιστον στην Ελλάδα, δεν έτυχαν ανάλογης αποδοχής της βαρύτητας και της σπουδαιότητας που τους είχες προσδώσει. Τι γίνεται άλλωστε σ’ αυτόν εδώ τον τόπο γνωστό και αποδεκτό στην ώρα του;
Ιδιαίτερα σε ό,τι έχει σχέση με την Τουρκία, αποτέλεσες τον επιστήμονα και κυρίως τον άνθρωπο εκείνο που συνέβαλε με μοναδικό τρόπο ώστε η γνώση για τη γειτονική χώρα να γίνει επιστήμη. Η Τουρκολογία στην Ελλάδα σού οφείλει πολλά, όπως σου οφείλει πολλά και η μεγάλη κοινότητα των Κωνσταντινουπολιτών, για την οποία και στην οποία ήσουν ο πρωταγωνιστής. Το φανερώνουν οι συνεχείς μνημονεύσεις της παρουσίας σου σε εκδηλώσεις και αλλού. Ακόμη λένε και γράφουν και θα λένε και θα γράφουν: «αυτό έλεγε ο Σαρρής» ή «έτσι έπραττε ο Σαρρής».
Η αναγνώριση του ανθρώπου και δασκάλου, όπως εσύ Νεοκλή Σαρρή, πέρασε από πολλές διακυμάνσεις και εμπόδια. Σήμερα πλέον είναι διαπιστωμένο ότι η εκτίμηση στο πρόσωπό σου είναι πιο ολοκληρωμένη στον πυρήνα του ελληνικού λαού και στους στρατιωτικούς και πολιτικούς κύκλους της Τουρκίας, παρά στην ελλαδική ομάδα που χρησιμοποιεί λαθραία τον τίτλο «ελίτ».
Τα κείμενα, οι παρεμβάσεις και η δραστηριότητά σου έβαλαν το στίγμα τους σε πολλά κομμάτια της επιστημονικής και πολιτικής ανάλυσης για τεράστια ζητήματα που αφορούν τον Ελληνισμό. Είναι όμως χαρακτηριστικό των ανθρώπων της εμβέλειας όπως η δική σου, η αποδοχή να έρχεται όχι από ομάδες και προσωπικότητες του συστήματος και του καθεστώτος, αλλά από το λαό. Την πρωτογενή πηγή Δικαίου και Αντικειμενικότητας.
Ήταν ευλογία η γνωριμία μου με σένα Νεοκλή Σαρρή και η σχέση που αναπτύχθηκε. Είναι αναρίθμητες οι ώρες διδασκαλίες σε συλλογικό και προσωπικό επίπεδο –πέρα από το αμφιθέατρο υπήρχε και το ανοιχτό γραφείο– που αφιέρωσες για να μεταδώσεις τις ιδέες σου και τις γνώσεις σου. Η σχέση ήταν βαθιά, ανθρώπινη, με σεβασμό και αγάπη. Όπως πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να είναι κάθε ανθρώπινη σχέση, και κυρίως μεταξύ δασκάλου και μαθητή.
Εύχομαι οι φοιτητές σου, οι αμέτρητοι Έλληνες και Ελληνίδες που σε παρακολούθησαν στο αμφιθέατρο και σε αίθουσες, μιλώντας για την Τουρκία, την Κωνσταντινούπολη, τη Θράκη, τη Γενοκτονία, και μια σειρά από άλλα ζητήματα που καθόρισαν την ελληνική ιστορία και κοινωνία, να ακολουθήσουν τη στάση και την πορεία ζωής που είχες. Ειλικρίνειας, ευθύτητας, ανθρωπισμού, γνώσης, μετριοφροσύνης και σεμνότητας, ταπεινότητας και ήθους.
Αγαπητέ Νεοκλή σε ευχαριστούμε για όλα αυτά που μας προσέφερες, σε ευχαριστώ για όσα μου έμαθες.
Ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή σου και να χαρίσει παρηγοριά στην υπέροχη οικογένειά σου, η οποία σε αγαπά χωρίς όρια και προσεύχεται για σένα.
Καλή αντάμωση και Καλή Ανάσταση.
*Ο Θεοφάνης Μαλκίδης είναι Διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών, μέλος της Διεθνούς Ένωσης
Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών. Το κείμενo αναδημοσιεύεται από το προσωπικό του ιστολόγιο malkidis.blogspot.gr
