Ο Πόντιος λοχαγός Αλέξανδρος Κυριακίδης στη Μάχη των Οχυρών – Η θυσία για να ανακοπεί η προέλαση των ναζί

Από τις 6 έως τις 9 Απριλίου 1941 διήρκεσε η Μάχη των Οχυρών (ή αλλιώς Μάχη της Γραμμής Μεταξά), η πρώτη της γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα. Διεξήχθη στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, στα ανατολικά του Αξιού, και έληξε με νίκη των ναζιστικών δυνάμεων και την παράδοση των οχυρών στις 10 Απριλίου, μετά τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας.

Περίβλεπτη θέση ανάμεσα στους ήρωες της Μάχης των Οχυρών κατέχει ο Αλέξανδρος Κυριακίδης, ο οποίος προτίμησε να θυσιαστεί παρά να αφήσει τα γερμανικά Stuka να περάσουν τη γραμμή του χωρίς να δεχθούν πυρά.

Όπως μας πληροφορεί ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Κοσμάς Τσίναλης, ο Πόντιος λοχαγός του Πυροβολικού είχε γεννηθεί στο Χατζή Οσμάν της Νικομήδειας, όμως η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από τα Κοτύωρα. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος.

«Τα περισσότερα μέλη της οικογένειας Κυριακίδη, όπως και όλοι οι Χατσοσμαλούδες, εγκαταστάθηκαν την Άψαλο [σ.σ. Πέλλας]. Η οικογένεια του ήρωα εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Οι σχέσεις τους όμως με την Άψαλο και τους λοιπούς συγγενείς ήταν στενές! Κατά τη διάρκεια της Κατοχής ο πατέρας του ήρωα εγκαταστάθηκε στην Άψαλο όπου ο δίδασκε εθελοντικά στα παιδιά του χωριού και μάθαινε στους χωριανούς πώς να εμβολιάζουν δέντρα» γράφει ο Κοσμάς Τσίναλης σε ανάρτησή του στο Facebook.

Σαν σήμερα λοιπόν, 7 Απριλίου, η πυροβολαρχία του Αλέξανδρου Κυριακίδη δρούσε προς ενίσχυση των μαχητών στο ύψωμα Κρακώρ (σημερινή Τσούκα), του οχυρού Ρούπελ.

Ξαφνικά ο ουρανός γέμισε Stuka, και ο λοχαγός διέταξε να ανοίξουν πυρ εναντίον τους. Οι στρατιώτες του τον παρακάλεσαν να μην δώσουν στόχο στα ναζιστικά αεροσκάφη, ωστόσο εκείνος ήταν αμετακίνητος.

«Τώρα που οι δικοί μας είναι με το όπλο στα χέρια και κάνουν αντεπίθεση, εμείς θα τους αφήσουμε χωρίς πυρά;», ήταν η απάντηση του Αλέξανδρου Κυριακίδη, ο οποίος διέταξε τη συνέχιση των βολών.

Όπως ήταν φυσικό, μερικά λεπτά αργότερα η θέση τους έγινε αντιληπτή από τα αεροσκάφη της Luftwaffe. Τρία σμήνη των δώδεκα αεροσκαφών βομβάρδισαν τις θέσεις της πυροβολαρχίας και έθαψαν κάτω από τόνους χωμάτων τον λοχαγό Κυριακίδη, τον αξιωματικό βολής ανθυπολοχαγό Πέτρο Βλάχο, και ορισμένους στρατιώτες.

Τον Απρίλιο του 2001, εξήντα χρόνια μετά την αυτοθυσία τους, με πρωτοβουλία του αξιωματικού Ηλία Κοτρίδη ξεκίνησε έρευνα για την ανεύρεση των οστών των πεσόντων της πυροβολαρχίας του λοχαγού Κυριακίδη.

Τα προσωπικά τους αντικείμενα κατέχουν πλέον ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα εκθέματα του Μουσείου Ρούπελ, ενώ το πυροβόλο των «6 δακτύλων» (152 χιλιοστών) υποδέχεται τους επισκέπτες που κατευθύνονται προς το κεντρικό ηρώο.