Άρθρο το άρθρο, βαλθήκαμε να κάνουμε μια προσπάθεια που μοιάζει μ’ αυτό που κάνουν οι αρχαιολόγοι κι οι συντηρητές των έργων τέχνης, όταν βρίσκουν κανένα όμορφο αρχαίο άγαλμα ελληνικό. Να καθαρίσουμε, δηλαδή, την κακιά σκουριά που πιάσανε τα ελληνικά τα μάρμαρα. Στο πλαίσιο αυτό είπαμε στο προηγούμενο άρθρο πως πρέπει να εξηγήσουμε το γιατί η αξιοσύνη κι αριστεία διώκονται στην Ελλάδα του σήμερα με τρόπο αριστοτεχνικό κι απόλυτο. Τι είδους μαγεία, λοιπόν, είναι αυτή;
Από τα λίγα τα επιστημονικά που ξέρω, πιστεύω πως τίποτε δεν οργανώνει τα πολύπλοκα, τα χαοτικά συστήματα καλύτερα από τη φυσική επιλογή και το χρόνο.
Κι αυτό το βλέπουμε στα βιολογικά φαινόμενα και στα οικοσυστήματα στη φύση. Το λοιπόν αυτό πιστεύω πως έγινε και στη δύσμοιρη πατρίδα μας και στο κοινωνικό-πολιτικό της οικοσύστημα. Βάλανε, εκείνοι που είχαν τη δύναμη να το κάνουν, κάποιες αδρές αρχές στο οικοσύστημα. Κι έτσι με το χρόνο είναι συγκεκριμένα «είδη» που ευνοούνται κι άλλα όχι. Είναι άλλα είδη που «επιβιώνουν» κι άλλα όχι – έτσι όπως δεν μπορεί η πολική αρκούδα να επιβιώσει στην καυτή έρημο. Και με το χρόνο και τη συνεχή φυσική επιλογή και την προσαρμογή των ειδών, ήρθε κι έδεσε κι οργανώθηκε μια φρικτή ισορροπία τόσο καλά που δεν βρίσκεις άκρη. Κι ο άξιος μέσα σ’ αυτό το «οικοσύστημα», που η τελειότητα της δομής του σφυρηλατήθηκε στον πανδαμάτορα χρόνο, δεν έχει τύχη, όπως η πολική αρκούδα στη Σαχάρα.
Κι αν δε σας καλύπτει το παράδειγμα του οικοσυστήματος, που ανέφερα, υπάρχουν κι άλλα που μπορεί να βρει και να διαβάσει κανείς, για να καταλάβει σε βάθος την παθογένεια που μας ταλανίζει. Μπορεί να διαβάσει τη θεσπέσια εκείνη πραγματεία του καθηγητή Carlo Cipolla με τίτλο Οι βασικοί κανόνες της ανθρώπινης ηλιθιότητας. Ή πάλι το απίστευτο μυθιστόρημα που έγραψε η Ayn Rand το 1957 (και που βαλθήκαμε στη σύγχρονη Ελλάδα να το κάνουμε πραγματικότητα) με τον τίτλο Atlas Shrugged.
Και είναι και άλλα, αρχαία ελληνικά πολλά, στα οποία μπορεί κανείς να εγκύψει, με πρώτη και καλύτερη την Ιλιάδα.
Αχ, καημένε Όμηρε. Κάθισες κι έγραψες την Ιλιάδα λες και το ’ξερες. Σαν κανένας μάντης ή προφήτης τυφλός που βλέπει, όμως, τόσο καλά και βαθιά μέσα στην ανθρώπινη ψυχή εις το διηνεκές. Γιατί πιστεύω πως γι’ αυτό έγραψε πρωτίστως την Ιλιάδα ο ποιητής: Για να μας διδάξει τα περί αξιοκρατίας. Άλλωστε το δηλώνει κι ο ίδιος στον πρώτο-πρώτο στίχο του. «Τραγούδησε θεά την οργή του γιου του Πηλέα, Αχιλλέα…». Γιατί λοιπόν θύμωσε ο Αχιλλέας; Ήταν γιά δεν ήταν ο καλύτερος πολεμιστής; Ήταν μακράν ο καλύτερος. Κι από τα λάφυρα που κούρσευε, κρατούσε για τον εαυτό του μόνο τα νόμιμα κι απέδιδε τα πρέποντα στο βασιλιά και στο κοινό ταμείο. Και το τι εισέπραξε από τον Αγαμέμνονα είναι γνωστό. Άσ’ το βρε φαύλε Ατρείδη το δεκαράκι το καλό να τραβήξει μπροστά! Αντάμειψέ το, αναγνώρισέ το. Μην το φθονείς. Άσ’ το να παίξει την μπάλα του και να τραβήξετε μπροστά όλοι μαζί. Άσ’ το…
Έτσι είναι και σήμερα. Ο κάθε ένας Αχιλλέας είναι κλεισμένος στη σκηνή του, από τον τρόπο που του συμπεριφέρονται. Και η φωτιά κοντεύει στα πλοία…
Με αυτά όλα νομίζω πως καθάρισε το μυαλό του καλοπροαίρετου αναγνώστη, για να καταλάβει καλά πως η δημοκρατία και η αξιοκρατία είναι οι δυο όψεις του νομίσματος με τη μεγαλύτερη αξία στην αγορά της επιτυχίας. Είμαστε έτοιμοι νομίζω να ξεδιαλύνουμε και μια δεύτερη πλάνη.
Ας δούμε λοιπόν τώρα αν το ελληνορθόδοξο ήθος συνταιριάζει με το δημοκρατικό ή είναι αντίθετο. Κι αν η Ορθοδοξία μας είναι σκοταδισμός και φονταμενταλισμός ή είναι η διατράνωση της αυθεντικής δημοκρατίας. Να το ξέρετε, λοιπόν, πως είναι το δεύτερο. Γιατί είναι η σχέση μας με τον Θεό και τους συνανθρώπους μας σύμφωνα με την ορθόδοξη θεολογία μας που μας διδάσκει ποια είναι η αυθεντική δημοκρατία στην τελείωσή της.
Πράγματι, η Ορθοδοξία μας, το πολίτευμα του Σταυρού, αποτελεί τέλεια αποτύπωση του ιδανικού πολιτεύματος. Όχι γιατί αυτός είναι ο κύριος στόχος και το ζητούμενο στην Πίστη μας (αυτό δεν είναι άλλο από την σωτηρία της ψυχής). Αλλά επειδή τα του Θεού, όταν περπατιούνται σωστά κι ορθόδοξα, οδηγούν σε ομορφιές και στην τελειότητα. Και στο πρωτεύον και στα δευτερεύοντα ζητήματα, και σε όλα.
Γι’ αυτό λέει ο Κύριος «εσείς να ζητάτε τη σωτηρία της ψυχής κι όλα τ’ άλλα θα σας προστεθούν και θα ’στε εντάξει σε όλα σας».
Για το πώς ταιριάζουν απόλυτα με τη δημοκρατία οι εντολές του Κυρίου για τον συνάνθρωπο, δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω. Αγάπη, αδελφοσύνη, ισότητα, δικαιοσύνη, συγχώρεση, συμπόνοια, αφιλοκέρδεια, ελεημοσύνη, προσφορά, αυτοθυσία. Το ότι αυτά είναι απόλυτα σύμφωνα με τη δημοκρατία το παραδέχονται όλοι, ακόμα κι αυτοί που επιλέγουν να δηλώνουν άθεοι.
Το δημοκρατικό ήθος της αμφίδρομης σχέσης μας με τον Θεό –του καθενός από εμάς ατομικά– θα το αναλύσουμε στο επόμενο άρθρο.