Δεκατέσσερα ποιήματα-θησαυροί στην ποντιακή διάλεκτο, στίχοι που έβγαλε από την ψυχή του ο λαϊκός Πόντιος ποιητής Μίμης (Θεόδωρος) Τσελεπίδης· είναι ο δικός του φόρος τιμής στους γονείς του, στα θύματα της Γενοκτονίας, σ’ όλους τους ξεριζωμένους Ποντίους, στον τόπο καταγωγής του τη Χάρσερα της Αργυρούπολης, καθώς και σε άλλα αγαπημένα του πρόσωπα. Αυτούς τους στίχους μελοποίησε και θα κυκλοφορήσει σε CD ο λυράρης και καθηγητής λύρας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Αλέξης Στεφανίδης.
Στο τραγούδι ο ίδιος ο 89χρονος, ο οποίος με μεγάλη συγκίνηση και με πολλές διακοπές στις ηχογραφήσεις, αφού συχνά δεν μπορούσε να κρατήσει τα δάκρυά του, απέδωσε τα ποιήματά του καταθέτοντας την πλημμυρισμένη από μνήμες και συναισθήματα ψυχή του.
Πρόκειται για ένα όνειρο ζωής του παππού Μίμη από την Αγροσυκιά Πέλλας, ο οποίος έχει γράψει στη ζωή του περισσότερα από 500 ποιήματα στην ποντιακή διάλεκτο, αλλά ποτέ δεν είδε να κυκλοφορεί μια ολοκληρωμένη μουσική δουλειά με δικούς του στίχους.
Το όνειρό του πραγματοποιεί τώρα ο Αλέξης Στεφανίδης, ο οποίος εδώ και καιρό ήθελε να αποδώσει ένα μουσικό φόρο τιμής στο «θείο» του –όπως τον αποκαλεί τον Μίμη–, πριν εκείνος κλείσει τα μάτια του.
Μαζί με το CD θα κυκλοφορεί και ένα βιβλίο, στο οποίο θα παρατίθενται, μεταξύ άλλων, στοιχεία για τη ζωή του Μίμη Τσελεπίδη, ιστορικά στοιχεία για τον Πόντο και τη Χάρσερα και βεβαίως οι στίχοι των 14 τραγουδιών.
Το pontosnews.gr ταξίδεψε μέχρι την Αγριοσυκιά παρέα με τον Αλέξη Στεφανίδη, για να συναντήσει τον Μίμη Τσελεπίδη.
«Καρδίας αναστέναγμαν»
Καρδίας αναστέναγμαν» είναι ο τίτλος του υπό έκδοση CD, το οποίο θα περιλαμβάνει 14 τραγούδια από τα περίπου 45 που μελοποιήθηκαν.
«Πρωτίστως με ενδιαφέρει να σωθεί η παράδοση, να διατηρήσουμε την ποντιακή μουσική όπως ακριβώς την κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας, χωρίς νεοτεριστικές προσμίξεις. Αυτό ακριβώς θέλαμε να βγάλουμε με τον θείο τον Μίμη.
»Να το ακούει κάποιος και να αισθάνεται ότι βρίσκεται στα παρχάρια του Πόντου.
»Εδώ και τέσσερα-πέντε χρόνια ξεκινήσαμε τις ηχογραφήσεις σε στούντιο της Θεσσαλονίκης με τη φωνή του θείου. Χρησιμοποίησα παραδοσιακούς ποντιακούς ρυθμούς και επιμελήθηκα τα τραγούδια που έγιναν με τους στίχους του. Τα 14 από τα τραγούδια που ετοιμάσαμε αποφασίσαμε να τα κυκλοφορήσουμε σε CD.
»Εκεί ο θείος Μίμης συνειδητοποίησε τι ακριβώς κάναμε. Ήρθε “πρόσωπο με πρόσωπο” με τους γονείς του και τις μνήμες του. Ήταν πολύ συγκινημένος, συχνά έκλαιγε και πολλές φορές αναγκαστήκαμε να σταματήσουμε την ηχογράφηση. Του έλεγα: “Σφίξε την καρδιά σου, πρέπει να το ολοκληρώσουμε”. Τελικά τα καταφέραμε», λέει ο Αλέξης Στεφανίδης.
Αν και το υλικό που ηχογραφήθηκε μπορεί να γεμίσει τέσσερα CD, επειδή η έκδοση και κυκλοφορία θα απαιτούσε χιλιάδες ευρώ οι Μίμης Τσελεπίδης και Αλέξης Στεφανίδης αποφάσισαν τελικά να περιοριστούν στο ένα.
«Έφαγα περίπου δύο χρόνια προκειμένου να αποφασίσω ποια κομμάτια θα συμπεριληφθούν στο CD. Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με ανθρώπους που μπορούν να βοηθήσουν οικονομικά στην έκδοσή του. Ωστόσο, ακόμα κι αν δεν βρεθεί κάποιος να συνεισφέρει οικονομικά έχω αποφασίσει να το εκδώσω με δικά μου χρήματα. Θέλω να βρίσκεται στη ζωή ο θείος Μίμης όταν κυκλοφορήσει το CD και να είναι παρών στην παρουσίασή του», τονίζει ο Αλέξης Στεφανίδης.
Το βιβλίο
Το βιβλίο που θα συνοδεύει το CD περιλαμβάνει προλόγους επιστημόνων και γνωστών ανθρώπων στο χώρο του ποντιακού ελληνισμού, ιστορικά στοιχεία για τη Χάρσερα καθώς και για την πασίγνωστη μονή της, του Αγίου Γεωργίου Χαλιναρά, όπως και στοιχεία για την εικόνα του αγίου.
Επίσης, έχουν συμπεριληφθεί στοιχεία για την Αγροσυκιά Πέλλας, τόπος γέννησης του Μίμη Τσελεπίδη, καθώς και για την εγκατάσταση των Ποντίων προσφύγων στο χωριό.
Ο αναγνώστης θα μπορεί να διαβάσει και ποιήματα του Μίμη Τσελεπίδη, τους στίχους των 14 τραγουδιών στην ποντιακή και τη νεοελληνική διάλεκτο, χειρόγραφα του στιχουργού. Τη φιλολογική επιμέλεια των κειμένων έχει αναλάβει ο Παύλος Ιντζές.
Τέλος, το βιβλίο, το οποίο θα υπάρχει και σε ψηφιακή μορφή, θα είναι διανθισμένο με πολλές φωτογραφίες της Θωμαΐδας Κιζιρίδου, η οποία έχει γράψει και τις σχετικές λεζάντες.
Γράφει στίχους από 12 ετών
Μετά την παρέλαση της 20ής Οκτωβρίου 1945 στα Γιαννιτσά για την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους –στην οποία συμμετείχε ως μαθητής Γυμνασίου– έγραψε τους πρώτους στίχους του ο Μίμης Τσελεπίδης.
Λίγες ημέρες νωρίτερα είχε κλείσει τα 12 χρόνια του, αφού γεννήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1933 στην Αγροσυκιά Πέλλας από ποντιακής καταγωγής γονείς.
«Για πρώτη φορά συμμετείχα σε μία παρέλαση και ήμουν πολύ χαρούμενος και συγκινημένος. Ως παιδί έβλεπα με περηφάνια και εντυπωσιασμένος τον κόσμο να μας χειροκροτεί. Θυμάμαι ότι ο κόσμος δεν έφευγε, ούτε όταν ολοκληρώθηκε η παρέλαση.
»Σε μια στιγμή άκουσα τον ήχο της ποντιακής λύρας και είδα συγκεντρωμένους σε ένα σημείο. Ήταν περίπου 20-30 άτομα, μεταξύ των οποίων διέκρινα τον πατέρα μου, τον θείο μου και άλλους συγχωριανούς μου να χορεύουν ποντιακούς χορούς. Γι’ αυτές τις εικόνες, για το χορό, τους χορευτές και τα συναισθήματα που ένιωσα έγραψα τους πρώτους μου στίχους», σημειώνει στο pontosnews.gr ο Μίμης Τσελεπίδης.
Στη μακρά ζωή του έγραψε πάνω από 500 ποιήματα, τα περισσότερα από τα οποία, όπως λέει, από το 1984 και έπειτα, μετά από το χαμό της πρώτης γυναίκας του, Μαρίας.
Το περασμένο καλοκαίρι έγραψε σειρά στίχων για τη Γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού, ενώ το τελευταίο ποίημά του σκάρωσε με αφορμή τον πνιγμό φίλο του σε παραλία της Χαλκιδικής πριν από λίγους μήνες.
«Στίχους έγραψα για τους γονείς μου, τους δικούς μου ανθρώπους, τα βιώματά μου, την ίδια μου τη ζωή. Τους περισσότερους έγραψα για τον Πόντο, τη Γενοκτονία των ανθρώπων μας, τους ξεριζωμένους προγόνους μας, αυτούς που χάθηκαν στα δραματικά γεγονότα εκείνης της εποχής.
»Τα κράτησα στην ψυχή μου ακούγοντας διηγήσεις από πρόσφυγες που ήρθαν από τη Χάρσερα. Ήρθαν ξυπόλητοι, με τα παιδιά τους στην αγκαλιά και στις πλάτες τους και αφού πρώτα περπάτησαν τέσσερις ημέρες μέχρι την Τραπεζούντα. Πολλές λεπτομέρειες μου διηγήθηκε μια γιαγιά το 1975. Βέβαια, έγραψα και αρκετά στιχάκια για τη Χάρσερα.
»Τώρα μελοποίησε ποιήματά μου ο Αλέξης και είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό. Είναι η πρώτη φορά που στίχοι μου γίνονται τραγούδια. Αισθάνομαι ότι αποδίδεται τιμή στους γονείς μου και στους δικούς μας ανθρώπους που χάθηκαν κατά τη γενοκτονία και τον ξεριζωμό», τονίζει ο Μίμης Τσελεπίδης, σημειώνοντας ότι οι στίχοι που αγαπάει περισσότερο είναι αυτοί για τη Χάρσερα.
Ο μητροπολίτης Δράμας και ο Προφήτης Ηλίας
Σχέσεις αγάπης συνδέουν τον Μίμη Τσελεπίδη με τον ποντιακής καταγωγής και γνωστό για τους αγώνες του υπέρ της δικαίωσης των αιτημάτων του ποντιακού ελληνισμού μητροπολίτη Δράμας Παύλο. Όπως λέει, με τον σεβασμιώτατο γνωρίστηκε πριν από περίπου 10 χρόνια, στο πλαίσιο ενός μνημοσύνου στη Δράμα για τον προσφυγικό ελληνισμό.
«Του έδωσα δύο ποιήματά μου και εκείνος μετά από λίγο καιρό μου έστειλε ένα βιβλίο για τη Χάρσερα. Κάποια στιγμή αργότερα τον παρακάλεσα να μου στείλει άλλα πέντε βιβλία για τον τόπο καταγωγής μου, προκειμένου να τα δώσω σε φίλους και συγχωριανούς, και εκείνος μου έστειλε δέκα. Τον ρώτησα πόσο στοιχίζουν και εκείνος απάντησε να δώσω τα χρήματα όπου θέλω, υποσχόμενος ότι θα μου στείλει και άλλα βιβλία», λέει με χαμόγελο ο Μίμης Τσελεπίδης.
Όνειρο του στιχουργού από παιδί –αλλά και πολλών άλλων συγχωριανών του– ήταν και παραμένει να ανιστορηθεί στην Αγροσυκιά η Μονή του Αγίου Γεωργίου Χαλιναρά. Κάτι τέτοιο ακόμα δεν έχει επιτευχθεί και επειδή πρόκειται για δύσκολο και κοστοβόρο επίτευγμα ο Μίμης Τσελεπίδης από νέος ακόμα έβαλε στόχο να χτίσει μία εκκλησία αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία, σε περίβλεπτο και ψηλό σημείο.
«Ήταν κάτι που το είχα υποσχεθεί στην πρώτη γυναίκα μου και ξεκίνησα με πολλή αγάπη την κατασκευή της εκκλησίας το 1986 μαζί με φίλους μου. Εμείς δουλεύαμε για να γίνει ο ναός και να στεγαστεί σε αυτόν η εικόνα του Προφήτη Ηλία, την οποία έφεραν οι πρόγονοί μας από το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Χαλιναρά από την πατρίδα μας τη Χάρσερα», σημειώνει ο Μίμης Τσελεπίδης.
Αποστολή στην Πέλλα: Ρωμανός Κοντογιαννίδης – Φίλιππος Φασούλας.
