Πόντιοι φοιτητές που σπούδασαν στην Αθήνα και δόξασαν τον Πόντο

Ήδη από το 1880 πολλοί νέοι από την Τραπεζούντα, απόφοιτοι του εκεί Φροντιστηρίου, επέλεγαν πανεπιστημιακές σχολές της Αθήνας για να σπουδάσουν, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία τους κατέληγε σε πανεπιστήμια ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Στην έρευνα που κάναμε για τη χρονική περίοδο των αρχών του 20ού αιώνα (1900-1905) βρήκαμε αρκετούς Τραπεζούντιους νέους που προτίμησαν την Αθήνα για να σπουδάσουν, κυρίως νομικές και ιατρικές επιστήμες, ενώ ένας επέλεξε τη Σχολή των Ευελπίδων και σταδιοδρόμησε ως αξιωματικός.

Το 1900 μια ομάδα Πόντιων σπουδαστών μετέβη στην Αθήνα για σπουδές. Ήταν ο Νικόλαος Λεοντίδης και ο Παναγιώτης Τσουλιάδης από την Τραπεζούντα, ο Γεώργιος Στρουθόπουλος από τη Νικόπολη, ο Φίλιππος Χειμωνίδης από τη Σάντα και ο Γεώργιος Νοταράς από την Τρίπολη. Επίσης μετέβησαν μετά ο Μιχαήλ Θωμαΐδης, ο Νικόλαος Κωνσταντινίδης και ο Αλέξανδρος Νεοφύτου από την Τραπεζούντα.

Τον Νοέμβριο του 1901, ο φιλομαθής νέος Μιχαήλ Θωμαΐδης έδωσε γενικές εξετάσεις και εισήλθε ως εύελπις στην Στρατιωτική Σχολή των Ευελπίδων και αργότερα έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους με το βαθμό του υπολοχαγού, και του αντισυνταγματάρχη στη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Το 1903 ο Παναγιώτης Τσουλιάδης έδωσε τον νενομισμένο όρκο μετά τις γενικές εξετάσεις ενώπιον των καθηγητών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και υπήρξε τα επόμενα χρόνια σπουδαίος γιατρός στην Τραπεζούντα.

Μετά την ορκωμοσία του μετέβη στην Τραπεζούντα, όπου μνηστεύθηκε μία πανέμορφη κοπέλα, πλούσιας οικογένειας. Επέστρεψε μετά από έναν μήνα στην Αθήνα διότι επελέγη μαζί με τον υγειονομικό γιατρό Νικόλαο Απέρη κατ’ εντολήν της Υγειονομικής Υπηρεσίας να συνοδεύσουν 653 προσκυνητές με ατμόπλοιο στο Άντεν, τη Σιγκαπούρη και την Ιάβα. Για κακή του τύχη, προσβλήθηκε εκεί από τον κακοήθη κίτρινο πυρετό και πέθανε νεότατος, σε ηλικία μόλις 23 ετών!

Οι Πόντιοι φοιτητές, παράλληλα με τις σπουδές τους, ανέπτυσσαν στην Αθήνα πολλές ενδιαφέρουσες κοινωνικές και εθνικές δραστηριότητες. Σε μία από αυτές, ο φοιτητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλαος Λεοντίδης, στις 21/11/1901, ανέγνωσε παρουσία πλήθους στην αίθουσα του Συλλόγου Μικρασιατών μακρά εργασία του με θέμα «Περί νομαρχίας Τραπεζούντος». Αμέσως μετά τον Λεοντίδη, έτερος φοιτητής της Νομικής, ο Αλέξανδρος Νεοφύτου, ανέγνωσε την πραγματεία «Περί της εν Τουρκία Ορθοδόξου Ελληνικής Κοινότητος» και καταχειροκροτήθηκαν από το πλήθος των ακροατών τους.

Ο Φίλιππος Χειμωνίδης (φωτ. αριστερά), από τη Σάντα, σπούδασε φυσικές επιστήμες και το 1902 παρουσίασε στο Πανεπιστήμιο τη μελέτη του «Ιστορία και στατιστική της Σάντας» (με ιδιαίτερη αναφορά στα μεταλλεία της Σάντας), την οποία μάλιστα εξέδωσε το Πανεπιστήμιο. Το 1907 μετείχε της επιτροπής ίδρυσης και ανέγερσης της κεντρικής σχολής της Σάντας –ήταν τότε και οι Πασαλίδης (γιατρός και μετέπειτα πρόεδρος της ΕΔΑ), Κουρτίδης, Πελαγίδης, Μαυρόπουλος κ.ά.– και στην τελετή των εγκαινίων εκφώνησε τον πανηγυρικό.

Όλοι οι παραπάνω φοιτητές διέπρεψαν στον μετέπειτα βίο τους. Ο Νικόλαος Λεοντίδης, σπουδαίος δικηγόρος, υπήρξε συνεργάτης του Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθου και του Ίωνα Δραγούμη. Συνελήφθη για εσχάτη προδοσία το 1913 και φυλακίστηκε στην Κωνσταντινούπολη, αποφυλακίστηκε με εγγύηση και εξέδωσε το 1916 την εφημερίδα Λόγος. Ήταν μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του Πόντου και το 1918 εξελέγη πρόεδρος της εθνοσυνελεύσεως των Ποντίων στο Βατούμ, κατηγορήθηκε εκ νέου για συνωμοσία και καταδικάστηκε ερήμην εις θάνατον.

Ο Χρύσανθος σε συνομιλίες με τους Αρμενίους. Δεξιά του ο Νικόλαος Λεοντίδης

Πήρε μέρος στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων συνοδεύοντας τον Μητροπολίτη Χρύσανθο. Το 1932 εξελέγη βουλευτής Δράμας με το Λαϊκό Κόμμα και διετέλεσε υπουργός Γεν. Διοικητής Θράκης. Ο γιός του Δημήτριος Λεοντίδης, δικηγόρος, υπήρξε μέλος της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων. Πέθανε στις 11/4/1942 στη Θεσσαλονίκη.

Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης