Η ποντιακή μουσική στα ευρωπαϊκά ραδιόφωνα για πρώτη φορά, από τον Χρήστο Καλιοντζίδη

Στα ραδιόφωνα της Ισπανίας και της Ιταλίας ποντιακή λύρα; Και όμως, αν βρίσκεσαι στο… σωστό σημείο την κατάλληλη στιγμή, όλα είναι δυνατά. Βέβαια, πίσω από κάθε τέτοιο αποτέλεσμα συνήθως υπάρχουν βήματα συνέπειας και συνέχειας. Ηθικός «αυτουργός» ο λυράρης και τραγουδιστής Χρήστος Καλιοντζίδης, καθώς το Maçka Radif  βρίσκεται στην 4η θέση του Balkan Chart για το 2ο εξάμηνο του 2023.

Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό για την ποντιακή μουσική, γεγονός που της ανοίγει το δρόμο για τις λίστες παραγωγών σε ραδιόφωνα.

Μιλώντας στο pontosnews.gr, ο Χρήστος Καλιοντζίδης, ο οποίος μαζί με τον Θωμά Μελετέα στο ούτι και τον Γιάννη Γκραίκο στα κρουστά συγκροτούν το σχήμα που βρίσκεται πίσω από το άλμπουμ, εξήγησε ότι στο συγκεκριμένο τσαρτ «σκαρφαλώνουν» δουλειές από μουσικούς και μπάντες που εδρεύουν στα Βαλκάνια – στην 7η θέση είναι το Morso του Δημήτρη Μυστακίδη, το οποίο βρίσκεται στη λίστα για τρίτο συνεχόμενο εξάμηνο.

«Η επιτροπή απαρτίζεται από μουσικούς παραγωγούς· κρίνουν και αναλόγως με την ανταπόκριση που έχει υπάρξει στα Βαλκάνια αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα. Το δικό μου άλμπουμ πήρε μεγάλη προβολή από 6-7 ισπανικά ραδιόφωνα, από ραδιόφωνα της Ιταλίας, αλλά και χωρών των Βαλκανίων. Για την κατάταξη είναι πολύ σημαντικό το πώς αντιμετωπίζονται τα άλμπουμ από τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς», σημείωσε.

Εξηγώντας περί… τίνος πρόκειται, είπε ότι ουσιαστικά είναι η διπλωματική εργασία που έκανε στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. «Ο βασικός κορμός είναι οι μακρόσυρτοι σκοποί της Ματσούκας – γι’ αυτό και η ονομασία Μάτσ’κα (Maçka), όπως αποκαλείται συνήθως η περιοχή. Είναι ένα ποιμενικό μουσικό ιδίωμα, σαν μοιρολόι, το οποίο το συναντάμε μόνο εκεί, πουθενά αλλού», υπογράμμισε.

Γύρω από αυτούς τους σκοπούς, λοιπόν, ο Χρήστος Καλιοντζίδης έφτιαξε κάποιες ορχηστρικές συνθέσεις οι οποίες στο άλμπουμ «κουμπώνουν» και φτιάχνουν ροή περίπου μισής ώρας· το ένα κομμάτι διαδέχεται το άλλο με άξονα τους παραδοσιακούς μακρόσυρτους σκοπούς.

«Η δεύτερη λέξη στον τίτλο του άλμπουμ είναι radif, το οποίο στην περσική μουσική είναι μια φόρμα που χρησιμοποιείται πάρα πολύ τόσο για εκπαιδευτικούς λόγους όσο και για λόγους περφόρμανς· πρόκειται για το “τοτέμ” της μουσικής εκπαίδευσης και διαδικασίας. Σκεφτείτε ότι κάθε μεγάλος δάσκαλος περσικής μουσικής έχει το δικό του ραντίφ που είναι μια φόρμα περίπου μίας ώρας που απαρτίζεται από ορχηστρικές συνθέσεις, από φωνητικά μέρη, από ταξίμια κ.ά., τα οποία έχουν μια συγκεκριμένη συνοχή και ροή» ανέφερε, δίνοντας το μουσικολογικό υπόβαθρο.

Παραθέτοντας δε άλλη μία σύνδεση της ποντιακής μουσικής με την Περσία, υπενθύμισε ότι η λέξη κεμεντζέ για την ποντιακή λύρα, δεν είναι τουρκική αλλά περσική, από το καμάντζα που αναφέρεται σε ένα τοξωτό όργανο.

Με την ίδια φιλοσοφία λοιπόν των ραντίφ στήθηκε το Maçka Radif, ώστε να υπάρχει μια συνοχή από το πρώτο μέχρι το τελευταίο κομμάτι, περνώντας από τον έναν ποντιακό παραδοσιακό σκοπό στη νέα σύνθεση, από εκεί πάλι πίσω στην παράδοση και ούτω καθεξής.

«Οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί από την Ισπανία πήραν μερικές νέες συνθέσεις από το άλμπουμ επειδή τους ταίριαξαν συνδυαστικά με κάποια άλλα κομμάτια που είχαν στην playlist τους. Κάποιοι διάλεξαν ένα μακρόσυρτο μαζί με μια νέα σύνθεση, πριν ή μετά, φτιάχνοντας μια “ομάδα” 6-7 λεπτών», είπε ο Χρήστος Καλιοντζίδης.

Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι είναι η πρώτη φορά που η ποντιακή μουσική ακούγεται σε ραδιοφωνικά μέσα στο εξωτερικό. «Μπορώ να το πω αν όχι με μεγάλη βεβαιότητα, με απόλυτη σιγουριά, διότι είναι η πρώτη φορά που μπαίνει μια τέτοια δουλειά στο Balkan Chart, και μάλιστα όχι χαμηλά, στην 4η θέση, σχεδόν αμέσως μετά την κυκλοφορία της στα τέλη Μαΐου» πρόσθεσε.

Μέχρι τώρα το Maçka Radif  ζωντανά έχει παρουσιαστεί από τους Χρήστο Καλιοντζίδη, Θωμά Μελετέα και Γιάννη Γκραίκο σε κοινό που δεν είχε σχέση με την ποντιακή μουσική, αποσπώντας πολύ θετικά σχόλια, «διότι δεν είναι ένας ήχος ξερά ποντιακός παραδοσιακός, με την έννοια της χορευτικής διαδικασίας» όπως ανέφερε, σημειώνοντας ότι οι εμφανίσεις είχαν περισσότερο συναυλιακό χαρακτήρα.

«Τον Θωμά Μελετέα και τον Γιάννη Γραίκο τους γνωρίζω χρόνια, είναι πολύ καλοί φίλοι και εξαιρετικοί μουσικοί, ήμασταν και συμφοιτητές στο μεταπτυχιακό» είπε ο Χρήστος Καλιοντζίδης, απαντώντας στο αν μαζί θα συνεχίσουν με νέες δουλειές. Μέσα στον Ιούνιο, άλλωστε, έπαιξαν τρεις φορές στην Κρήτη, με τον λυράρη να περιγράφει: «Είχαμε κοινό που ήρθε κοινό να ακούσει μουσική. Στα Χανιά αντί για το Αρχαιολογικό Μουσείο τελικά εμφανιστήκαμε σε ένα τζαζ μπαρ – η αλλαγή έγινε την τελευταία στιγμή. Και μας έκανε εντύπωση ότι ενώ δεν είναι ένας συναυλιακός χώρος, μετά το πρώτο 15λεπτο-20λεπτο επικράτησε μια ησυχία, και ο κόσμος μπήκε στο κλίμα σχεδόν αμέσως».

Γεωργία Βορύλλα