Αντιδράσεις έχει προκαλέσει στην ομογένεια της Αστόρια στη Νέα Υόρκη η αλλαγή της ηγεσίας του καθεδρικού ναού του Αγίου Δημητρίου στην οποία προχώρησε η Αρχιεπισκοπή Αμερικής, απομακρύνοντας επτά μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Ειδικότερα, όπως ανέφερε σε επιστολή του ο αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος, «μετά από προσεκτική εξέταση, οι ενέργειες ή ακόμα και οι παραλείψεις ορισμένων μελών ζημίωσαν τα συμφέροντα της κοινότητας και της Αρχιεπισκοπής», υπογραμμίζοντας ότι «η άμεση απομάκρυνσή τους κρίθηκε απαραίτητη».
Στο ίδιο έγγραφο τονίζεται ότι οι απομακρυνθέντες θα αντικατασταθούν μέσω απευθείας διορισμών από την Αρχιεπισκοπή, προκειμένου να διασφαλιστεί «η ομαλή συνέχεια της διακονίας χωρίς προβλήματα».
Ως προσωρινός πρόεδρος ορίστηκε ο μέχρι πρότινος δεύτερος αντιπρόεδρος, νευροχειρουργός Δρ. Αντώνης Μαμμής, ο οποίος φέρεται, σύμφωνα με μηνύματά του, να είναι αντίθετος με την λειτουργία του σχολείου του ελληνορθόδοξου ναού.
Όπως έγινε γνωστό, ο δρ. Μαμμής θα υπηρετήσει στο Συμβούλιο ως πρόεδρος ή από κάποια άλλη θέση μέχρι το τέλος του 2025, όταν και θα ολοκληρωνόταν η τρέχουσα τριετής θητεία των παρόντων συμβούλων και στην συνέχεια θα αποχωρήσει από την διοίκηση.
Παράλληλα, αναταραχή προκλήθηκε και από τις πληροφορίες για επερχόμενη υποβάθμιση του σχολείου και αλλαγής χρήσης ακινήτων όπως το κληροδότημα του Νίκου Ανδριώτη στο συγκρότημα της Αγίας Αικατερίνης.
Μάλιστα, για το θέμα πρόκειται να πραγματοποιηθεί συγκέντρωσης διαμαρτυρίας το απόγευμα της Τρίτης (τοπική ώρα), έξω από τον ιερό ναό.
Η κινητοποίηση, με το σύνθημα «Greeks, it’s time to stand up – Protect St. Demetrios of Astoria & Every Greek Parish in America» (Έλληνες, είναι η ώρα να ορθώσουμε ανάστημα – Προστατέψτε τον Άγιο Δημήτριο Αστόριας και κάθε ελληνική ενορία στην Αμερική), καλεί τους ομογενείς να υπερασπιστούν, όπως αναφέρει, «την ανεξαρτησία των κοινοτήτων και την περιουσία που έχτισαν οι πρόγονοί μας με ιδρώτα και θυσίες».
Οι εξηγήσεις της Αρχιεπισκοπής
Για το λόγο αυτό, εκπρόσωποι της Αρχιεπισκοπής παραχώρησαν τη Δευτέρα συνέντευξη Τύπου, στην οποία έσπευσαν να διαβεβαιώσουν ότι η επιβίωση και περαιτέρω ανάπτυξη της Κοινότητας και του Ημερησίου Σχολείου του Αγίου Δημητρίου Αστόριας αποτελεί βασική προτεραιότητα.
«Είμαστε αποφασισμένοι το σχολείο του Αγίου Δημητρίου, ένα εμβληματικό σχολείο μιας σπουδαίας κοινότητας, να φροντίσουμε ώστε όχι απλώς να επιβιώσει αλλά να διακριθεί. Σε αυτό τον κοινό στόχο η Εκκλησία μας και η Κοινότητα του Αγίου Δημητρίου, είναι ενωμένες. Είναι επείγον να προχωρήσουμε όχι πια με μια βολική διέξοδο της επόμενης ημέρας, αλλά με ένα συγκροτημένο και βιώσιμο σχέδιο που θα διασφαλίσει για πάντα το μέλλον του σπουδαίου αυτού σχολείου, και την οικονομική σταθερότητα της κοινότητας», ανέφερε, μεταξύ άλλων, στην δήλωση που ζήτησε να αναγνωστεί στους εκπροσώπους των ΜΜΕ ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, ο οποίος απουσίαζε από την ενημέρωση λόγω του ταξιδιού του στην Φλόριδα.
Από την πλευρά της, η ταμίας του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου, Ελέιν Άλεν ανέφερε ότι «η κοινότητα του Αγίου Δημητρίου Αστόριας βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση, ίσως δυσκολότερη απ’ ό,τι αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι», εστιάζοντας στην αποτυχία της προσπάθειας συγκέντρωσης χρημάτων από τα μέλη της και σε κτηριακά προβλήματα για την επισκευή των οποίων απαιτούνται περίπου δυο εκατομμύρια δολάρια. Παράλληλα, υποστήριξε ότι η κατάσταση του σχολείου παραμένει «μη βιώσιμη», αναφέροντας την 17η Οκτωβρίου ως «κομβική ημερομηνία», καθώς τότε λήγει η πιστωτική γραμμή, η «Συμφωνία Διοικητικής Εποπτείας», και πρέπει να συζητηθεί η παράταση μεταξύ των δικηγόρων, του Ενοριακού Συμβουλίου και της Αρχιεπισκοπής.
Όσον αφορά στις πρόσφατες απομακρύνσεις των επτά μελών του διοικητικού συμβουλίου, ο νομικός σύμβουλος της Αρχιεπισκοπής, Γεώργιος Τσουγκαράκης, ο επίσκοπος Ναζιανζού Αθηναγόρας και η Ε. Άλεν τις απέδωσαν στην «αδυναμία των μελών να αντέξουν το βάρος των υποχρεώσεων και να ανταποκριθούν στην δουλειά που έπρεπε», με το νομικό σύμβουλο της Αρχιεπισκοπής να στέκεται στην καθυστέρηση της υπογραφής του επίμαχου εγγράφου για την διαχείριση και την εποπτεία.
«Πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι τα τρία εκατομμύρια δολάρια από την πώληση ποσοστού του κτηρίου δεν προορίζονταν για κάλυψη ελλειμμάτων. Προορίζονταν να επενδυθούν στο σχολείο — για τη βελτίωση του προγράμματος σπουδών, την αύξηση των μισθών των δασκάλων που είναι υποαμειβόμενοι, και για τις απαραίτητες αναβαθμίσεις των αιθουσών διδασκαλίας. Αυτός ήταν ο σκοπός των χρημάτων. Όμως μέχρι στιγμής, τα χρήματα χρησιμοποιούνται για να καλύπτουν ελλείμματα. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Γι’ αυτό ζητάμε αυξημένη εποπτεία, ώστε να διασφαλιστεί ότι κάθε δολάριο δαπανάται σωστά», είπε η Ε. Άλεν.
Ο επίσκοπος Αθηναγόρας αντέτεινε από την πλευρά του πως υπήρχε «έλλειμμα ενημέρωσης» μεταξύ των μελών του Συμβουλίου, ενώ υποστήριξε πως η εβδομαδιαία οικονομική αναφορά που είχε συμφωνηθεί με την Κοινότητα «συνεχώς καθυστερούσε».
Στη συνέχεια, η Ελέιν Άλεν αποκάλυψε ότι το επόμενο βήμα είναι η συνεργασία με εξωτερική εταιρεία συμβούλων, ήδη επιλεγμένη και χρηματοδοτούμενη από την Αρχιεπισκοπή, η οποία θα εξετάσει τόσο την περίπτωση του Αγίου Δημητρίου όσο και συνολικά το ζήτημα της βιωσιμότητας των ενοριακών σχολείων.
Το κανονιστικό πλαίσιο
Σύμφωνα με το νέο κανονιστικό πλαίσιο στη «Συμφωνία Διοικητικής Εποπτείας», το οποίο αρνήθηκαν να υπογράψουν τα καθαιρεθέντα μέλη του κοινοτικού συμβουλίου και αποτέλεσε βασικό σημείο τριβής με την Αρχιεπισκοπή, όλες οι βασικές και επιμέρους διοικητικές και οικονομικές αποφάσεις για την κοινότητα Αγίου Δημητρίου αναθέτονται στη διοικητική ομάδα υπό την Αρχιεπισκοπή, ενώ όλες τις νομικές ευθύνες για κόστη, αποζημιώσεις κι έξοδα μεταφέρονται στην ενορία.
«Η διοικητική ομάδα θα έχει αποκλειστικά την εξουσία να εξετάζει, εγκρίνει ή τροποποιεί όλες τις αποφάσεις λειτουργικού επιπέδου διοίκησης, τις οικονομικές εκταμιεύσεις, τα συμβόλαια με προμηθευτές, τις αλλαγές στο προσωπικό και τις ανακοινώσεις/επικοινωνίες της ενορίας, υπό την προϋπόθεση ότι όλα αυτά υπόκεινται στους κανονισμούς της Ενορίας, στους Ενιαίους Ενοριακούς Κανονισμούς (U.P.R.) και στην ισχύουσα αστική νομοθεσία», αναφέρει η παράγραφος 2.2 του άρθρου, ξεκαθαρίζοντας στη συνέχεια ότι μοναδική υπόλογη σε περίπτωση αποζημιώσεων και αξιώσεων τρίτων θα είναι η Ενορία (Κοινότητα).
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ο νομικός σύμβουλος της Αρχιεπισκοπής, Γεώργιος Τσουγκαράκης, υποστήριξε πως ο όρος αποτελεί μια συνήθη πρακτική σε συμφωνίες παροχής υπηρεσιών, εκφράζοντας την άποψη πως η Αρχιεπισκοπή δικαιούτο να ζητήσει πλήρη απαλλαγή.
Η πρόταση πώλησης του κτηρίου του Νεκταρίου
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ελληνικού Κήρυκα, μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου είχαν προτείνει στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής να εγκριθεί η πώληση του λεγόμενου «κτηρίου του Νεκταρίου» στην 31η Οδό, η κατασκευή του οποίου υποθήκευσε το μέλλον της Κοινότητας, εκτιμώντας ότι θα μπορέσουν να εξοφληθούν άπαντες και ο ιερός ναός να αποκομίσει ένα ποσό άνω του 1 εκατομμυρίου στα ταμεία του, με την Αρχιεπισκοπή, ωστόσο, να απορρίπτει την προοπτική ως «βραχύβια λύση».
«Το κόστος του κτηρίου ανέρχεται σήμερα στα 7,2 εκατομμύρια δολάρια και υπάρχει χρέος 3,8 εκατομμυρίων δολαρίων. Απομένουν 3,4 εκατομμύρια που προήλθαν από την κοινότητα. Για να ανακτηθούν αυτά τα χρήματα, θα έπρεπε το κτήριο να πουληθεί για τουλάχιστον 7,5 με 8 εκατομμύρια δολάρια. Μετά θα πρέπει πρώτα να αποπληρωθεί η πιστωτική γραμμή, καθώς και τα 700.000 δολάρια που έχει προκαταβάλει η Αρχιεπισκοπή. Στο τέλος της ημέρας, αν κάνετε την αφαίρεση, θα μείνουν λιγότερα από 2 εκατομμύρια. Σε δύο ή τρία χρόνια θα συζητάμε ξανά τα ίδια. Και ακόμη κι αν πουλούσαμε το κτήριο, πώς θα πληρώναμε τους μισθούς τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο; Η πώληση δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη», τόνισε για το θέμα η Ε. Άλεν.
Υπενθυμίζεται ότι ο καθεδρικός ναός του Αγίου Δημητρίου στην Αστόρια έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην πνευματική και πολιτιστική ζωή των Ελλήνων μεταναστών και των απογόνων τους, αποτελώντας ένα σημείο αναφοράς και συνάντησης για δεκαετίες.