Τελικά η «αραβική άνοιξη», που ξεκίνησε στη Συρία σχεδόν πριν από πέντε χρόνια, προκάλεσε έναν γεωπολιτικό σεισμό ο οποίος επιφέρει τεκτονικές αλλαγές στα σύνορα και γενικώς στην αρχιτεκτονική επιρροών και ασφάλειας στη Μέση Ανατολή, τη Μεσόγειο και την Τουρκία.
Η αρχιτεκτονική αυτή, τα θεμέλια της οποίας μπήκαν το 1916 με την υπογραφή της μυστικής συμφωνίας μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Γαλλίας, που έμεινε γνωστή στην ιστορία ως Συμφωνία Sykes-Picot, από τα ονόματα των δύο διαπραγματευτών, σε γενικές γραμμές διατηρήθηκε επί έναν αιώνα και κατά τα φαινόμενα το 2016, εκατό χρόνια μετά την υπογραφή της, θα αλλάξει.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά που συμβαίνουν στη Συρία, το Ιράκ και την ευρύτερη περιοχή, θα πρέπει να «ανοίξουμε το φακό μας» και να λάβουμε υπόψη ότι στην ουσία η επέμβαση στην εν λόγω περιοχή ξεκίνησε όταν άλλαξε η αρχιτεκτονική ασφάλειας και ισορροπιών του κόσμου –και εννοούμε την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και του Ανατολικού Μπλοκ– στα τέλη της δεκαετίας του 1980, μια αρχιτεκτονική που είχε «χτιστεί» μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Γιατί συνέβη αυτό και πώς συνδέουμε τις δυο πραγματικά κοσμοϊστορικές εξελίξεις;
Από την αρχιτεκτονική της Μέσης Ανατολής, που «χτίστηκε» με το πέρας του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, ήταν απούσες οι ΗΠΑ και η Ρωσία.
Οι ΗΠΑ, αμέσως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η πρώτη μεγάλη επέμβαση που έκανε ήταν αυτή στο Ιράκ, με την επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου» (1990-91), με την οποία πέτυχε να εγκατασταθεί στρατιωτικά σε μόνιμη βάση στην περιοχή της Αραβικής Χερσονήσου και της Μέσης Ανατολής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην άσκηση στρατηγικής επιρροής.
Τότε μπήκαν και τα θεμέλια του πρώτου κουρδικού κράτους, στο βόρειο Ιράκ, το οποίο από το 2005 έχει συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτονομία.
Οι επιχειρήσεις στη Συρία στην ουσία αποτελούν συνέχεια της «Καταιγίδας της Ερήμου» και έχουν ως στόχο την επέκταση της επιρροής των ΗΠΑ και στη Συρία, στην οποία, παρεμπιπτόντως, είχε αποκτήσει επιρροή η Ρωσία εις βάρος της Γαλλίας, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Τα πέντε χρόνια που είναι σε εξέλιξη η επιχείρηση καταστροφής του κράτους της Συρίας –γιατί αυτό είναι στην πραγματικότητα–, η Ρωσία στήριξε σε πολιτικό επίπεδο τον Μπασάρ Άσαντ, νόμιμο πρόεδρο της Συρίας, πλην όμως απέφευγε να επέμβει στρατιωτικά, κάτι που έγινε για πρώτη φορά τις 30 Σεπτεμβρίου, οπότε και έγιναν οι πρώτοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί εναντίον στόχων του ΙΚ και άλλων ένοπλων ομάδων που δρουν στη Συρία, μεταξύ των οποίων και η Αλ Νούσρα, παρακλάδι της Αλ Κάιντα.
Η στρατιωτική εμπλοκή της Ρωσίας, που κατά την άποψή μας είναι σχεδόν αδύνατον να έγινε χωρίς προηγούμενη συνεννόηση και συμφωνία σε ανώτατο επίπεδο μεταξύ Ρωσίας-ΗΠΑ, με βάση και τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, μας δίνει το δικαίωμα να υποθέσουμε ότι έχουν γίνει –ίσως συνεχίζουν να γίνονται– και κάποιες… ασκήσεις επί χάρτου για την αρχιτεκτονική ασφάλειας, επιρροών και συνόρων της Συρίας, του Ιράκ, ίσως και της Τουρκίας.
Τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας για το όλο θέμα, που δικαιολογούν την παραπάνω σκέψη, θα τα παραθέσουμε με υπευθυνότητα στο άρθρο μας της Κυριακής.
Προς το παρόν ενημερώνουμε τους αναγνώστες μας ότι πολιτικοί και στρατιωτικοί επιτελείς στην Άγκυρα έχουν κατεβάσει τους τόμους της ιστορίας και τους χάρτες της Συνθήκης των Σεβρών, γιατί οι εξελίξεις οδηγούν με διαβολική ακρίβεια στο ίδιο αποτέλεσμα, τουλάχιστον στο τμήμα της τουρκικής επικράτειας που συνορεύει με τη Συρία.
Τέλος, αισθανόμαστε την ανάγκη να επισημάνουμε ότι αποτελεί θεία τύχη το γεγονός ότι τη φορά αυτή η Ελλάδα είναι έξω από αυτό το επικίνδυνο παιχνίδι.