Οι εκλογές στην Κύπρο, στις 30 Μαΐου, δεν βοήθησαν το κοινωνικό σκηνικό να αλλάξει αλλά επέφεραν μεταρρυθμίσεις και ανακατάταξη δυνάμεων στον πολιτικό κόσμο που θα επηρεάσει τη σύνθεση και της Βουλής αλλά και των συμμαχιών των επερχόμενων προεδρικών εκλογών στο νησί το 2023.
Η αποχή αποδείχθηκε ότι κυνηγά τις επιλογές των κομμάτων με 34.28% αλλά και με απώλειες στα παραδοσιακά κόμματα της Βουλής με πτώση 3,4% στο ΑΚΕΛ, 2,9% στο ΔΗΣΥ και 3,2% στο ΔΗΚΟ, με τις 20,000 ψηφοφόρους του ΑΚΕΛ να μην εμφανίζονται ως αποδεικνύεται στις κάλπες και να νιώθουν ότι το μεγαλύτερο κόμμα της Αριστεράς δεν τους καλύπτει ούτε στα θέματα του εργασιακού τομέα ούτε και στο Κυπριακό.
Το ΑΚΕΛ υποφέρει από τη στιγμή ανάληψης του τιμονιού του κόμματος από τον Άντρο Κυπριανού, το 2009, με επανεκλογή στα συνέδρια του 2010 και 2015, από ελλιπή ανταπόκριση στα αιτήματα του κόσμου για προστασία του στον εργασιακό τομέα, για λύσεις στην ανεργία και στα κοινωνικά θέματα που αυξάνονται μέρα με τη μέρα. Από την άλλη, ο Άντρος Κυπριανού αποτελεί μια αιρετική φωνή που καθιερώθηκε δε στο ΑΚΕΛ. Το κόμμα, το 2004, έκανε στροφή κατά του σχεδίου Ανάν μετά από αντιδράσεις της βάσης του κόμματος όσον αφορά τον ιδεολογικό προσανατολισμό του σχεδίου για την επίλυση του Κυπριακού. Είναι από εκείνες τις φορές που ο λαός της Αριστεράς απέδειξε ότι είναι πιο σοφός από την ηγεσία του κόμματος, αλλά και η σύμπλευση της ηγεσίας του ΑΚΕΛ στα όσα ζητούσε στο εθνικό θέμα ο λαός, το 2004, έφερε μετέπειτα τον Δημήτρη Χριστόφια, το 2008, στην προεδρία της χώρας.
Οι δε ψηφοφόροι του παραδοσιακού κόμματος της δεξιάς του ΔΗΣΥ και του κυρίως κόμματος της κεντροδεξιάς ΔΗΚΟ, φαίνεται να μην είναι ευχαριστημένοι από τον τρόπο που η κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη και ΔΗΣΥ αντιμετώπισε την κρίση της πανδημίας, τα οικονομικά, τα σκάνδαλα που αφορούν τον ίδιο τον ΠτΔ και τα διαβατήρια, τους διορισμούς στελεχών και κυβερνώντων ενώ δεν παρέλειψαν να αναζητήσουν κοινοβουλευτική στέγη στο εθνικιστικό κόμμα ΕΛΑΜ ή ακόμη και στο νεοεμφανιζόμενο κόμμα ΔΗΠΑ που προέκυψε από αποχωρούντα στελέχη και μέλη του ΔΗΚΟ.
Η κάλπη φάνηκε γενναιόδωρη αφού το ΕΛΑΜ πήρε με πενιχρή διαφορά 0,6% την τέταρτη θέση, που διαχρονικά κατείχε η ΕΔΕΚ, με ποσοστό 6.78% αφήνοντας το σοσιαλιστικό κόμμα της ΕΔΕΚ στην πέμπτη θέση με ποσοστό 6.72% και 233 ψήφους διαφορά. Η δε ΔΗΠΑ στην παρθενική της μονομαχία στο εκλογικό γίγνεσθαι έλαβε την έκτη θέση με το θαυμαστό ποσοστό του 6.10% και την εξασφάλιση των τεσσάρων εδρών, όπως το ΕΛΑΜ και η ΕΔΕΚ, μετατρέποντας την σε υπερρυθμιστή των πραγμάτων. Κι αυτό αφού οι Οικολόγοι κατέληξαν με τρεις έδρες και ποσοστό 4.41%, παρά τις υπερπροσπάθειες που κατέβαλαν κατά την προεκλογική περίοδο να πείσουν για τις εσωκομματικές αλλαγές τους και την αποχώρηση από την προεδρία του κόμματος του Γιώργου Περδίκη και υπερασπιστή του «ΟΧΙ» στο σχέδιο Ανάν,και την ανάληψη της προεδρίας του κόμματος από τον υποστηρικτή της διζωνικής ομοσπονδίας Χαράλαμπο Θεοπέμπτου.
Ως εκ τούτου τα κόμματα που φάνηκε να έχουν αυξήσει ποσοστά και να έχουν πείσει τον κόσμο είναι η ΕΔΕΚ με το μικρό ποσοστό αύξησης 0.5% που όμως θεωρείται σημαντικό λόγω των εσωκομματικών προβλημάτων, το ΕΛΑΜ με αύξηση 3% και η εισδοχή της ΔΗΠΑ με τέσσερις έδρες η οποία και δούλεψε αθόρυβα κατά την προεκλογική περίοδο αφαιρώντας ψήφους από το ΔΗΚΟ και το ΔΗΣΥ.
Η κυβέρνηση Αναστασιάδη βέβαια οφείλει να αισθάνεται ασφαλής για τον επόμενο ενάμιση χρόνο της θητείας της μιας και η ΔΗΠΑ που θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο φαίνεται να ασπάζεται τα εκτεινόμενα προς όφελος της κυβέρνησης και να συμπράττει στην ψήφιση όσων ο ΔΗΣΥ δυσκολεύεται να περάσει προς υιοθέτηση. Έτσι πια η ΔΗΠΑ μπορεί να προσφέρει τέσσερις ψήφους στον ΔΗΣΥ που υπό άλλες συνθήκες, όπως στην μη ψήφιση του προϋπολογισμού του 2021, όπου ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ τον καταψήφισαν ζήτησε την συμβολή της ΕΔΕΚ και των τεσσάρων εδρών της, αλλά και αφήνοντας να διαφανεί πως πια ο ΔΗΣΥ δεν θα έχει θεσμικά ζητήματα να λύσει με το εθνικιστικό ΕΛΑΜ, και να κατηγορείται ότι το στηρίζει.
Οι εκλογές στην Κύπρο έγιναν στον απόηχο των εκλογών στη Συρία με την επανεκλογή του Μπασάρ Αλ Άσαντ στις 26 Μαΐου 2021, στην πρόκριση εκλογών στην Αρμενία αλλά και στην απόφαση για την επιλογή των υποψηφίων στο Ιράν για τις προεδρικές εκλογές στις 18 Ιουνίου.
Η κακή οικονομική κατάσταση του Ιράν με την αύξηση των κυρώσεων από τον Τραμπ, μετά τη μονομερή αποχώρηση του από τη Συμφωνία για τα Πυρηνικά το 2018, η δολοφονία Σουλεϊμάνι τον Γενάρη 2020 και του πυρηνικού επιστήμονα Φακριζαντέχ τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, δημιούργησαν δυσπιστία προς την κυβέρνηση και από τους πολίτες αλλά και τις πολιτειακές Αρχές, αρχής γεννώντος του Ανώτατου Ηγέτη ο οποίος από τον Γενάρη του 2020, επομένης της δολοφονίας Σουλεϊμάνι ανέφερε πως δεν πρέπει να στηρίζεται το Ιράν στα όσα υπόσχεται η Δύση.
Αυτό ακριβώς έπαθε και η παρούσα κυβέρνηση Ρουχανί η οποία όχι μόνο με την δεύτερη εκλογή της το 2017 υποσχέθηκε στους Ιρανούς καλύτερες μέρες και δη μια προσέγγιση με τη Δύση, –η οποία και κυρίως λόγω Τράμπ απέτυχε αλλά και η αποκάλυψη συνομιλιών του παρόντος ΥΠΕΞ του Ιράν Ζαρίφ όπου ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «θυσίασε την διπλωματία» για χάρη της στρατηγικής Σουλεϊμάνι– έδωσαν πολιτειακά το τελειωτικό κτύπημα στον φιλελεύθερο χώρο της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν όπου το Συμβούλιο των Διορισμών δεν ενέκρινε κανένα φιλελεύθερο υποψήφιο για τις εκλογές του Ιουνίου. Αντιθέτως το Συμβούλιο ενέκρινε επτά υποψηφίους εκ των οποίων οι τρεις διετέλεσαν μέλη των Φρουρών της Επανάστασης ή είναι συμπαθείς, οι άλλοι τρεις έχουν την συμπαράσταση του Αγιατολάχ Χαμενεΐ και ο κύριος προς επικράτηση Ιμπραχήμ Ραΐσι προετοιμάζεται για επόμενος Αγιατολάχ και η προεδρική θητεία θα είναι προς ενσωμάτωση του στους κόλπους του κόσμου και της διοίκησης του κράτους.
Στην περιοχή μας δε ετοιμάζονται και νέες αλλαγές και φυσικά αναφέρομαι στο Ισραήλ όπου ο γνωστός Βενιαμίν Νετανιάχου αφήνει την πρωθυπουργία του Ισραήλ που κατέχει από το 2009, και η οποία και επέβαλε σκληρούς όρους στους μη Εβραίους κατοίκους του Ισραήλ.
Ήδη η συνταγματική άνοιξη που γνώρισε το Ισραήλ, το 1992, με τους νόμους περί ανθρωπίνων και συνταγματικών δικαιωμάτων καταργήθηκαν πανηγυρικά με τους νόμους που πέρασε από την Κνεσέτ (Κοινοβούλιο) το 2011 και μετέπειτα όπου εδράζονταν στην απαλοιφή πολλών δικαιωμάτων των Αράβων, Δρούζων και Παλαιστινίων. Η ίδρυση επιτροπών κατά διακριτική ευχέρεια να αποφασίζουν για τη συμμετοχή μειονοτήτων στα συλλογικά όργανα, ο Νόμος της Επιστροφής όπου αναγνωρίζεται δικαίωμα διαμονής και υπηκοότητας στους Εβραίους και όχι σε άλλους μη Εβραίους κατοίκους, η κατοχή του 93% της γης από Εβραίους ιδιοκτήτες, η κατ’ αναλογία παρουσία Αράβων στην Κνεσέτ, η απαγόρευση μνήμης των επετείων της καταστροφής της Νάκμπα από τους Παλαιστινίων όπου 800.000 Παλαιστίνιοι έγιναν πρόσφυγες σε μια μέρα το 1948, ο εθνικός ύμνος του Ισραήλ (Χατικβά) που αποτελεί ύμνο των παλαιότερων σιωνιστικών οργανώσεων αποξένωσε τους Άραβες, Παλαιστίνιους από όποια ίση και δημοκρατική συμμετοχή στο κράτος του Ισραήλ.
Οι συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινιακής Χαμάς, τον Μάιο 2021, έφεραν στο φως μια μεγάλη αλήθεια για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, πως όποια πρόθεση και αν υπήρξε από πλευράς Τραμπ ώστε οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και ΗΑΕ, Σαουδικής Αραβίας, Μαρόκου, Μπαχρέιν να βελτιωθούν στο μέγεθος των σχέσεων Ισραήλ-Αιγύπτου και Ισραήλ-Ιορδανίας, το Παλαιστινιακό παρέμεινε ένα μεγάλο θέμα για τους Άραβες που το είδαν ως ζωτικής σημασίας και την ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ καχύποπτη έως προδοτική(The 2019-2020 Arab Opinion Index survey). Ως εκ τούτου η Χαμάς ναι μεν εξοπλίστηκε από το Ιράν και την Χεζμπολάχ και κτύπησε ακόμη και το Τελ Αβίβ αδρανοποιώντας το περίφημο Iron Dome, από την άλλη δεν ασπάζεται την ιδεολογία της παν-Ισλαμικής δημοκρατίας του Ιράν και της Χεζμπολάχ αλλά κινείται στα πλαίσια του Μπααθισμού και του Αραβισμού, μια εξέλιξη που περισσότερο απειλεί την Αίγυπτο και τις διττές της σχέσεις με το Ισραήλ και τους Άραβες παρά την Παλαιστινιακή Αρχή της οποία ο Μπάιντεν με γράμμα του, στις 11 Μαΐου, επί συγκρούσεων στήριξε και ζήτησε να εμπλακεί ώστε να τερματίσει την ηγεμονία Νετανιάχου.
Όσο λοιπόν η Παλαιστινιακή Αρχή δεν εμπλεκόταν, ενεπλάκησαν οι ΗΠΑ. Ο Νετανιάχου είναι πλέον πηγή προβλημάτων για τις ΗΠΑ όπου τις ενέπλεξε στον πόλεμο στη Συρία, στη διαμάχη κατά του Ιράν και σε μονομερείς αποφάσεις που το Ισραήλ έπαιρνε και συμπαρέσυρε κυρίως τη διακυβέρνηση Τραμπ. Ένας ακριβός παίκτης στην περιοχή όπου οι ΗΠΑ θέλουν να περιορίσουν ώστε να παραμείνουν στη Μέση Ανατολή με λιγότερες δυνάμεις και κόστος ανάγκης παρά κόστος πολέμων, και κυρίως κόστος φορολογουμένων της τάξης των τριών δις δολαρίων.
Έτσι η απόρριψη της λύσης των δύο κρατών που προήλθε από τον πόλεμο του 1967 μεταξύ Αράβων και Ισραηλινών, η υπερθρησκευτικότητα του Likud που οδήγησε το Ισραήλ, από το 1977, και την ανάληψη εξουσίας μακριά από τις προσδοκίες του Μπεν Γκουριόν αλλά και η κάθε απόρριψη σχεδίου ειρήνης όπως το 2016 η απόρριψη από πλευράς Νετανιάχου του Σχεδίου Ειρήνης Κέρι με την Χαμάς, έφερε σήμερα την διακυβέρνηση του Ισραήλ στα χέρια ενός διακυβερνητικού σχηματισμού υπό τον Ναφτάλι με τη συμμετοχή του πρώτου Αραβικού κόμματος RAAM από την ίδρυση του Ισραήλ, το 1948.
Η παρούσα απόφαση κρίνεται σημαντική κυρίως για να πάψει ο εκκεντρισμός στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική του Ισραήλ σε θέματα Εβραϊσμού και Σιωνισμού, να βγει το Ισραήλ από την απομόνωση και πλέον να δοθεί βήμα στους Παλαιστινίους και Άραβες κατοίκους στην διακυβέρνηση της χώρας.
Η ομαλοποίηση των σχέσεων με τους Άραβες έφερε ίσως καλές εξελίξεις στο εσωτερικό του Ισραήλ όπου η Αραβοφοβία χρειάζεται να τεθεί σε απομόνωση ιδιαίτερα μετά τα δείγματα δύναμης και κλάσης από την Χαμάς που απείλησε την ασφάλεια, την κοινωνική συνοχή και την στρατιωτική δύναμη του μέχρι πρότινος παντοδύναμου Ισραήλ.
Οι αλλαγές στην περιοχή μας προκρίνουν ένα καλοκαίρι γεμάτο εκπλήξεις με κυρίως πηγή το Ιράν όπου ο σχηματισμός μιας συντηρητικής και θρησκευτικής κυβέρνησης που θα αναλάβει τις συνομιλίες με τη Δύση, αλλά και την συμφωνία για τα πυρηνικά και την ενσωμάτωση στο νομοεκτελεστικό πλαίσιο της εικοσιπενταετούς Συμφωνίας με την Κίνα θα διαταράξει την οικονομική κατάσταση στην περιοχή μιας και ο Δρόμος του Μεταξιού από την Βηρυτό ως την Σαγκάη θα ανταγωνίζεται τοπικές συμμαχίες και την ομαλοποίηση των Αραβοισραηλινών σχέσεων.
Πωλίνα Άνιφτου, Νομικός, Αναλύτρια Διεθνών Σχέσεων
- Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην ενότητα Pontos Blog εκφράζουν αποκλειστικά την άποψη του γράφοντος.
