Σαν σήμερα 195 χρόνια πριν οι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου αποφάσισαν να κάνουν την ηρωική τους έξοδο.
Στρατιώτες και άμαχοι, έχοντας εξαντλήσει τις προμήθειες τους πήραν την απόφαση να κάνουν την έξοδο τους τη νύχτα του Σαββάτου του Λαζάρου με ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων, μεταξύ 10ης και 11ης Απριλίου 1826.
Το Μεσολόγγι είχε ήδη επαναστατήσει από τις 20 Μαΐου του 1821.
Από τα τέλη Απριλίου 1825, οθωμανικός στρατός οργανώθηκε στην περιοχή και ξεκίνησε την πολιορκία του Μεσολογγίου. Παρόλα αυτά οι αρχικές τους προσπάθειες ήταν αποτυχημένες και μέχρι και το Φεβρουάριο του 1826 δεν είχαν σημειώσει καμία επιτυχία. Το Μεσολόγγι ανεφοδιαζόταν από έξω, όπως με το στόλο του Ανδρέα Μιαούλη, και η άμυνα τους παρέμενε ισχυρή.
Από τον Μάρτιο όμως η κατάσταση άρχισε να αλλάζει με κατάληψη από τους Οθωμανούς, στρατηγικών νησίδων της λιμνοθάλασσας, όπως το Βασιλάδι και ο Ντολμάς. Η δυνατότητα του ελληνικού στόλου να ανεφοδιάσει την πόλη είχε καταστεί αδύνατη, με αποτέλεσμα οι αμυνόμενοι να βρεθούν σε δυσχερέστατη θέση.
Η πείνα άρχισε να γίνεται ανυπόφορη και τα εφόδια λιγοστά. Έτσι αποφασίστηκε η ηρωική έξοδος του Σαββάτου. Χιλιάδες Έλληνες σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν και μόνο 1.500 κατάφεραν να διασωθούν.
Τα φρικτά γεγονότα της ημέρας εκείνης αναθέρμαναν το φιλελληνικό κίνημα. Οι μεγάλες δυνάμεις άρχισαν να έχουν πιο ενεργό ρόλο στη βοήθεια που προσέφεραν στην ελληνική επανάσταση.
Εμπνευσμένος από τα γεγονότα, ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε ένα από τα πιο γνωστά του ποιήματα «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι». Με κάποιους από τους πιο γνωστούς του στίχους να είναι:
Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει·
Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει·
Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει:
«Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω γω στο χέρι;
Οπού συ μου ‘γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει».
