Ο Ελληνικός Στρατός στη Μικρά Ασία: Βίντεο-ντοκουμέντο για πρώτη φορά στη δημοσιότητα

Η ασπρόμαυρη βωβή ταινία δείχνει την προετοιμασία και τις επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού στη Μικρά Ασία το 1920 και το 1921. Τα πλάνα έχουν τραβηχτεί στις περιοχές του Σαγγάριου, της Κιουτάχειας και του Εσκίσεχιρ από τις αρχές Ιουνίου του 1920 μέχρι και τις αρχές Αυγούστου του 1921.

Με αυτό το ντοκουμέντο το Αρχείο της ΕΡΤ τιμά τη σημερινή Διεθνή Ημέρα Αρχείων, 100 χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται αποσπάσματα από το σπάνιο και ιστορικό φιλμ της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού – χρειάστηκαν μήνες για να γίνει η αποκατάσταση  από το Εργαστήριο ψηφιοποίησης κινηματογραφικού φιλμ του Αρχείου της ΕΡΤ.

«Το φιλμ περιλαμβάνει τη στιγμή που οι επιτυχίες βρίσκονται στην κορύφωσή τους. Μετά την εκστρατεία στον Σαγγάριο θα αρχίσει να κάμπτεται και το επιχειρησιακό και το ηθικό δυναμικό της στρατιάς», επισημαίνει ο υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη Τάσος Σακελλαρόπουλος.

Στο απόσπασμα περιλαμβάνονται πλάνα ιστορικής σημασίας που αφορούν την επίθεση πέρα από τον ποταμό, αλλά και σπάνια πλάνα από την Κιουτάχεια, το Εσκίσεχιρ και την Προύσα της συγκεκριμένης περιόδου.

Ιστορικό πλαίσιο

Από τις αρχές Ιουνίου 1920 ο ελληνικός στρατός προέλαυνε έξω από τη ζώνη ελέγχου της Σμύρνης. Τον Οκτώβριο του 1920 ο Ελευθέριος Βενιζέλος έχασε τις εκλογές και η νέα κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη επανάφερε τον βασιλιά Κωνσταντίνο.

Μέχρι τον Οκτώβριο του 1920 οι ελληνικές δυνάμεις είχαν καταλάβει την Πάνορμο και τα Μουδανιά και έως το τέλος του ίδιου μήνα τη γραμμή Νικομήδεια-Προύσα-Ουσάκ.

Οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν και με την αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας και μέχρι τις 28 Δεκεμβρίου οι τουρκικές δυνάμεις  είχαν απωθηθεί προς το Εσκίσεχιρ. Το Αφιόν-Καραχισάρ καταλήφθηκε στις 30 Ιουνίου 1921, η Κιουτάχεια στις 4 Ιουλίου και το Εσκίσεχιρ στις 8 Ιουλίου, παρά τη σθεναρή αντίσταση.

Η ελληνική ηγεσία αποφάσισε την προέλαση του ελληνικού στρατού με αντικειμενικό σκοπό την κατάληψη της Άγκυρας. Την 1 Αυγούστου 120.000 άνδρες διέσχιζαν την Αλμυρή Έρημο και στις 8 Αυγούστου πέρασαν τον Σαγγάριο.