Οι αφερέγγυοι Αμερικανοί και οι αφελείς των Αθηνών

Αν ο Ερντογάν βγει ενισχυμένος από την συριακή επιχείρηση, ο επόμενος σταθμός των προκλήσεών του θα είναι η κυπριακή ΑΟΖ. Δηλαδή, η Κύπρος και η Ελλάδα.

Στην Ελλάδα, ολόκληρο το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα ήταν σαθρό. Tο πολιτικό προσωπικό άφησε τη χώρα εκτεθειμένη. Στρατιωτικά, οικονομικά, αλλά και από άποψη ηθικού κοινωνίας και στρατού. Η αποδόμηση έχει οδηγήσει τη χώρα στα άκρα.

Η Ελλάδα, όμως, αντιμετωπίζει υπαρκτή απειλή από την Τουρκία. Και οι πολιτικοί της προστρέχουν ικέτες δεξιά και αριστερά εξευτελίζοντάς την.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα προσέφερε στην Ελλάδα εγγυήσεις ασφαλείας που άφησαν ικανοποιημένη την πολιτική ηγεσία. Πράγματι, οι εγγυήσεις είναι ενδιαφέρουσες ως προς το περιεχόμενό τους. Το ερώτημα είναι άλλο: ποιος διαβεβαιοί ότι οι προφορικές εγγυήσεις θα τηρηθούν; (Το ερώτημα ισχύει και για τις γραπτές εγγυήσεις.)

Ακόμη και αν ο αμερικανός ΥΠΕΞ θελήσει να τηρήσει το λόγο του, υπάρχει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, μια ατυχής, για την υπερδύναμη, περίπτωση, που με ένα τηλεφώνημα του Ερντογάν μπορεί να αλλάξει άποψη, και ό,τι παρείχε ως εγγύηση ο Πομπέο να αποτελέσει παρελθόν.

Η περίπτωση των Κούρδων, στους οποίους οι ΗΠΑ υπόσχονται και εντέλει πωλούν εδώ και 50 χρόνια, πρέπει να αποτελέσει καθοριστικό μάθημα για τους διαμορφωτές της ελληνικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Το διαχρονικό μάθημα από τις ΗΠΑ είναι ότι δεν μπορεί να τις έχει κανείς εμπιστοσύνη. Ενδεχομένως, για ζητήματα που αφορούν αποκλειστικά και μόνο δικά τους συμφέροντα να δείξουν ενδιαφέρον. Όπως για παράδειγμα η γεώτρηση της EXON στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Εκεί, πράγματι, οι Τούρκοι δεν τόλμησαν να κάνουν τίποτε. Αλλά μέχρι εκεί.

Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε καθοδική πορεία ως υπερδύναμη. Μπορεί να τοποθετούνται ακόμη στην κορυφή, αλλά δεν είναι πια μόνες. Και να θέλουν, δεν μπορούν να ελέγξουν τις παγκόσμιες εξελίξεις.

Φαντάζομαι τα έχουν αυτά υπόψη τους στην Αθήνα και θα διαμορφώσουν καταλλήλως την πολιτική τους. Όλα τα αυγά όχι σε ένα καλάθι.

Η μόνη ελπίδα για την περιοχή είναι να ηττηθεί ο Ερντογάν στο συριακό μέτωπο. Πολλά θα αλλάξουν. Αλλά κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε σοβαρά για την εισβολή.

Το θέμα όμως εστιάζεται, πέραν του Ερντογάν, και στις ΗΠΑ. Ποιο είναι το μέλλον της ανθρωπότητας με έναν πρόεδρο όπως ο Τραμπ;

Ο διακεκριμένος Αμερικανός δημοσιογράφος Τζιμ Χόκλαντ έγραψε στην εφημερίδα The Washington Post πως ο Τραμπ δεν έχει καμιά εξωτερική πολιτική. Και δεν τον ενδιαφέρει καθόλου αν οι κινήσεις του στη Συρία ευνοήσουν τον Άσαντ η τον Πούτιν και καταδικάσουν τους συμμάχους των ΗΠΑ Κούρδους. Ενδιαφέρεται μόνο για την επανεκλογή του. Όλες του οι κινήσεις εκεί αποβλέπουν.

Μια ολόκληρη υπερδύναμη κρέμεται από έναν και μόνο άνθρωπο, και το ερώτημα είναι τι γίνεται αν ο άνθρωπος αυτός παρουσιάζει γενικότερα και ειδικότερα προβλήματα.

Πώς μπορεί να ανατρέπει ισορροπίες που επιτεύχθηκαν με αίμα για να ικανοποιήσει απλώς τα σχέδια επανεκλογής του; Τόσο μετέωρες είναι οι ΗΠΑ σε ό,τι αφορά τον παγκόσμιο ρόλο τους;

Πριν από λίγες ημέρες το Reuters μετέδωσε –όχι τυχαία– μια είδηση σύμφωνα με την οποία ο Αμερικανός στρατηγός John Hyten, υπεύθυνος για το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο, δήλωσε πως θα αντισταθεί στον πρόεδρο Τραμπ αν του ζητήσει κάτι παράνομο. Δήλωση που προσπαθεί να καθησυχάσει κέντρα που φαίνεται να ανησυχούν για τη συμπεριφορά των ΗΠΑ στο διεθνές περιβάλλον.

Ένα ακόμα ζήτημα, που αφορά και την Ελλάδα, έχει να κάνει με την ανασφάλεια που νιώθει ήδη το Ισραήλ.

Όπως έγραψε η Jerusalem Post, μετά την εγκατάλειψη των Κούρδων από την Ουάσινγκτον και τη σιωπή της αμερικανικής κυβέρνησης στα χτυπήματα που δέχθηκε η Σαουδική Αραβία με drone, τα οποία αποδίδονται στο Ιράν, το Ισραήλ αισθάνεται πως θα πρέπει μόνο του να αντιμετωπίσει τους εχθρικούς γείτονές του.

Μια ανάλυση δε του δρ Διεθνών Σχέσεων Γαβριήλ Χαρίτου, ο οποίος είναι ερευνητής στο Ισραήλ, έθεσε ένα ερώτημα ανησυχητικό: κατά πόσο το Ισραήλ, αναζητώντας νέες συμμαχίες ασφαλείας, δεν θα στραφεί και πάλι προς την Άγκυρα, σε περίπτωση που η Τουρκία αναδυθεί σε αναμφισβήτητη περιφερειακή δύναμη;

Οπότε και η τριμερής με Ελλάδα και Κύπρο θα καταστεί μετέωρη ή άνευ σημασίας;

Αν ο Ερντογάν βγει κερδισμένος από την εισβολή, τα πράγματα στην περιοχή θα δυσκολέψουν και θα γείρουν υπέρ του. Αν βγει χαμένος, η πτώση του θα επιταχυνθεί. Ήδη, στο εσωτερικό της Τουρκίας διαμορφώνεται ένα νέο πολιτικό σκηνικό με την πλευρά των ισλαμιστών να εκφράζεται από το τρίο Νταβούτογλου, Γκιουλ, Μπαμπατσάν, και στους κεμαλιστές να αναδύεται το άστρο του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου. Εξελίξεις που απαιτούν μελέτη και προετοιμασία.