Σαν σήμερα πριν από 125 χρόνια η έναρξη των πρώτων Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων

Το όραμα της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων έγινε πραγματικότητα πριν από 125 χρόνια. Στις 6 Απριλίου 1896 (25 Μαρτίου σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο) σημειωνόταν η έναρξη των πρώτων Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα.

Στο κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο βρέθηκαν 311 αθλητές από 14 χώρες, εκ των οποίων οι 230 είναι Έλληνες για την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων.

Το 1894 στο συνέδριο του Παρισιού που οργάνωσε ο Πιερ ντε Κουμπερτέν, είχε αποφασιστεί να επιστρέψει η Ολυμπιάδα στο «σπίτι» της. Παρά το γεγονός ότι αρχικά είχε προταθεί να διεξαχθεί η Ολυμπιάδα στο Λονδίνο, που συγκριτικά με την Αθήνα μπορούσε να αντέξει το βάρος της οργάνωσης ενός τέτοιου σημαντικού γεγονότος, ο Κουμπερτέν ήταν ανένδοτος και σε συνεννόηση με τον Έλληνα εκπρόσωπο Δημήτριο Βικέλα, τα «κλειδιά» της αναβίωσης των Αγώνων δόθηκαν στη χώρα μας.

Το γεγονός ότι η Ελλάδα θα επέστρεφε στα ένδοξα μεγαλεία του παρελθόντος για ένα δεκαήμερο αντιμετωπίστηκε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από τον ελληνικό λαό. Οι πιο θερμοί υποστηρικτές υπήρξαν ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’ και ο διάδοχος Κωνσταντίνος οι οποίοι μάλιστα ξεκίνησαν μεγάλο αγώνα προκειμένου να μαζευτούν οι απαραίτητοι πόροι για τη διεξαγωγή των Αγώνων.

Τα προβλήματα για τη διοργάνωση ενός τέτοιου γεγονότος ήταν πολλά, καθώς η Ελλάδα τότε βρισκόταν σε άθλια οικονομική κατάσταση και δεν υπήρχε οργανωτική εμπειρία. Γι’ αυτό δεν έλειψαν και τα δημοσιεύματα αμφισβήτησης της ικανότητας της χώρας να τα φέρει εις πέρας από τον διεθνή Τύπο.

Το τεράστιο μπάτζετ, οι παραιτήσεις και το… Ολυμπιακό Χωριό

Όσο πλησίαζε η ημερομηνία έναρξης των Αγώνων τόσο μεγάλωναν και οι δυσκολίες. Η γενικότερη κατακραυγή έπεσε πάνω στον επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής Στέφανο Σκουλούδη ο οποίος παρουσίασε έκθεση για το κόστος των Αγώνων. Το κόστος ήταν τρεις φορές μεγαλύτερο από τις εκτιμήσεις του Κουμπερτέν κάτι που οδήγησε στην παραίτηση της επιτροπής. Το ποσό των 3.740.000 δραχμών για εκείνη την εποχή ήταν ένα «ταβάνι» που δύσκολα θα ξεπερνιόταν.

Πέρα από τους περιορισμένους πόρους η οργανωτική επιτροπή είχε να ξεπεράσει και την απειρία σε καταστάσεις μεγάλων διοργανώσεων.

Τα καθήκοντα της ήταν θέσπιση των κανόνων των αγωνισμάτων και ιδίως η πρόσκληση των αθλητών. Ολυμπιακό Χωριό ήταν μία «έννοια» παντελώς άγνωστη και τελικά δεν έγινε ποτέ.

Ουσιαστικά αυτό σήμαινε ότι οι συμμετέχοντες αθλητές έπρεπε να πληρώσουν μόνοι τους τα έξοδα διαμονής. Μερικοί μάλιστα πήραν μέρος στους Αγώνες επειδή έτυχε να βρεθούν στην Αθήνα εκείνη την περίοδο για διακοπές ή εργασία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ότι κάποιοι Βρετανοί συμμετέχοντες εργάζονταν στη Βρετανική πρεσβεία!

Ανάσα από δωρεές και η μεγάλη στιγμή στο Καλλιμάρμαρο

Με αμφίβολη την προοπτική της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, ο Κουμπερτέν και ο Βικέλας ξεκίνησαν μία εκστρατεία για να κρατήσουν ζωντανό το Ολυμπιακό κίνημα. Ο διάδοχος Κωνσταντίνος το πήρε προσωπικά και αποφάσισε να ηγηθεί της οργανωτικής επιτροπής, όπως ανακοινώθηκε επίσημα από τον Δημήτριο Βικέλα στις 7 Ιανουαρίου 1895.

Η πρωτοβουλία του διαδόχου έφερνε τη μία δωρεά μετά την άλλη από τον ελληνικό λαό, από τις οποίες κατάφερε να συγκεντρώσει 330.000 δραχμές. Εκδόθηκε ειδική σειρά γραμματοσήμων που απέφερε 400.000 δραχμές ενώ από τις πωλήσεις των εισιτηρίων συγκεντρώθηκαν άλλες 200.000 δραχμές. Η μαγαλύτερη βοήθεια ωστόσο ήρθε από τον επιχειρηματία Γεώργιο Αβέρωφ ο οποίος ανέλαβε εξ ολοκλήρου την ανακατασκευή του Παναθηναϊκού Σταδίου που κόστισε γύρω στις 920.000 δραχμές. Προς τιμήν της γενναιοδωρίας του, κατασκευάστηκε το άγαλμά του στην είσοδο του Σταδίου.

Νωρίς το απόγευμα της 25ης Μαρτίου 1896 (6 Απριλίου με το νέο ημερολόγιο), ανήμερα της επετείου της Εθνικής Παλιγγενεσίας, δόθηκε στο ανακαινισμένο και κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο η έναρξη των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της σύγχρονης εποχής. Αμέσως μετά ακούστηκε για πρώτη φορά ο «Ολυμπιακός Ύμνος», σε ποίηση Κωστή Παλαμά και μουσική Σπύρου Σαμάρα.

Επιτυχημένη η πρώτη Ολυμπιάδα

Η συντριπτική πλειονότητα των αθλητών ήταν από τη χώρας μας, η οποία μάλιστα κατέκτησε την πρωτιά στον πίνακα των μεταλλίων. Η Ελλάδα κέρδισε 46 μετάλλια (10-17-19), έναντι 20 των ΗΠΑ (11-7-2) και 13 της Γερμανίας (6-5-2). Οι νικητές τότε έπαιρναν ένα ασημένιο μετάλλιο, ένα κλαδί ελιάς κι ένα αναμνηστικό δίπλωμα, οι δεύτεροι έπαιρναν ένα χάλκινο μετάλλιο, ένα κλαδί δάφνης και το δίπλωμα, ενώ οι τρίτοι δεν έπαιρναν μετάλλιο.

Οι πρώτοι Μοντέρνοι Ολυμπιακοί Αγώνες είχαν τελικά μεγάλη επιτυχία και παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των συμμετεχόντων ήταν μικρός, ήταν η πιο πολυάριθμη συμμετοχή μέχρι τότε σε αθλητική διοργάνωση. Μεγαλύτερες μορφές των Αγώνων ήταν ο Έλληνας Ολυμπιονίκης στον ελληνικό μαραθώνιο, Σπύρος Λούης και ο Γερμανός παλαιστής και γυμναστής Καρλ Σούμαν, ο οποίος κέρδισε συνολικά τέσσερις πρωτιές.

Δείτε σπάνια πλάνα από την Ολυμπιάδα της Αθήνας το 1896 επεργασμένα και με χρώμα: