pontosnews.gr
Δευτέρα, 16/06/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Μωμόγεροι, το εθιμικό δρώμενο των Ποντίων – Ο θίασος όπως τον έζησε πρόσφυγας πρώτης γενιάς

Η καταγραφή από τον Δ.Κ. Παπαδόπουλο από το Σταυρίν της επαρχίας Χαλδίας

25/12/2020 - 2:26μμ
Επέτειος 50 ετών από την ίδρυση και δράση της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών. Μωμόγεροι στην Καλλιθέα το 1978 (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Επέτειος 50 ετών από την ίδρυση και δράση της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών. Μωμόγεροι στην Καλλιθέα το 1978 (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Αν και πολύ πιστοί χριστιανοί, οι Πόντιοι διατήρησαν με πάθος στις πατρογονικές εστίες έθιμα με αρχαίες καταβολές. Ένα από αυτά είναι οι Μωμόγεροι, το εθιμικό δρώμενο του Δωδεκαήμερου, ή αλλιώς οι αυτοσχέδιοι θίασοι που παντρεύουν το αρχαίο θέατρο (διθύραμβος) και το θέατρο δρόμου.

Σατιρική κωμωδία, απομεινάρι των ρωμαϊκών καλάντων διότι διατηρούν τις μεταμφιέσεις και τα γλέντια, ακόμα και ποντιακά καρναβάλια.

Τα Μωμο(γ)έρια μπορεί κανείς να τα περιγράψει με διάφορους τρόπους· ένα εθιμικό δρώμενο που πλέον για τον τρόπο που παρουσιάζεται στα ποντιακά χωριά της Κοζάνης από τους απόγονους των προσφύγων έχει κατακτήσει μία θέση στον κατάλογο της UNESCO με τα μνημεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Μάλιστα ο Δημήτρης Οικονομίδης στο Ημερολόγιον Μεγάλης Ελλάδος (1927) θεωρεί τους Μωμόγερους «λείψανον αρχαίου εθίμου ή αγροτικήν εορτήν συμβολίζουσαν την νάρκην της φύσεως κατά τον χειμώνα και την αναβίωσιν αυτής κατά την άνοιξιν […], ή υποτυπώδη παράστασιν σκοπόν εχούσις της δεισιδαιμόνος αποτροπής των κακών».

Ο Δ.Κ. Παπαδόπουλος από το Σταυρίν της επαρχίας Χαλδίας στην Ποντιακή Εστία (1953, τχ. 38-39) περιγράφει όσα είχαν ζήσει οι πρόσφυγες πρώτης γενιάς στον Πόντο. Όπως εξηγεί, το συγκεκριμένο δρώμενο καυτηριάζει την ανηθικότητα και τη σκληρή και βάναυση συμπεριφορά, και διακωμωδεί και γελοιοποιεί τον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης εξευτελίζοντας το επίσημο όργανό της.

Στις αγροτικές και απομονωμένες περιοχές του Πόντου, σημειώνει, τα Μωμογέρια ήταν μια μορφή διασκέδασης και μάλιστα μεταξύ του κοινού περιλαμβάνονταν και Τούρκοι. «Συνέρρεον άπαντες ανεξαρτήτως ηλικίας και παρηκολούθουν όλας τας επαναληπτικώς διδομένας παραστάσεις από της πρώτης μέχρι της τελευταίας τηρούντες αδιάπτωτον το ενδιαφέρον αυτών και αμείωτον το ευάρεστον συναίσθημα της απολαύσεως», γράφει ο Δ.Κ. Παπαδόπουλος.

Ο θίασος αποτελούνταν από τα εξής πρόσωπα:

  • Ο Αλογάς (ατλής) ή τερέπεης (=τιμαριούχος). Συνήθως φορούσε την τοπική ενδυμασία (ζίπκα), κομψά πέδιλα (τσάπουλα), μεταξωτό χιτώνα (τσιπάν), μεταξωτή ζώνη (ταραπολούζ’) και στο κεφάλι είχε χρυσοποίκιλτο μεταξωτό μαντήλι (κοτσοΰρ’). Προκειμένου να φαίνεται ότι είναι έφιππος στερέωνε δύο κοντάρια, ένα στα αριστερά και ένα στα δεξιά, τα οποία κατέληγαν κεφαλή αλόγου, ενώ το πίσω μέρος τους καλυπτόταν από το χιτώνα. Επίσης κρατούσε τα «χαλινάρια» με το αριστερό και ένα μαστίγιο ή ραβδί με το δεξί χέρι.
  • Ο Κιζίρ (=κλητήρας του χωριού) ή ο κυρίως μωμόγερος. Φορούσε ακατέργαστο δέρμα τράγου, στην πλάτη είχε κάτι για να τον προστατεύει από τα χτυπήματα του τερέπεη και στο κεφάλι έφερε ένα κωνοειδές δερμάτινο κάλυμμα (κιουλάχ’) από το οποίο κρεμόταν ένα κουδούνι και δερμάτινη προσωπίδα. Στη δε ζώνη του είχε κρεμασμένα πολλά κουδούνια, σκόρδα και δερμάτινες λωρίδες. Στο δεξί χέρι κρατούσε χατζάρα και στο αριστερό ένα κοντό ραβδί. Η περιβολή του θεωρούνταν ιδιαιτέρως κωμική και προκαλούσε το αβίαστο γέλιο του κοινού.
  • Ο Κορ-Σεϊτάν (=διάβολος). Η ενδυμασία του ήταν μαύρη, η προσωπίδα ανάλογη με κέρατα, και είχε και ουρά. Κρατούσε δύο λεπτές ράβδους. Ο θίασος ίσως είχε και τον μικρόν δάβολον με αντίστοιχη περιβολή.
  • Ο Γατής (καδής, =δικαστής). Φορούσε κατάλευκο χιτώνα μέχρι τους αστραγάλους και ογκώδες σαρίκι με προσωπίδα που παρέπεμπε σε σεβάσμιο γέροντα.
  • Ο Δίκολον. Αδελφός του Κιζίρ, ντυμένος φτωχικά. Στην πλάτη του κουβαλούσε τον άλλο αδερφό τους που τον σκότωσε ο τερέπεης.
  • Ο Ζαπτιάς (=χωροφύλακας) φέρει στολή και όπλο.
  • Η Νύφη (νύφη του Κιζίρ). Το ρόλο «κρατούσε» νέος χωρίς μουστάκι που φορούσε γυναικεία ενδύματα και στολιζόταν σαν νύφη.
  • Ο Δατρόν (=ιατρός). Φορούσε γυαλιά και ψηλό καπέλο και κρατούσε μια θήκη ή ένα σακίδιο με τα φάρμακα.

Το θίασο συμπλήρωνε ο λυράρης που συνήθως φορούσε ζίπκα, και ένα-δύο ακόμα πρόσωπα που αναλάμβαναν να μαζέψουν τις προσφορές από τους θεατές, που συνήθως ήταν κεράσματα ή μικροποσά.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Στιγμιότυπο από τη «στέψη» στην Παλαγία Αλεξανδρούπολης (φωτ.: Facebook / Γιώργος Γκουντινάκης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ένας ποντιακός γάμος από τα παλιά στην Παλαγία Αλεξανδρούπολης

16/06/2025 - 2:18μμ
Στιγμιότυπο από εκδήλωση της ΟΣΕΠΕ στο Βερολίνο (φωτ.: Facebook /
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η ΟΣΕΠΕ απαντά: Διαστρεβλώθηκε η δήλωση της Αναστασίας Ντικ, καμία συγγνώμη από τα θύματα της Γενοκτονίας των Ποντίων

16/06/2025 - 11:15πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το παραθέρισμα στα Κοτύωρα – Το θέρετρο που διάλεγαν Έλληνες, Αρμένιοι και Τούρκοι

16/06/2025 - 10:16πμ
Εικόνα από τις αρχές του 20ού αιώνα, έξω από χάνι του Γεσίρογλη ή Γεσίρογλου στην Τραπεζούντα (φωτ.: facebook.com/ groups/Zafer Duran/ TRABZONDAN ESİNTİLER)
ΠΟΝΤΟΣ

Η φιλοξενία στον Πόντο ήταν μοναδική και θύμιζε αρχαία Ελλάδα – Ένα βράδυ στα Αμπέλια Τραπεζούντας

15/06/2025 - 9:16μμ
Το χορευτικό τμήμα του Συλλόγου Ποντίων Νταχάου στο θερινό φεστιβάλ που διοργάνωσε ο σύλλογος Bürgertreff-Ost (φωτ.: Facebook / Angeliki Koune)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Γερμανία: Ποντιακός ήχος και βήματα σε φεστιβάλ στην πόλη Νταχάου

15/06/2025 - 4:09μμ
Στιγμιότυπο από την 5η πατινάδα στον Σταυρό Θεσσαλονίκης (φωτ.: Facebook / Βιβή Κουρτίδου)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Η 5η πατινάδα ξεσήκωσε τον Σταυρό Θεσσαλονίκης, με 11 συλλόγους και πολλή… φασαρία

15/06/2025 - 1:56μμ
Στιγμιότυπο από την εμφάνιση του χορευτικού τμήματος της «Τερψιθέας» (φωτ.: YouTube)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Όλα τα βλέμματα στο χορευτικό τμήμα της «Τερψιθέας»

14/06/2025 - 9:56μμ
Στιγμιότυπο από το 1ο Παιδικό-Εφηβικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών στην Καστοριά (πηγή: ΣΠοΣ Δυτικής Μακεδονίας & Ηπείρου)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

2ο Παιδικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών στην Καστοριά – Δείτε το live

14/06/2025 - 8:10μμ
(Φωτ.: facebook / ΠΜΣ Παλαγίας «Ο Μέγας Αλέξανδρος»)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ο «Μέγας Αλέξανδρος» Παλαγίας ταξίδεψε τον Πόντο στη Σαμοθράκη

14/06/2025 - 12:56μμ
Ο ποταμός Ίρις (Yeşilırmak) στην Αμάσεια (φωτ: Ahmet Keles /commons. wikimedia.org)
ΠΟΝΤΟΣ

Ποτάμια και παραπόταμοι έδιναν ζωή στον Πόντο, ήταν τα φυσικά, πολιτικά αλλά και φυλετικά σύνορα

14/06/2025 - 9:35πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Εικόνα πυρκαγιά στο Άνω Σούλι Μαραθώνα (φωτ.: Θανάσης Δημόπουλος/ EUROKINISSI)

Φωτιά Άνω Σούλι Μαραθώνα: Βελτιωμένη η εικόνα στην περιοχή – Επιχειρούν ισχυρές δυνάμεις της Πυροσβεστικής

46 λεπτά πριν
(Φωτ.: facebook.com/elpnaousas)

7η χρονιά «Οι Λύρες στις Πηγές» από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας

1 ώρα πριν
Η είσοδος της έδρας του Συμβουλίου της ΕΕ (φωτ.: European Union)

Η ΕΕ συσκέπτεται για τη νέα κρίση στη Μέση Ανατολή

2 ώρες πριν
Κωνσταντίνος Καλλιγιαννάκης, ιδιοκτήτης καταστήματος ΟΠΑΠ επί της Λεωφ. Λοχαγού Χρονοπούλου 52, στον Άλιμο (φωτ.: ΟΠΑΠ)

Νέα οικογένεια λαχνών ΣΚΡΑΤΣ «24 ΜΗΝΕΣ ΤΥΧΗ»

2 ώρες πριν
Φωτιά στο Άνω Σούλι Μαραθώνα, Δευτέρα 16 Ιουνίου 2025 (φωτ.: EUROKINISSI / Θανάσης Δημόπουλος)

Μεγάλη φωτιά στο Άνω Σούλι Μαραθώνα – Μήνυμα από το 112 για εκκένωση

3 ώρες πριν
Η Κλαυδία στον ημιτελικό της EUROVISION (φωτ.: EBU / Sarah Louise Bennett)

Η Εύξεινος Λέσχη Αθηνών τιμά την Κλαυδία με μια μεγάλη εκδήλωση

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign