pontosnews.gr
Δευτέρα, 25/09/2023
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Πρώτη μέρα του χειμώνα με «Γλυκές οικογενειακές αναμνήσεις» από τον Στάθη Ευσταθιάδη

«Φαμέλια» τιτλοφορείται το ποίημα του μεγάλου Πόντιου λαογράφου

20/12/2022 - 10:46μμ
Εικονογράφηση για το ποίημα στο βιβλίο του Στάθη Ευσταθιάδη «Τα τραγούδια του ποντιακού λαού»

Εικονογράφηση για το ποίημα στο βιβλίο του Στάθη Ευσταθιάδη «Τα τραγούδια του ποντιακού λαού»

Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Ο Πόντιος λαογράφος Στάθης Ευσταθιάδης έχει χαρακτηριστεί από πολλούς «φάρος της ποντιακής λαογραφίας». Η αγάπη του για καθετί ποντιακό φάνηκε από πολύ μικρή ηλικία, όταν άρχισε να συλλέγει πληροφορίες για τον αγαπημένο του τόπο. Οι αφηγήσεις των γονιών του για τον ξεριζωμό του 1922, για τη ζωή γενικά των αλησμόνητων πατρίδων, τον ώθησαν στη μελέτη της ιστορίας και της λαογραφίας του ποντιακού ελληνισμού.

Με πολλά άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, αλλά και με διαλέξεις, παρουσίαζε ποικίλες πτυχές από τη ζωή του ποντιακού ελληνισμού.

Το 1969 ίδρυσε το σωματείο «Φάρος Ποντίων», ενώ παράλληλα επιμελούνταν και παρουσίαζε στο ραδιόφωνο την εβδομαδιαία ποντιακή λαογραφική εκπομπή «Ποντιακοί αντίλαλοι», την οποία πολλοί ανακαλούν στη μνήμη τους με συγκίνηση, ακόμα και σήμερα. Στο πλάι του, τόσο στις εκπομπές όσο και στην έρευνα που διεξήγε για χρόνια, είχε πάντα την αδελφή του, Μαρία.

Το 1981 εξέδωσε τη μελέτη Τα τραγούδια του ποντιακού λαού – Πολύτιμο κεφάλαιο της λαογραφίας μας. Ο σπουδαίος Πόντιος εκδότης Τάσος Κυριακίδης έγραφε στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης, μεταξύ άλλων: «Σαν εκδότης και ιδίως σαν άνθρωπος δοκιμάζω μια φοβερή ψυχική δόνηση με τούτη τη μελέτη. Ένας υπέροχος αγωνιστής του πνεύματος και της ζωής [σ.σ.: ο Στάθης Ευσταθιάδης] αποκαλύπτει το μεγαλείο της ποντιακής ψυχής –εκείνο που κρύβεται κάτω από τις νότες της μούσας της–, με τρόπο συγκλονιστικό. Είναι έρευνα επιστημονική, ιστορική, λαογραφική, ακόμη και ψυχολογική. Το λογοτεχνικό στοιχείο διαφαίνεται καθαρά στα κείμενα, κι ας μην επιδιώκεται τούτο από τον συγγραφέα».

Ως επίλογο στον τόμο αυτόν, τον γεμάτο παράδοση, ο Ευσταθιάδης επέλεξε να δημοσιεύσει τρία δικά του ποιήματα. Υπό τον γενικό τίτλο «Προσωπικές συγκινήσεις» ενέταξε τα ποιήματα «Κοσμοφωτοδότες (Θαυμασμός προς τον Ακρίτα)», «Φαμέλια (Γλυκιές οικογενειακές αναμνήσεις)» και «Ήλε μ’ (Ύμνος στη μάνα)».

Σαν ζεστό τρατάρισμα για την πρώτη μέρα του χειμώνα, επιλέξαμε τις γλυκιές οικογενειακές αναμνήσεις:

ΦΑΜΕΛΙΑ
Ο Χειμωγκόν εμέσαξεν χιονοκαπατεμένος,

ραχιά και ραχιοκέφαλα και τα παρχαρομύτια,
ασπροκουκουλοσκέπαγα και μαυροκαρδισμένα,
χωρίς τσοπάν’τς και πρόγατα και κωδωνί’ λαλίας,
χωρίς πουλί κελάηδεμαν και γαβαλί λαλίαν.
Τ’ αγιαζοφύσεμαν ξερόν, σωστόν ανασμοκόφτες,
κι ο ήλεν πυκναράευτος, ’ς σα λίβια τυλιμένος.
Η πλάσ’ στέκει ν’ αγέλαστος ’ς ση βαρυχειμωνίαν
κι απέσ’ ’ς σ’ οσπίτ’ τ’ εμέτερον, ανοιξεζνόν ημέρα!

Καντηλογλυκοφώτιστα θωρέας χαρεμένα
δεξιά-ζεβριά τ’ αδέλφια μου, φαμέλιας κλαδία.
Και ’ς σο παρακαμίν’ σουμά στρογγυλοκαθισμέντσα
η μάνα μ’ γερανόφορος και κατασωρεμέντσα,
αγνιάρ’ φαΐν εμάερεψεν, υλιστοτανωμένον,
το τανωμένον τη σιρβάν, κριθαροκορκοτένεν
με το βουτουροχάρατσον και τα σκουντουλοδέσμια.

Για το φαΐν το βραδιζνόν εσώστεψεν η ώρα
κι ο κύρη μ’ ο καλόκαρδον, ’ς σην ώραν ατ’ εκλώστεν.
Και ’ς σο τραπέζ’ ολόερα, ’ς σα χαμελοσκαμνόπα
εκάτσαμε να τρώγωμε φαΐν ευλογημένον.

Ας φοβερίζ’ ο χειμωγκόν κι ας κρύφκεται ν’ ο ήλεν,
ασή κυρού μ’ τ’ οσπίτ’ μακρά τα παγωσίας στέκνε.
Θεού χαρά ’ς σ’ εμέτερα με την εγάπ’ ’ς σα κάρδιας
και κατενόν ο νους εμουν, καμίαν ’κί κομπών’ μας.

Χειμωγκόν = χειμώνας l εμέσαξεν = βρίσκεται στη μέση l χιονοκαπατεμένος= σκεπασμένος με χιόνια l ραχιοκέφαλα = κορυφές βουνών l παρχαρομύτια = κορυφές παρχαριών l ασπροκουκουλοσκέπαγα = με άσπρες κουκούλες στο κεφάλι l γαβαλί’ = φλογέρας l ανασμοκόφτες = αυτό που κόβει την ανάσα l πυκναράευτος = ο συχνά αναζητούμενος, ποθητός l λίβια = σύννεφα l παρακαμίν’ = τζάκι l γερανοφόρος = στα σκούρα ντυμένη l κατασωρεμέντσα = όμορφα ντυμένη l αγνιάρ’ = εκλεκτό, σπάνιο l υλιστοτανωμένον = φτιαγμένο με μυτζήθρα l τανωμένον σορβάν = η ονομασία σούπας από σιτάρι ή κριθάρι και μυτζήθρα l κριθαροκορκοτένεν = ξεφλουδισμένο κριθάρι l βουτουροχάρατσον = βουτυροκαρύκευμα l  σκουντουλοδέσμια = αρωματικοί δυόσμοι l  κατενόν = κατακάθαρος, χωρίς κανένα δόλο l κομπών’ = ξεγελά, παρασύρει (συνήθως σε κακό).
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

ΠΟΝΤΟΣ

Σύλλογος Ποντίων Ν. Ξάνθης: Συμπληρώνει 50 χρόνια και απευθύνει κάλεσμα για να μεγαλώσει κι άλλο ο «κύκλος του χορού»

25/09/2023 - 12:51μμ
Τσιριχτά, οι ποντιακοί λουκουμάδες (φωτ.: Facebook / Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας – Εθνική Βιβλιοθήκη Αργυρουπόλεως)
ΠΟΝΤΟΣ

Πώς είναι η ποντιακή εκδοχή του street food; Η Νάουσα έδωσε (ξανά) την απάντηση

24/09/2023 - 9:28μμ
Ο Ματθαίος Τσαχουρίδης (φωτ.: Facebook / Ματθαίος Τσαχουρίδης / Matthaios Tsahouridis)
ΠΟΝΤΟΣ

Το νέο ποντιακό τραγούδι του Ματθαίου Τσαχουρίδη έχει ερωτικό στίχο

24/09/2023 - 8:18μμ
Κάθοδος από παρχάρι της Τραπεζούντας (φωτ.: Facebook / Mustafa Türkmen)
ΠΟΝΤΟΣ

Στον Πόντο ξεκίνησε η κάθοδος από τα παρχάρια, και έχει χαρακτήρα γιορτής

24/09/2023 - 2:15μμ
Μέλη του Συλλόγου Ποντίων Λάρισας (φωτ.: Facebook / Axileras Axileras)
ΠΟΝΤΟΣ

Το… τρένο του Συλλόγου Ποντίων Λάρισας ξεκινά

24/09/2023 - 11:22πμ
(Φωτ.: facebook / Σύλλογος Ποντίων Ασπροπύργου «Οι Ακρίτες του Πόντου»)
ΠΟΝΤΟΣ

«Οι Ακρίτες του Πόντου» Ασπροπύργου  ανοίγουν τις πόρτες τους για τη νέα χορευτική χρονιά

23/09/2023 - 9:44μμ
(Φωτ.: facebook / Σύλλογος Ποντίων Αιτωλοακαρνανίας «Δ. Ψαθάς»)
ΠΟΝΤΟΣ

Σύλλογος Ποντίων Αιτωλοακαρνανίας «Δ. Ψαθάς»: Με αγιασμό και χορό ξεκίνησε η νέα καλλιτεχνική περίοδος

23/09/2023 - 8:41μμ
Ένας μεγάλος ποντιακός κύκλος στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, πίσω από το Βασιλικό Θέατρο (φωτ.: efxinospontos.gr)
ΠΟΝΤΟΣ

Η ποντιακή μνήμη του ξεριζωμού πήρε τα βήματα του χορού ομάλ’, στη Θεσσαλονίκη

23/09/2023 - 8:10μμ
Νερό, παντού νερό. Όλα τα έχει καλύψει το νερό... (φωτ.: Αντώνης Νικολόπουλος / EUROKINISSI)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Στουν έρμου κι στουν άλιμου κι στουν ξάλιμου τουν τόπου

23/09/2023 - 4:00μμ
(Φωτ.: facebook/Ένωση Ποντίων ν. Κιλκίς «Οι Αργοναύτες»)
ΠΟΝΤΟΣ

Ορίστηκε το νέο ΔΣ της Ένωσης Ποντίων ν. Κιλκίς «Οι Αργοναύτες»

23/09/2023 - 3:29μμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Μια ολόκληρη γειτονιά κατεστραμμένη από τις πλημμύρες που προκάλεσε η κακοκαιρία «Daniel» στην πόλη Ντέρνα (φωτ.: EPA/STR)

Λιβύη: Οκτώ αξιωματούχοι υπό κράτηση για τις φονικές πλημμύρες

17 λεπτά πριν

Επετειακή εκδήλωση στο Μεσημέρι Θεσσαλονίκης, για τα 100 χρόνια από την άφιξη των προσφύγων

47 λεπτά πριν
Ένα από τα ΙΧ που ενεπλάκησαν στο τραγικό δυστύχημα (φωτ.: glomex)

Τροχαίο στην Πάτρα: Jaguar σκόρπισε το θάνατο – Τρεις νεκροί, ανάμεσα τους κι ένα τρίχρονο παιδί

1 ώρα πριν
Στιγμιότυπο από τη συνάντηση των δύο ηγετών (φωτ.: Χ)

Τουρκική επίδειξη ισχύος στο Αζερμπαϊτζάν – Συνάντηση Ερντογάν με τον Αλίεφ

2 ώρες πριν
Ναυτεργάτες 	δένουν τους κάβους πλοίου που επιστρέφει από τα νησιά του Αιγαίου, στο λιμάνι του Πειραιά (φωτ. αρχείου: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Βλάχος)

Πειραιάς: Τρεις συλλήψεις διέταξε η Εισαγγελία μετά την πτώση ναυτών στη θάλασσα

2 ώρες πριν
Συνάντηση του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία Στέφανου Κασσελάκη με τον πρώην πρωθυπουργό και επί 15 χρόνια πρόεδρο του κόμματος Αλέξη Τσίπρα (φωτ.: EUROKINISSI / Τατιάνα Μπόλαρη)

Παράδοση σκυτάλης από τον Τσίπρα στον Κασσελάκη – «Να δώσουμε ελπίδα και προοπτική με ενότητα»

3 ώρες πριν

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2022 pontosnews.gr
Made by minoanDesign