pontosnews.gr
Τετάρτη, 20/08/2025
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
pontosnews.gr
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων

Ο Τεπεκιόης (Τραπεζούντος)

23/10/2014 - 6:00μμ
Ο Τεπεκιόης (Τραπεζούντος) - Cover Image
Κοινοποίηση στο FacebookΜοιράσου το στο TwitterΜοιράσου το στο Whatsapp

Επήεν επήεν έτον έναν καράβ’ και κάπ’ επέγ’νεν. Αλλομίαν εέντον τρανόν φουρτούναν τη νύχτα κ’ επάτεψεν το καράβ’ κι όλ’ που έσαν απέσ’ εφουρκίγανε. Δυ’ νομάτ’ μαναχόν επρόφτασαν κ’ έρπαξαν έναν τρανόν σανίδ’ κ’ έσυραν ’ς τη θάλασσαν κ’ εκάτσαν απάν’ και τα φουτούνας επαίρ’ναν ατ’ς κ’ επέγ’νανε. Νύχτα έτον και ’κ’ έλεπαν που φέρ’ ατουνούς η θάλασσα. Αλλομίαν επασλάεψεν να μερών’ κ’ η θάλασσα πα ελιμανλάεψεν κι ατείν’ είδανε απομακρά βουνά κ’ εχάραν. Αλλομίαν εντώκαν κωπίν με τα χέρα ’τουν κι ας τα κάμποσα ώρας κ’ ύστερα εξήβαν έξ’.

Κ’ επεκεί ας την πείναν ελυγοθύμεσαν, είπανε «για ας πάμε τερούμε, λάχ’ κάτ’ ευρήκομε και τρώγομε». Επήγαν αδά, επήγαν ακεί, κανείναν ’κ’ έλεπανε, νε ανθρώπ’ς και νε οσπίτα. Όλων ύστερα επήγαν ηύρανε έναν τρανόν μαγαράν και είπαν «ας εμπαίνωμε αδαπέσ’, πέκιταμ κάτ’ ευρήκομε». Αλλομίαν εμπαίν’νε απέσ’ και ντο ελέ’πνε! Έναν τρανόν ζύμωτρον γομάτον λαπάν κι άλλ’ έναν κι άλλο τρανόν γομάτον γάλα. Ας την χαράν ατουν επέταξαν κ’ εσίμωσαν να τρώγ’νε. Αλλομίαν είπανε: «Κι αμ’ αν τρώγωμε κ’ έρται χολάσκεται τη μαγαράς ο σααπής; Πέκιταμ έν’ δράκος και χολάσκεται και τρώει μας. Έλα ας περ’μένωμε, λάχ’ έρται ήντσαν κι αν έν’». Αλλομίαν επερ’μέσσαν, επερ’μέσσαν, κανείς ’κ’ έρθεν κι ατείν ας την πείναν τ’ ομμάτα ’τουν ερρούξαν έξ’. «Έλα ας τρώγωμεν έννα ξα, είπαν, κ’ επεκεί περ’μένομε. Και κανείς αν έρται, παρακαλούμ’ ατον και τιδέν κ’ ευτάει μας. Ας τρώγωμε, είπαν, κ’ ήνταν θέλτς ας γίνεται. Όνταν θ’ αποθάνωμε ας σο λιμόν, καλλίον μι έν;». Αλλομίαν έφαγαν έναν ξα λαπάν κ’ έπιγαν κ’ έναν ξα γάλαν κ’ εχόρτασαν. Πόσον θα έτρωγαν; Εκείνα έσαν κοτζά ζύμωτρα. Κ’ επεκεί εκάτσαν και περ’μέν’νε τση μαγαράς το σααπήν.

‘Σ το βράδον απάν’ ελέπ’νε από μακρά είναν άνθρωπον απαδά ακειαπάν’ ψηλόν κ’ εσούρευεν έναν τρανόν σουρίν πρόβατα αποπαγκαικά ας τα βουνά κ’ έρχουτουν. Είχεν κι’ απάν’ ’ς σο κιφάλ’ν ατ’ μαναχόν έναν ατόσον ομμάτ’ κ’ έκλιθεν κα το κιφάλ’ν ατ’ κ’ εποίν’νεν αέτσ’ κ’ ετέρ’νεν. Έτον τεπεκιόης. Αλλομίαν έρθεν έρθεν κ’ εσίμωσεν ’ς τη μαγαράν κι ατείν’ ας το φόβον ατουν ετρόμαξαν. Ντο να ’φτάγ’νε οι μαυρ’! Εκείνος πα έρθεν να βάλλ’ ’ς τη μαγαράν τα πρόβατα κι άμον ντο είδεν ατουνούς εχάρεν. «Πως έτον κ’ ερρούξετε αδά ’ς σον τόπον;» είπεν ατ’ς. Εκείν’ παλ’ είπαν «αέτσ’ κι αέτσ’ έπαθαμε κ’ εψόφεσαμε ας την πείναν κ’ έφαγαμε έναν ξα γάλα κ’ έναν ξα λαπάν, μη χολάσκεσαι». Εκείνος αφορμήν εράευεν, εθύμωσεν και λέει ατ’ς. «Γιατί έτρωετε ας τ’ εμόν το φαείν; Αρ’ εγώ πα θα τρώω εσάς» και επιάσεν έσυρεν ατ’ς απέσ’ ’ς τη μαγαράν με τα πρόβατα κ’ ετζούπωσεν την πόρταν με έναν τρανόν πέτραν να μη επορούν κι’ ανοίγ’ν’ ατό. Αλλομίαν ερώτεσεν ατ’ς. «Ντο έν’ τ’ όνεμαν εσουν;». Ο είνας είπεν τ’ όνεμαν ατ’, άλλος κι’ άλλο δαβολισμένος είπεν. «Τ’ εμόν τ’ όνεμαν έν’ Κανείς».

Ύστερα έφαεν ο τεπεκιόης ’ς σο μίαν όλον το ζύμωτρον τη λαπάν κ’ ερρούφιξεν και όλον το γάλαν ’ς έναν νεφέσ’. Κ’ επεκεί έψεν τ’ άψιμον κ’ εσέγκεν εκεί έναν σούσ’ κι’ άμον ντο έξαψεν, επήρεν εκάρφωσεν ατο ’ς έναν πρόβατον κ’ ετσούχνιξεν ατο απαγκέσ’ ’ς ση βρούλαν και έχωσεν ατο ολόεν ’ς το στόμαν ατ’ κ’ εκούρτεσεν ατο. Ύστερα έξαμεν ξαν το σούσ’ κ’ επήεν εκάρφωσεν ατο ’ς τον είναν τον άθρωπον κ’ εκαβούρεψεν ατον έναν ξα απάν’ ’ς σο άψιμον κ’ έφαεν ατον ολόεν. Αλλομίαν έβαλεν ξαν το σουσ’ ’ς τ’ άψιμον να ξάφτ’ και τρώη και τον άλλον και είπεν «ας εξαπλούμαι έναν ξα κ’ επεκεί σ’κούμαι τρώγω κι’ ατόναν».

Ο άλλος ο μαύρος ας το φόβον ατ’ ετρόμαξεν κ’ έλεγεν απέσ’ ατ’. «Αούτος εμέν πα θα τρώη, ντο να ’φτάγω;». Ο τεπεκιόης εξαπλώθεν ν’ αναπέεται έναν ξα κ’ επήραν ατον τ’ ομμάτα ’τ’ κ’ επασλάεψεν να ρουχνίζ’. Εκείνος άμον ντο ετέρεσεν πως έρρουξεν και κοιμάται βαθέα, επήεν εξέγκεν το σούσ’ ας τ’ άψιμον κ’ εσίμωσεν αλαφρά αλαφρά και ξαμμένον σίτ’ έτον εκάρφωσεν ατο απέσ’ ’ς τ’ ομμάτ’ν ατ’ κ’ εστράβωσεν ατον. Ατός ελάγγεψεν κ’ εσ’κώθεν κ’ έτρεχεν αδά ακεί σίτ’ εκούιζεν ακεί ’ς τα κεσέδες απισκέσ’ ’ς τα πρόβατα και ’κ’ επιάσκουντουν. Αλλομίαν ο τεπεκιόης ετέρεσεν πως ’κι θα επορή να πιάν’ ατόν, εξήβεν έξ’ μερέαν κ’ επάτεσεν κ’ εσούριξεν. ’Σ το μίαν ντο τερείς εσύ! Ετοπλαεύταν εκαικά πέντε δέκα τεπεκιόζ’ κ’ ελέπ’ν ατόν στραβόν κι’ ορωτούν ατον. «Ντ’ έπαθες; τσ’ εστράβωσε σε;». Εκείνος πάλ’ είπεν «ο Κανείς εστράβωσε με!». Ατείν’ πα είπαν ανάμεσα τουν. «Αούτος κανείς ας το ’κ’ εστράβωσεν ατον, ο Θεός εστράβωσεν ατον, άιτε πάμε». Κ’ επήγαν εδήβαν. Ο τεπεκιόης ’κ’ εθέλεσεν άλλο τιδέν να λέη ατ’ς, εφοάτον γιάμ’ ευρήκ’νε τον άθρωπον και τρώγ’ν ατον εκείν’. Κι’ ας τ’ επήγαν εκείν’, εσήβεν ξαν απέσ’ ’ς τη μαγαράν κ’ εράεψεν εράεψεν, ξαν και ’κ’ επόρεσεν να πιάν’ ατοναν.

Αλλομίαν εμέρωσεν και τα πρόβατα ερχίνεσαν να ταράουντνα κ’ εκούιζαν μπε! μπε! Κι ο τεπεκιόης εγοίκ’σεν πως εμέρωσεν και είπεν. «Ατώρα σίτ’ εβγάλλω τα πρόβατα, στέκω απάν’ ’ς την πόρταν κι’ αν έρται να δαβαίν’, πιάν’ ατον κι’ αν ’κ’ έν’, τζουπώνω ξαν την πόρταν κ’ εμπαίνω απέσ’ και ατότε κολάγια πιάν’ ατον». Αλλομίαν ένοιξεν την πόρταν κ’ εστάθεν απάν’ κι’ απ’ έναν έναν πρόβατον ετέρ’νεν με τα χέρα ’τ’ κ’ εδέβαζεν. Εκείνος πα επήεν ’ς την πόρταν καικά με τα πρόβατα, κι’ άμον ντο είδεν έναν τρανόν κράρ εδαβαίν’νεν κ’ έστεκεν, εσήβεν αφκάτ’ αθε και ’ς τα τέσσερα απάν’ εξήβεν ας την πόρταν κι ο τεπεκιόης ’κ’ εγροίκ’σεν ατο κι’ άμον ντο εδήβεν, εδώκεν ατο φωτίαν, έφυεν κ’ εκατήβεν ’ς το γιαλόν. Ο τεπεκιόης ας τ’ εξέγκεν όλα τα πρόβατα, εράεψεν, και ’κ’ ηύρεν ατον. Και εκείνος άμον ντ’ εκατήβεν ’ς το γιαλόν, είδεν έναν καράβ’, εδαβαίν’νεν κ’ έστεκεν και ελάλεσεν με το χέρ’ν ατ’ και έρθαν επήραν ατον και επήεν εδήβεν.

Από το Σίμος Λιανίδης, Τα παραμύθια του ποντιακού λαού, έκδ. Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, Αθήνα 1962.

• Διατηρήθηκε η ορθογραφία και η σύνταξη του συγγραφέα.
ΚοινοποίησηTweetSend
google news

Ακολουθήστε μας στο Google News

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Στις καλαμένιες καλαθούνες οι σοδειές (φωτ.: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Οι Αύγουστοι των Ποντίων είχαν λεφτοκάρυα, καπνά και κοκκύμελα

10/08/2025 - 3:48μμ
Στην περιοχή που περικλείεται από τη Ματσούκα, τα Πλάτανα και τη Τόνγια, και σήμερα ονομάζεται Ντούζκιοϊ βρίσκονταν τα μοναστήρια Καραπτάλ και Χωνευτέρ' (πηγή: facebook.com/bdeveci61)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το μυστικό του Γιακούπ-αγά: Τα μοναστήρια όπου πήγαιναν Τούρκοι αγάδες από Ματσούκα, Πλάτανα και Τόνγια αλλά όχι χριστιανοί

1/08/2025 - 3:02μμ
(Πηγή: YouTube/ Kostis Vasiliadis)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κωστής Βασιλειάδης, Κώστας Ορφανίδης και Γιώργος Ζήγος ενώνουν τις φωνές τους για το «Ε! κορτσόπον, ντο τερείς»

23/07/2025 - 1:30μμ
Ο ναός του Προφήτη Ηλία στην ενορία Πινατάντων της Σάντας (φωτ.: Facebook / Ψηφιακή Σάντα / Christos Xenidis)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Προφήτης Ηλίας και ο θρύλος για τη βροχή – Από το Καρς, στην ποντιακή διάλεκτο

20/07/2025 - 11:34πμ
Η παρχαρομάνα ατενίζει τον παρχάρη της (φωτ.: Θωμαΐς Κιζιρίδου)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Παρχαρομάνα, ρωμάνα, αρνομάνα, νεράιδα ή μήπως απλώς μάνα του παρχαριού;

8/07/2025 - 9:05μμ
Άποψη της Τραπεζούντας από τον νότο, το 1833 (πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Trabzon/ Godfrey Thomas Vigne)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κιθάρενα – Αργαλί: «Εικόνες» από την αγροτική ζωή στα δροσόλουστα σιμοχώρια της Τραπεζούντας

29/06/2025 - 9:44πμ
Η Αυλήαννα (Gümüstug) στη Μεσοχαλδία του Πόντου (φωτ.: facebook.com/ ayeser29 Vehbi Yalçın)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Δράκοι σκορπούσαν τον τρόμο στην Αυλήαννα και την Άδυσσα – Ο Άγιος Γεώργιος και κάτοικοι έδιωξαν την απειλή

22/06/2025 - 10:35πμ
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Το παραθέρισμα στα Κοτύωρα – Το θέρετρο που διάλεγαν Έλληνες, Αρμένιοι και Τούρκοι

16/06/2025 - 10:16πμ
Ο ερειπωμένος ναός της Αγίας Τριάδας και ο τάφος του μητροπολίτη Κωνστάντιου στο προαύλιο της Μονής Παναγίας Θεοσκεπάστου Τραπεζούντας (φωτ.: Μουσείο Ποντιακού Ελληνισμού της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών / Δωρεά Αθηνάς Μακρίδου-Καλλιγά)
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κάποτε στον Πόντο: Φύλλα καρυδιάς στους ναούς, μαγειρική στο ύπαιθρο και ο θρύλος της τρυγόνας

8/06/2025 - 9:05μμ
Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών - Cover Image
ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Κερασινόν, ο μήνας των κερασιών

1/06/2025 - 8:00πμ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

(Φωτ.: EPA / Evgenia Novozhenina)

Λαβρόφ για Oυκρανικό: Η συζήτηση θεμάτων ασφάλειας χωρίς τη Ρωσία είναι δρόμος που δεν οδηγεί πουθενά

27 λεπτά πριν
(Φωτ. αρχείου: EUROKINISSI / Βασίλης Παπαδόπουλος)

Μεγάλη αστυνομική επιχείρηση στην Αττική για τον εντοπισμό και τη σύλληψη μελών της τουρκικής μαφίας

60 λεπτά πριν
Έφοδος Ελληνικού Πεζικού κοντά στον ποταμό Έρμο κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία (φωτ.: Γενικό Επιτελείο Στρατού)

20 Αυγούστου 1922: Η υποχώρηση που σήμανε το άδοξο τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας – Το «κατηγορώ» – Ο γενναίος θάνατος του Αθ. Σακέτα

2 ώρες πριν
(Φωτ. αρχείου: EPA / Alexander Zemlianichenko)

Πόλεμος στην Ουκρανία: Τηλεφωνική επικοινωνία Ερντογάν-Πούτιν

2 ώρες πριν
(Εικ.: ΧΚ)

Μαθαίνω ποντιακά: Γνωρίζετε ποιος είναι ο θώπεκας της ποντιακής διαλέκτου και πού συχνάζει;

3 ώρες πριν
Από το δυστύχημα στη συμβολή των λ. Μεσογείων και Λαυρίου (φωτ.: EUROKINISSI / Γιάννης Παναγόπουλος)

ΕΛΑΣ: Δύο μοτοσικλετιστές έχασαν τη ζωή τους σε ισάριθμα δυστυχήματα

3 ώρες πριν
pontosnews.gr

Ειδήσεις και άρθρα για τον Πόντο και τη Μ. Ασία, αλλά και την επικαιρότητα στην Ελλάδα, τον Κόσμο και την Ομογένεια. Πλούσια θεματολογία ποικίλης ύλης με έμφαση σε πολιτιστικά δρώμενα.

Copyright © 2025 pontosnews.gr
Made by minoanDesign

  • TAYTOTHTA
  • ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
  • ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
  • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα
Προβολή όλων
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΠΟΝΤΟΣ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    • ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΑ
    • ΠΑΡΑΔΟΣΗ
    • ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΣΥΛΛΟΓΟΙ
    • ΛΕΞΙΚΟ
  • ΕΛΛΑΔΑ
  • ΚΥΠΡΟΣ
  • ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ
  • ΓΝΩΜΕΣ
    • Μάρκος Τρούλης
    • Παντελής Σαββίδης
    • Σάββας Καλεντερίδης
    • Θεόφιλος Πουταχίδης
  • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
  • ΑΜΥΝΑ
  • ΚΟΣΜΟΣ
  • ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
  • ΥΓΕΙΑ
  • ΠΕΡΙΕΡΓΑ
  • ΣΥΝΤΑΓΕΣ
  • ΠΙΣΤΗ
  • ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
  • ΤΑΞΙΔΙ
  • ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
  • PONTOS BLOG

Copyright © 2024 pontosnews.gr
Made by minoanDesign