Δύο σπίτια, το ένα απέναντι από το άλλο. Το ένα του γαμπρού και το άλλο της νύφης. Όλο το χωριό στο πόδι· ένας γάμος ίσως και να αποτελεί το γεγονός της χρονιάς, σίγουρα όμως είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για γλέντι. «Το να είχες ένα σφαχτό να προσφέρεις στον κόσμο ήταν σπουδαίο πράγμα», τονίζει, αναφερόμενος στον παραδοσιακό ποντιακό γάμο, ο Στέλιος Νικολάου, χοροδιδάσκαλος του Συλλόγου Ποντίων Σαπών «Τα Κασσιτερά».
Και μπορεί οι σημερινοί γάμοι των Ποντίων να είναι πιο… ευρωπαϊκοί, ωστόσο κάποτε πριν από το «ους ο θεός συνέζευξε» υπήρχε το προξενιό, το στόλισμα της νύφης και του γαμπρού, το νυφόπαρμα, και η γαμήλια πομπή.
Μια γεύση από τους παραδοσιακούς ποντιακούς γάμους πήραν όσοι βρέθηκαν στις Σάπες Ροδόπης το βράδυ της Τετάρτης. Στο πλαίσιο του 6ου Φεστιβάλ Μαρώνειας-Σαπών, το σωματείο «Τα Κασσιτερά» ανέλαβε να δείξει πώς παντρεύονταν κάποτε οι Πόντιοι, χρησιμοποιώντας μαρτυρίες προσφύγων πρώτης γενιάς.
«Η προίκα ήταν ένα σεντόνι, ένα μαξιλάρι, πράγματα που θα τα χρησιμοποιούσαν σίγουρα οι νεόνυμφοι. Σπάνια να δίνονταν λίρες, για χρήματα ούτε που το συζητάμε», ανέφερε ο Στέλιος Νικολάου μιλώντας στην ΕΡΑ Κομοτηνής. «Ψυχή» του όλου εγχειρήματος, που αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιτυχημένο και συγκέντρωσε πλήθος κόσμου, ο χοροδιδάσκαλος των «Κασσιτερών» εξηγεί ότι στους ποντιακούς γάμους όλο το χωριό γίνονταν ένα και οι παρεξηγήσεις λύνονταν.
Το ζευγάρι έφτανε με άλογα στην εκκλησία: στο ένα ο γαμπρός, στο άλλο η νύφη και σε ένα τρίτο τα προικιά.
Την Τετάρτη στις Σάπες, προτού ξεκινήσει η γαμήλια πομπή, κορίτσια με παραδοσιακές φορεσιές κερνούσαν φαγητά και ποτά, ενώ μετά το «γάμο» στήθηκε τρικούβερτο γλέντι. «Βέβαια, την εποχή εκείνη το γλέντι γινόταν την Κυριακή μετά την εκκλησία, όπου το ζευγάρι κοινωνούσε», αναφέρει ο χοροδιδάσκαλος του σωματείου.
Ο Στέλιος Νικολάου σπεύδει δε να προσθέσει ότι τα πράγματα δεν κυλούσαν… ρόδινα όλες τις φορές: ο γάμος ήταν συχνά δουλειά της Πόντιας προξενήτρας και υπήρχαν φορές που ο γαμπρός έβλεπε τη μέλλουσα νύφη στην εκκλησία. Έτσι το «αποκάρωμα», η ώρα της αποκάλυψης δηλαδή, δεν ήταν πάντα χωρίς απρόοπτα ή και απογοητεύσεις.
Στις Σάπες, ωστόσο, καμία απογοήτευση δεν υπήρξε, και όλοι διασκέδασαν μέχρι το πρωί δίνοντας μια ευχή που κανονικά δεν την δίνουν στους γάμους: και του χρόνου!
- Φωτογραφίες, βίντεο: εφημερίδα Χρόνος.
- Διαβάστε στην κατηγορία «Ήθη και Έθιμα» του pontos-news.gr για το γαμήλιο έθιμο της κοσάρας αλλά και για τα επτά ζευγάρια και το τέκ’.