pontosnews.gr
Σάββατο, 19/07/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Μωμόγεροι, το εθιμικό δρώμενο των Ποντίων – Ο θίασος όπως τον έζησε πρόσφυγας πρώτης γενιάς

Η καταγραφή από τον Δ.Κ. Παπαδόπουλο από το Σταυρίν της επαρχίας Χαλδίας

25/12/2020 - 2:26μμ
Επέτειος 50 ετών από την ίδρυση και δράση της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών. Μωμόγεροι στην Καλλιθέα το 1978 (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Επέτειος 50 ετών από την ίδρυση και δράση της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών. Μωμόγεροι στην Καλλιθέα το 1978 (πηγή: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Αν και πολύ πιστοί χριστιανοί, οι Πόντιοι διατήρησαν με πάθος στις πατρογονικές εστίες έθιμα με αρχαίες καταβολές. Ένα από αυτά είναι οι Μωμόγεροι, το εθιμικό δρώμενο του Δωδεκαήμερου, ή αλλιώς οι αυτοσχέδιοι θίασοι που παντρεύουν το αρχαίο θέατρο (διθύραμβος) και το θέατρο δρόμου.

Σατιρική κωμωδία, απομεινάρι των ρωμαϊκών καλάντων διότι διατηρούν τις μεταμφιέσεις και τα γλέντια, ακόμα και ποντιακά καρναβάλια.

Τα Μωμο(γ)έρια μπορεί κανείς να τα περιγράψει με διάφορους τρόπους· ένα εθιμικό δρώμενο που πλέον για τον τρόπο που παρουσιάζεται στα ποντιακά χωριά της Κοζάνης από τους απόγονους των προσφύγων έχει κατακτήσει μία θέση στον κατάλογο της UNESCO με τα μνημεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Μάλιστα ο Δημήτρης Οικονομίδης στο Ημερολόγιον Μεγάλης Ελλάδος (1927) θεωρεί τους Μωμόγερους «λείψανον αρχαίου εθίμου ή αγροτικήν εορτήν συμβολίζουσαν την νάρκην της φύσεως κατά τον χειμώνα και την αναβίωσιν αυτής κατά την άνοιξιν […], ή υποτυπώδη παράστασιν σκοπόν εχούσις της δεισιδαιμόνος αποτροπής των κακών».

Ο Δ.Κ. Παπαδόπουλος από το Σταυρίν της επαρχίας Χαλδίας στην Ποντιακή Εστία (1953, τχ. 38-39) περιγράφει όσα είχαν ζήσει οι πρόσφυγες πρώτης γενιάς στον Πόντο. Όπως εξηγεί, το συγκεκριμένο δρώμενο καυτηριάζει την ανηθικότητα και τη σκληρή και βάναυση συμπεριφορά, και διακωμωδεί και γελοιοποιεί τον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης εξευτελίζοντας το επίσημο όργανό της.

Στις αγροτικές και απομονωμένες περιοχές του Πόντου, σημειώνει, τα Μωμογέρια ήταν μια μορφή διασκέδασης και μάλιστα μεταξύ του κοινού περιλαμβάνονταν και Τούρκοι. «Συνέρρεον άπαντες ανεξαρτήτως ηλικίας και παρηκολούθουν όλας τας επαναληπτικώς διδομένας παραστάσεις από της πρώτης μέχρι της τελευταίας τηρούντες αδιάπτωτον το ενδιαφέρον αυτών και αμείωτον το ευάρεστον συναίσθημα της απολαύσεως», γράφει ο Δ.Κ. Παπαδόπουλος.

Ο θίασος αποτελούνταν από τα εξής πρόσωπα:

  • Ο Αλογάς (ατλής) ή τερέπεης (=τιμαριούχος). Συνήθως φορούσε την τοπική ενδυμασία (ζίπκα), κομψά πέδιλα (τσάπουλα), μεταξωτό χιτώνα (τσιπάν), μεταξωτή ζώνη (ταραπολούζ’) και στο κεφάλι είχε χρυσοποίκιλτο μεταξωτό μαντήλι (κοτσοΰρ’). Προκειμένου να φαίνεται ότι είναι έφιππος στερέωνε δύο κοντάρια, ένα στα αριστερά και ένα στα δεξιά, τα οποία κατέληγαν κεφαλή αλόγου, ενώ το πίσω μέρος τους καλυπτόταν από το χιτώνα. Επίσης κρατούσε τα «χαλινάρια» με το αριστερό και ένα μαστίγιο ή ραβδί με το δεξί χέρι.
  • Ο Κιζίρ (=κλητήρας του χωριού) ή ο κυρίως μωμόγερος. Φορούσε ακατέργαστο δέρμα τράγου, στην πλάτη είχε κάτι για να τον προστατεύει από τα χτυπήματα του τερέπεη και στο κεφάλι έφερε ένα κωνοειδές δερμάτινο κάλυμμα (κιουλάχ’) από το οποίο κρεμόταν ένα κουδούνι και δερμάτινη προσωπίδα. Στη δε ζώνη του είχε κρεμασμένα πολλά κουδούνια, σκόρδα και δερμάτινες λωρίδες. Στο δεξί χέρι κρατούσε χατζάρα και στο αριστερό ένα κοντό ραβδί. Η περιβολή του θεωρούνταν ιδιαιτέρως κωμική και προκαλούσε το αβίαστο γέλιο του κοινού.
  • Ο Κορ-Σεϊτάν (=διάβολος). Η ενδυμασία του ήταν μαύρη, η προσωπίδα ανάλογη με κέρατα, και είχε και ουρά. Κρατούσε δύο λεπτές ράβδους. Ο θίασος ίσως είχε και τον μικρόν δάβολον με αντίστοιχη περιβολή.
  • Ο Γατής (καδής, =δικαστής). Φορούσε κατάλευκο χιτώνα μέχρι τους αστραγάλους και ογκώδες σαρίκι με προσωπίδα που παρέπεμπε σε σεβάσμιο γέροντα.
  • Ο Δίκολον. Αδελφός του Κιζίρ, ντυμένος φτωχικά. Στην πλάτη του κουβαλούσε τον άλλο αδερφό τους που τον σκότωσε ο τερέπεης.
  • Ο Ζαπτιάς (=χωροφύλακας) φέρει στολή και όπλο.
  • Η Νύφη (νύφη του Κιζίρ). Το ρόλο «κρατούσε» νέος χωρίς μουστάκι που φορούσε γυναικεία ενδύματα και στολιζόταν σαν νύφη.
  • Ο Δατρόν (=ιατρός). Φορούσε γυαλιά και ψηλό καπέλο και κρατούσε μια θήκη ή ένα σακίδιο με τα φάρμακα.

Το θίασο συμπλήρωνε ο λυράρης που συνήθως φορούσε ζίπκα, και ένα-δύο ακόμα πρόσωπα που αναλάμβαναν να μαζέψουν τις προσφορές από τους θεατές, που συνήθως ήταν κεράσματα ή μικροποσά.

ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Αφίσα για το 27ο Συναπάντημα Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων (πηγή: ΕΡΤ3)
ΠΟΝΤΟΣ

27ο Συναπάντημα Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων: Δήλωση παρουσίας από το Βέρμιο, στη συνάντηση-θεσμό

18/07/2025 - 9:23μμ
Ποντιακό γλέντι στη πλατεία του Θρυλορίου για την Αγία Μαρίνα (φωτ.: paratiritis-news.gr)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Το Θρυλόριο Ροδόπης γιόρτασε ποντιακά την Αγία Μαρίνα

18/07/2025 - 6:59μμ
Συγκλονιστικό καλλιτεχνικό δίδυμο η Κλαυδία και ο Ματθαίος Τσαχουρίδης. Εδώ στην εκδήλωση βράβευσης της Κλαυδίας από την Εύξεινο Λέσχη Αθηνών (φωτ.: Κώστας Κατσίγιαννης)
ΠΟΝΤΟΣ

Κλαυδία και Ματθαίος Τσαχουρίδης για πρώτη φορά μαζί στο Βεάκειο Θέατρο

18/07/2025 - 5:47μμ
(Φωτ.: facebook / Κιλκισίου Βαρθολομαίος)
ΠΟΝΤΟΣ

Ευκαρπία Κιλκίς: Κέφι και γεύση …ποντιακών διαστάσεων στον 17ο Διαγωνισμό Πιροσκί

18/07/2025 - 2:30μμ
Τμήμα της αφίσας του 3ήμερου Πολυθεματικού Φεστιβάλ στο Τέμενος Παρανεστίου Δράμας
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Ρίζες, ήχοι, γεύσεις και χρώματα του Πόντου στο Τέμενος Παρανεστίου Δράμας

18/07/2025 - 9:04πμ
Οι «Αργοναύτες» στο Φεστιβάλ Παλιάς Πόλης του Βάιμπλιγκεν (φωτ.: Facebook / Σύλλογος Ποντίων Αργοναύτες Waiblingen / Παύλος Νικολαΐδης)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

Γερμανία: Οι «Αργοναύτες» πήγαν τον Πόντο στο Φεστιβάλ Παλιάς Πόλης του Βάιμπλιγκεν

17/07/2025 - 7:49μμ
(Φωτ.: Πολιτιστικός-Μορφωτικός Σύλλογος Παλαγίας «Ο Μέγας Αλεξάνδρος»)
ΠΟΝΤΟΣ

«’Σ σην Παλαΐαν χαράν είχαν» – Το πιστοποιούν 30 φωτογραφικά στιγμιότυπα και ένα βίντεο

17/07/2025 - 12:57μμ
(Φωτ.: maronnews.gr)
ΠΟΝΤΟΣ

Θρυλόριο: Η ποντιακή γαστρονομία έχει πρωτεύουσα, και μάλιστα υπεραιωνόβια

16/07/2025 - 10:58μμ
(Εικ.: Argo WN)
ΣΥΛΛΟΓΟΙ

«Οι Αργοναύτες» του Βάιμπλινγκεν ετοιμάζουν διήμερο αφιέρωμα στη Σάντα του Πόντου

16/07/2025 - 10:18μμ
(Εικ.: ΧΚ)
ΠΟΝΤΟΣ

Μαθαίνω ποντιακά: Οι σημασίες του ρήματος «τζιχνίζω» – Και μια ωραία παροιμία

16/07/2025 - 2:50μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Καταστροφές σε βαν της αστυνομίας κατά τη διάρκεια των επεισοδίων στο Έπινγκ (πηγή: Χ / 
UK News in Pictures)

Αγγλία: Σοβαρά επεισόδια έξω από ξενοδοχείο για αιτούντες άσυλο

3 ώρες πριν
Λεπτομέρεια από την αφίσα

Οι Μικρασιάτες της Μυτιλήνης γιορτάζουν την Αγία Παρασκευή

4 ώρες πριν
(Φωτ.: EPA /
Sean Gallup / POOL)

Στη Σλοβενία έγινε νόμιμη η υποβοηθούμενη αυτοκτονία – Προηγήθηκε δημοψήφισμα

4 ώρες πριν
Το μπαλκόνι του διαμερίσματος του Πέτρου Φιλιππίδη (φωτ.: EUROKINISSI / Κώστας Τζούμας)

Σενάρια εμπρησμού για τη φωτιά στο σπίτι του Πέτρου Φιλιππίδη

5 ώρες πριν
Αφίσα για το 27ο Συναπάντημα Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων (πηγή: ΕΡΤ3)

27ο Συναπάντημα Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων: Δήλωση παρουσίας από το Βέρμιο, στη συνάντηση-θεσμό

5 ώρες πριν
(Φωτ.: EUROKINISSI / Αντώνης Νικολόπουλος)

Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στίβου Κ23: «Χάλκινη» η Εμμανουηλίδου

6 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign