Πώς ήταν η Σμύρνη πριν από τον μοιραίο Σεπτέμβριο του 1922; Πώς ήταν η ζωή στις αστικές συνοικίες αλλά και τις φτωχογειτονιές, στα στέκια εμπορίου και ψυχαγωγίας, στις αριστοκρατικές επαύλεις αλλά και τα σοκάκια της πόλης, πώς ήταν η κίνηση στην περίφημη προκυμαία;
Πολλές πληροφορίες για όλα αυτά δίνουν τα λαϊκά σμυρναίικα τραγούδια –που ακόμα και σήμερα διασκευάζονται και τραγουδιούνται– και καρτ ποστάλ εποχής, ασπρόμαυρες κι επιχρωματισμένες, που μας μεταφέρουν εικόνες αυτούσιες.
Με κύριο άξονα αυτά τα στοιχεία, ο Διονύσης Γρηγοράτος δημιούργησε την ταινία-ντοκιμαντέρ με τίτλο Τραγουδισμένη Σμύρνη (α’ προβολή στις 21 Δεκεμβρίου 1982 – εξήντα χρόνια από την Καταστροφή), που υπάρχει ακόμα προσβάσιμη στο ανεκτίμητο Αρχείο της ΕΡΤ.
Η αφήγηση έχει τη μορφή αλληλογραφίας ανάμεσα σε μια Σμυρνιά μοδίστρα κι έναν Ελλαδίτη φοιτητή που υπηρετεί στο στρατό, χωρίς να γνωρίζονται προσωπικά. Εκείνη γράφει για τη ζωή στη Σμύρνη και του στέλνει τραγούδια· εκείνος χαίρεται για όσα μαθαίνει από τη ζωή της σπουδαίας πολιτείας και σχολιάζει τα πολιτικοστρατιωτικά γεγονότα.
Μέσα από την αφήγηση και το οπτικό υλικό παρουσιάζονται εικόνες από τα χρόνια της κοσμοπολίτικης ζωής στη Σμύρνη των αρχών του 20ού αιώνα και από την καταστροφή της το 1922, πληροφορίες για την οικονομική ζωή του ελληνικού στοιχείου και τη συμβίωσή του με τις άλλες κοινότητες.
Μεταξύ άλλων διαβάζονται αποσπάσματα από βιβλία της Μικρασιάτισσας ποιήτριας και συγγραφέως Όλγας Βατίδου, η οποία πρωτοεμφανίστηκε με δημοσιεύσεις σε περιοδικά της Σμύρνης έναν χρόνο πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1921.
Παραδοσιακά μικρασιάτικα τραγούδια ακούγονται κυρίως από αυθεντικές εκτελέσεις (1910-1930) αλλά και σε κινηματογραφημένες ζωντανές εκτελέσεις από Μικρασιάτες τραγουδιστές. Τραγούδια που έχουν μείνει ανεξίτηλα όπως «Τα παιδιά της γειτονιάς σου», «Μπαρμπαγιαννακάκης», «Αραμπάς περνά», «Σμύρνη με τα περίχωρα», «Καροτσέρη τράβα» κ.ά., παίζουν και τραγουδούν ο Μαθιός Μπαλαμπάνης, ο Γιάννης Σούλης και ο Μήτσος Λιάκος.
