Περισσότερες πληροφορίες για τον ταφικό τύμβου Μεσιά στο Δήμο Παιονίας, ο οποίος κατά την αρχαιότητα συλήθηκε περισσότερες από μία φορές, δίνει η σωστική αρχαιολογική έρευνα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς, η οποία παράλληλα ξεκίνησε εργασίες στο μνημείο, από το Σεπτέμβριο έως το Νοέμβριο του 2020.
Ένα από τα εντυπωσιακά στοιχεία που προέκυψαν από την ανασκαφική έρευνα είναι ότι όσοι προσπάθησαν να συλήσουν τον τάφο στη συνέχεια κάλυψαν με κατάλληλο υλικό τα ορύγματα, γεγονός που συνέβαλε στη διατήρηση της ευστάθειας του μνημείου, το οποίο έχει ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική δομή.
Ο τάφος είναι κιβωτιόσχημου τύπου, με θύρωμα και θήκες, «δομημένος αριστοτεχνικά εντός ορύγματος, που είχε διανοιχθεί σε ιζήματα αμμώδους και αργιλομαργαϊκής σύστασης και προστατεύθηκε με περισσή γνώση από τις πλευρικές πιέσεις τους», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
Το μονοθάλαμο μνημείο έχει θυραίο άνοιγμα στην ανατολική πλευρά του, η οποία έχει μερικώς καταστραφεί κατά τις απόπειρες σύλησης, ενώ μεγάλες είναι και οι φθορές στο εσωτερικό, από το οποίο αφαιρέθηκαν όλα τα αντικείμενα. Τα μόνα κτερίσματα της ταφής που διασώθηκαν είναι ελάχιστα ψήγματα φύλλων και λιγοστοί καρποί χάλκινου επίχρυσου στεφανιού, πιθανότατα μυρτιάς.
Ταφή μέλους της αριστοκρατικής τάξης
Ο ταφικός τύμβος Μεσιάς βρίσκεται μόλις ένα χιλιόμετρο μακριά από τον επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Ευρωπού, σημαντικής πόλης κατά την αρχαιότητα, γενέτειρας του Σελεύκου Α’ Νικάτορα, του σπουδαιότερου των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η θέση του, σε διακριτό φυσικό αναβαθμό δυτικά του Αξιού, είναι σύμβολο της οικονομικής, πιθανότατα και της πολιτικής ισχύος επιφανούς μέλους της αριστοκρατικής τάξης της περιοχής κατά τον ύστερο 4ο αι. ή/και τον 3ο αι. π.Χ.
Αν και θα χρειαστεί περαιτέρω έρευνα για να γίνει η ακριβής χρονολόγηση, θεωρείται βέβαια ότι πρόκειται για μνημείο που φιλοξένησε την ταφή ατόμου από εύπορη οικογένεια της Ευρωπού, με μεγάλες εκτάσεις γης στην κατοχή της, καθώς είναι ορατό από τον σημαντικότατο οδικό άξονα Ευρωπού-Πέλλας.
