pontosnews.gr
Σάββατο, 12/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Άγιος Θεόδωρος ο Γαβράς, ένας άγιος του Πόντου

2/10/2013 - 10:09πμ
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Σύμφωνα με την Ακολουθία του, o Άγιος Θεόδωρος ο Μεγαλομάρτυρας ο Γαβράς γεννήθηκε τον 10ο αιώνα στην κωμόπολη Άτρα Χαλδίας του Πόντου. Η μνήμη του τιμάται στις 2 Οκτωβρίου.

Χρημάτισε στρατιωτικός αρχηγός και κυβερνήτης της Τραπεζούντας και αναδείχθηκε προστάτης των φτωχών και των αδυνάτων.

Σε μια συμπλοκή με τους Σελτζούκους Τούρκους συνελήφθη και προκειμένου να μην αρνηθεί την πίστη του, μαρτύρησε μετά από φρικτά και μεγάλα βασανιστήρια στις 2 Οκτωβρίου 1098 στη Θεοδοσιούπολη (Ερζερούμ). Ο άγιος του Πόντου, προστάτης της μοναδικότητας της Ρωμανίας και σύμβολο αντίστασης, συνεχίζει να εμπνέει όχι μόνο την οικογένειά του, τους Γαβράδες, αλλά και τον ποντιακό ελληνισμό.

Ο ναός της Τραπεζούντας

Για να τιμηθεί η μνήμη του αγίου κατασκευάστηκε ναός στην Τραπεζούντα, ανατολικά της πόλης στη συνοικία του Αγίου Βασιλείου και κοντά στο ναό της Αγίας Άννας με δωρεά του ανιψιού του Θεοδώρου, στρατηγού Κωνσταντίνου Γαβρά.

Μετά την ανέγερση του ναού ο Κωνσταντίνος Γαβράς μετέφερε εκεί με τιμητική πομπή την κάρα του μάρτυρα.

Ο ναός του Αγίου Θεοδώρου του Γαβρά καταστράφηκε από άγνωστη αιτία λίγο πριν ή κατά τη διάρκεια των χρόνων της Αυτοκρατορίας των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας. Από το αρχικό κτίσμα διατηρήθηκε περίπου έως τις αρχές του 20ού αιώνα μόνο ο γυναικωνίτης, δηλαδή το βόρειο τμήμα του ναού. Για το κτίσμα του 12ου αιώνα τίποτα άλλο δεν είναι γνωστό.

Σε χρυσόβουλο που εξέδωσε ο Αλέξιος Γ’ Μέγας Κομνηνός της Τραπεζούντας το 1364 για την παραχώρηση προνομίων στους Βενετούς εμπόρους της πόλης γίνεται λόγος για μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Θεόδωρο τον Γαβρά, πληροφορία που δεν πιστοποιείται από το συναξάρι του. Στο χρυσόβουλο, πάντως επικυρωνόταν μεταξύ άλλων η παραχώρηση εδαφών σε περιοχή που εκτεινόταν από το μοναστήρι προς τη θάλασσα, στις ανατολικές υπώρειες της πόλης. Επομένως, είναι πιθανό ο αρχικός ναός να αποτέλεσε τον πυρήνα για τη δημιουργία μοναστικού συγκροτήματος αφιερωμένου στον Γαβρά, σε μεταγενέστερη χρονική περίοδο και έως τα μέσα του 14ου αιώνα.

Η δημιουργία μοναστικής κοινότητας γύρω από τον αρχικό ναό δείχνει τη διάδοση της λατρείας αυτού του τοπικού αγίου προοδευτικά μέσα στον 13ο και τον 14ο αιώνα, καθώς και τη σημαντική θέση που κατείχε στην τοπική θρησκευτική παράδοση.

Φαίνεται πως κατά τα τελευταία χρόνια της Αυτοκρατορίας των Μεγαλοκομνηνών κατασκευάστηκε άλλος μικρός δίκογχος ναός που ενσωμάτωσε τον σωζόμενο γυναικωνίτη του αρχικού ναού. Το κτίσμα αυτό ασφαλώς ανήκε στο μοναστικό συγκρότημα του Αγίου Θεόδωρου Γαβρά, όμως η ταύτισή του με το καθολικό της μονής δεν είναι ασφαλής δεδομένων των μικρών διαστάσεών του, αλλά και επειδή στα έγγραφα της εποχής δε γίνεται καθόλου λόγος για την τυπολογία του καθολικού. Στο δίκογχο αυτό κτίσμα η αριστερή κόγχη του Ιερού Βήματος ήταν αφιερωμένη στο Θεόδωρο Γαβρά και η δεξιά στον Άγιο Δημήτριο.

Το μοναστήρι του Αγίου Θεόδωρου Γαβρά μετά την κατάληψη της περιοχής από τους Οθωμανούς παρέμεινε ορθόδοξο αλλά εγκαταλείφθηκε με την πάροδο του χρόνου. Ο παλιός γυναικωνίτης, πάντως, διατηρήθηκε σε σχετικά καλύτερη κατάσταση έως τις αρχές περίπου του 20ού αιώνα, οπότε ο χώρος μετατράπηκε σε κοιμητήριο.

Ξωκλήσι στην Άνω Ματσούκα

Έξω από την Τραπεζούντα, στην περιοχή Κουνακαλίν στην Άνω Ματσούκα, έχει εντοπιστεί κοντά στο χωριό Κουνάκα (τουρκικά Küçükkonak) ένα μικρό εξωκλήσι με παλιές τοιχoγραφίες, το οποίο είναι επίσης αφιερωμένο στον Άγιο Θεόδωρο Γαβρά.

Το κτίσμα βρίσκεται στην Κουρανόη (τουρκικά: Kourance), τοποθεσία στα βορειοδυτικά του χωριού, στις ανατολικές πλαγιές του όρους Μελά και σε υψόμετρο 1.200 μ. Ο βυζαντινολόγος και αναγνωρισμένος ιστορικός του Πόντου Άντονι Μπράιερ επισημαίνει πως η αφιέρωσή του στον Θεόδωρο Γαβρά μπορεί να υποδηλώνει ότι ήταν μεσαιωνικό.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Μετά τη μάχη στο Εσκί Σεχίρ (πηγή: Γενικό Επιτελείο Στρατού / Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

8 Ιουλίου 1921, η μεγάλη μάχη του Εσκί Σεχίρ – Οι Έλληνες συνέτριψαν τους Τούρκους

8/07/2025 - 10:10πμ
(Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Κωστίκας Τσακαλίδης: 7 Ιουλίου 1982, η μέρα που η ποντιακή μουσική έχασε έναν σπουδαίο λυράρη

7/07/2025 - 12:50μμ
Ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης (τοιχογραφία του Μανουήλ Πανσέληνου από τον Ιερό Ναό Πρωτάτου Καρυών [1290]. Πηγή: commons.wikimedia.org). Στο φόντο άποψη της Μονής Μεγίστης Λαύρας (φωτ.: Mätes II / commons.wikimedia.org)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Στις 5 Ιουλίου η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη, από την Τραπεζούντα

5/07/2025 - 12:35μμ
(Φωτ.: EPA / Bernd Weissbro)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

21 χρόνια από το έπος της Εθνικής Ελλάδας στην Πορτογαλία

4/07/2025 - 11:15πμ
Ο Κωστής Μοσκώφ το 1992, στην εκπομπή της Λιάνας Κανέλλη «Λόγω Τιμής» (φωτ.: Αρχείο ΕΡΤ)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Κωστής Μοσκώφ: Ο διανοητής και ποιητής που γύρισε την πλάτη στην κοινωνική θέση της οικογένειάς του

29/06/2025 - 4:49μμ
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

29 Ιουνίου η Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου

29/06/2025 - 8:41πμ
(Φβτ.:karagianniskaratzopoulos.com)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Λάμπρος Κωνσταντάρας: Ο Κωστάν Νταράς που έγινε ο Λαμπρούκος της καρδιάς μας

28/06/2025 - 11:46πμ
Επιστολικό δελτάριο. Από την απελευθέρωση της Καβάλας. Ο ποιητής Ματσούκας εκφωνεί λόγο στο ενθουσιασμένο πλήθος (πηγή: balkanwars.gr)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Πώς η Καβάλα απελευθερώθηκε από τους Βούλγαρους χωρίς μάχη

26/06/2025 - 10:59πμ
(Φωτ.: neoskosmos.com. Εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

Χρήστος Μπαλτζίδης: Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή o Πόντιος μουσικός που σύστησε στους Αυστραλούς το ούτι

24/06/2025 - 3:26μμ
Η Βασιλική Χορόζ από το Φούλατζικ με την κόρη της, πάνω στο πλοίο της προσφυγιάς (πηγή: Αρχείο Γιώργου Ευστρατιάδη / εικ.: Χριστίνα Κωνσταντάκη)
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ...ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ

23 Ιουνίου 1920, Φούλατζικ Νικομήδειας: Ο Κεμάλ δίνει εντολή στους τσέτες να σκοτώσουν και να κάψουν

23/06/2025 - 9:40πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ. αρχείου: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Ηλεία: Απόπειρα αρπαγής ανήλικης σε περιοχή της Ζαχάρως

1 ώρα πριν
Απίστευτο ενδιαφέρον έδειξαν τα παιδιά για όσα τους ενημέρωσε με έξυπνο τρόπο η δυναμική ομάδα της Ένωσης Ποντίων Νέας Σμύρνης - Αγίου Δημητρίου - Παλαιού Φαλήρου «Μαύρη Θάλασσα» (φωτ.: facebook.com/imavrithalassa

Η «Μαύρη Θάλασσα» άνοιξε παράθυρο στον Πόντο για τα παιδιά της Νέας Σμύρνης

2 ώρες πριν
(Φωτ.: amnesty.org)

Ιράν: Δημόσιος απαγχονισμός ενόχου για βιασμό και φόνο ενός μικρού κοριτσιού

2 ώρες πριν
Εθελοντική αιμοδοσία (φωτ. αρχείου: Eurokinissi/Γιάννης Παναγόπουλος)

Νοσοκομεία Θεσσαλονίκης: Ανάγκη για δεκάδες χιλιάδες μονάδες αίματος κάθε χρόνο

3 ώρες πριν
(Πηγή: RADIOTHIVA.gr)

Ριτσώνα: Φωτιά σε εργοστάσιο πλαστικών στη βιομηχανική περιοχή

4 ώρες πριν
Στο πρόσωπο του μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου Βαρθολομαίου είναι ζωγραφισμένη η αγαλλίαση του ανθρώπου που συναντά την πατρίδα του (φωτ.: facebook)

Κιλκισίου Βαρθολομαίος: Τα άγια χώματα του Πόντου μέσα από τα μάτια του

4 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign