Το «Σύνδρομο του Ναυαρίνου» και πόσο επικίνδυνο είναι

«Σύνδρομο του Ναυαρίνου» είναι να περιμένεις από τους άλλους να σε σώσουν. Αυτό είναι το σύνδρομο. Το αν στο Ναυαρίνο οι τρεις δυνάμεις «έσωσαν» την Ελλάδα αποτελεί ιστορικό ερώτημα στο οποίο η ιστορική επιστήμη διίσταται. Για μερικούς το Ναυαρίνο αποτέλεσε τη γενέθλια στιγμή του ελληνικού κράτους. Για άλλους, πέρασε αρκετό διάστημα μετά το Ναυαρίνο και δόθηκαν αρκετές μάχες μέχρι οι επαναστατημένοι Έλληνες να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους. Δεν έχει σημασία.

Το σύνδρομο, ως ψυχαναλυτικός όρος, παραμένει. Και σημαίνει την αναμονή να σε σώσουν κάποιοι άλλοι. Και αυτήν την αναμονή την έχουμε οι Έλληνες και σήμερα, κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε δυσκολίες με τους γείτονές μας.

Συγχωρούμε εύκολα τις ανίκανες, κατά τεκμήριον, κυβερνήσεις μας αλλά είμαστε απαιτητικοί από τους άλλους.

Η τελευταία ελληνοτουρκική ένταση ανέδειξε στο δημόσιο λόγο την ανάγκη αμυντικών συνεργασιών της Ελλάδας στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Αλλά στις συνεργασίες αυτές μπαίνει και μια άλλη διάσταση όταν αναδεικνύεται το χρόνιο πρόβλημα της διαμάχης Ισραηλινών-Παλαιστινίων.

Η πολιτική και ενεργειακή συνεργασία αφορούσε καταρχάς την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Με τις καλούμενες «Συμφωνίες του Αβραάμ» έδειξαν ενδιαφέρον η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν. Ποιες διαστάσεις, όμως, μπορεί να λάβει μια συνεργασία αυτής της σύνθεσης όταν κυριαρχεί η ισραηλοπαλαιστινιακή διαμάχη;

Τυπικά, όλες οι χώρες κατέκριναν με διπλωματικό λόγο την ισραηλινή επιθετικότητα. Ουσιαστικά, δεν θέλουν να διαταράξουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ. Ούτε καν οι αραβικές. Κυρίως, για λόγους οικονομικούς και συμφέροντος. Μπορεί, όμως, να συμπτυχθεί μια αμυντική συνεργασία;

Μάλλον όχι. Διότι κάθε μια από τις χώρες αυτές (της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης) είναι μπλεγμένη στις δικές της στρατιωτικές διαμάχες στις οποίες δεν έχουν καμιά διάθεση να εμπλακούν οι άλλες.

Η εν εξελίξει ευρισκόμενη διαμάχη Ισραηλινών-Παλαιστινίων επιτρέπει να συνειδητοποιήσουμε τα όρια της συνεργασίας. Εκτός και αν ο αμυντικός χαρακτήρας της είναι πολύ αυστηρά προσδιορισμένος.

Για το ελληνικό κράτος δύο είναι οι απαραίτητες επιλογές. Να αποσυγκεντρωθεί και να αποκτήσει κουλτούρα προγραμματισμού και στρατηγικής σε όλους τους τομείς. Αλλιώς θα κινείται σαν καρυδότσουφλο σε τρικυμιασμένη θάλασσα.

Οι απολογητές της πορείας αυτού του κράτους με αφορμή και τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 θεωρούν ότι όσα πέτυχε ως σήμερα είναι πολύ σημαντικά. Δεν συμμεριζόμαστε αυτήν την άποψη.

Μιλάμε για ένα κράτος το οποίο ασκεί εσωτερική αποικιοκρατία στις περιφέρειές του, διαχωρίζει τους πολίτες του και έχει αναλώσιμη την περιφέρειά του σε ό,τι προκύψει.

Η Συμφωνία των Πρεσπών και η επικαιρότητα των ημερών με την εγγραφή στα Μητρώα του Υπουργείου Πολιτισμού της «Μακεδονικής Κίνησης Προώθησης της Μακεδονικής Μητρικής Γλώσσας» είναι ένα, μόνο παράδειγμα αυτής της νοοτροπίας ενός κράτους που ευλόγως χαρακτηρίζεται αθηναϊκό. Ανεξαρτήτως του αν το υπουργείο υπαναχώρησε μετά τις αντιδράσεις.

Το σημαντικότερο, όμως, «επίτευγμα» των διακοσιοστών γενεθλίων του ελληνικού κράτους είναι το «Σύνδρομο του Ναυαρίνου» που το διακατέχει και η, εξαιτίας αυτού, δημιουργία ενός κράτους αεροπλανοφόρου των ΗΠΑ με μοναδικό οικονομικό προσανατολισμό τον τουρισμό.

Το ακόμη χειρότερο είναι ότι η πολιτική ηγεσία της χώρας δεν προσέρχεται στις διεθνείς συνεργασίες της με αίσθημα αυτοπεποίθησης αλλά με μια δουλική νοοτροπία. Το ό,τι αυτήν την στιγμή παρέχονται στις ΗΠΑ τόσες διευκολύνσεις είναι ένας πολύ σοβαρός λόγος διεκδικήσεων από την Ουάσιγκτον. Από αρχαιοτάτων χρόνων όταν δίνεις, παίρνεις.

Επιχειρήθηκε, επίσης, να εμφανιστεί η Ελλάδα ότι είναι αυτή που ωφελείται από την συνεργασία με το Ισραήλ ενώ είναι το Ισραήλ που βγήκε από την απομόνωση.

Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις πως το αόρατο σύστημα θα αλλάξει νοοτροπία. Ο Μητσοτάκης είναι ο πρωθυπουργός που αθόρυβα και πονηρά συγκεντρώνει στην πρωτεύουσα οποιονδήποτε θεσμό υπήρχε εκτός Αθηνών. Ο φόβος και η δουλικότητα είναι βαθιά εγγεγραμμένα στο γενετικό υλικό της πολιτικής νομενκλατούρας (μαζί και η μέτρια απόδοσή της), η εξάρτησή της δεν επιτρέπει οποιαδήποτε χάραξη πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, η ροπή προς την διαφθορά και τον «ημετερισμό» βραχυκυκλώνουν οποιαδήποτε προσπάθεια ανάπτυξης.

Το αποτέλεσμα; Ένα υπανάπτυκτο, εξαρτημένο κράτος- αεροπλανοφόρο, με κύρια μορφή της οικονομίας τον τουρισμό. Μια τουριστική χώρα-αεροπλανοφόρο. Χωρίς κανένα όραμα. Έχει ελπίδα ένα τέτοιο κράτος;